"Khoảng trời phương Nam" ở giữa lòng thủ đô Hà Nội
“Khoảng trời Phương Nam” là tên gọi của câu lạc bộ đờn ca tài tử - cải lương do các nghệ sỹ thuộc Đoàn 1 Nhà hát Cải lương Việt Nam và một số người yêu nghệ thuật cải lương, đờn ca tài tử sáng lập. Câu lạc bộ ý nghĩa này bắt đầu hoạt động từ ngày 16/5/2012, là sân chơi cho những người yêu cải lương, đờn ca tài tử, với lịch sinh hoạt định kỳ vào tối thứ 7 hàng tuần tại Thành Công Plaza, số 22 Thành Công - Hà Nội.
"Khoảng trời phương Nam” đem đến cho khán giả cái nhìn tổng quát về quá trình phát triển từ đờn ca tài tử đến sự hình thành của sân khấu cải lương. Khán giả được nghe giới thiệu một số bài, bản đờn ca tài tử cơ bản; giới thiệu "ca ra bộ" là hình thức sơ khởi của cải lương; phác thảo sự ra đời và biến hóa của bài vọng cổ từ bài "Dạ cổ hoài lang" đến bài "Vọng cổ nhịp 32" và sự ra đời của thể loại tân cổ giao duyên; nghệ sĩ và khán giả hát giao lưu; nghệ sĩ trình diễn các trích đoạn cải lương nổi tiếng.
“Khoảng trời phương Nam” có sự tham gia biểu diễn của nhiều nghệ sỹ tên tuổi, nghệ sỹ trẻ nhiều triển vọng của sân khấu cải lương Thủ đô như: NSƯT Vương Hà, NSƯT Xuân Vinh, NSƯT Minh Thành, NSƯT Ngọc Chi, NSƯT Triệu Trung Kiên, NSƯT Thùy Liên, Dạ Ngọc Hương, Hoàng Tùng, Thiên Kiều, Minh Lý, Đức Hảo, Thu Trang, Quang Khải...
Ở trên sân khấu của “Khoảng trời phương Nam” không chỉ có các nghệ sỹ cải lương tên tuổi, mà còn có cả những nghệ sỹ không chuyên, những khán giả muốn thể hiện khả năng và tình yêu cải lương của mình. Hầu hết những người tìm đến câu lạc bộ đều xuất phát từ niềm đam mê với các bộ môn nghệ thuật truyền thống này.
Vào mỗi dịp sinh hoạt, câu lạc bộ luôn dành gần một nửa thời gian để giao lưu với khán giả tham dự. Tiếng hát của những nghệ sỹ không chuyên này làm người nghe cảm động không hẳn vì chất giọng hay mà có lẽ là vì tình yêu nồng thắm mà họ dành cho cải lương và đờn ca tài tử.
“Mô hình các câu lạc bộ đờn ca tài tử - cải lương có rất nhiều trong miền Nam, như ở Vĩnh Long có đến hàng trăm câu lạc bộ. Ở Hà Nội đây là câu lạc bộ đầu tiên. Những mô hình câu lạc bộ như vậy nên được nhân rộng nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và phát triển giao lưu văn hóa ba miền”, ông Nguyễn Đăng Chương, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch nhận xét.
"Khoảng trời phương Nam" - Nơi lưu giữ những giá trị truyền thống của dân tộc
Ra đời trong một không gian ảm đạm của nghệ thuật cải lương - đờn ca tài tử nhưng với quyết tâm “tìm tòi, sáng tạo để đưa nghệ thuật cải lương trở lại thời hoàng kim”, các nghệ sỹ, diễn viên của “Khoảng trời phương Nam” bên cạnh việc lưu giữ những nét giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc còn mong muốn góp sức mình đưa nghệ thuật cải lương đến với một tương lai tươi sáng.
“Hát cải lương với chúng tôi là niềm đam mê. Chúng tôi muốn bằng lòng nhiệt huyết của người đi trước giữ lại cho thế hệ sau một thể loại nghệ thuật truyền thống của dân tộc, để đờn ca tài tử - cải lương sẽ không bị mai một theo năm tháng”, anh David Đức - một trong những thành viên cốt cán tham gia sáng lập câu lạc bộ, đã nói lên mong muốn của mọi thành viên “Khoảng trời phương Nam”. Anh cũng là một trong những người tâm huyết đã có công gây dựng và phát triển CLB cho đến thời điểm hiện tại.
Nghệ thuật cải lương có một khả năng thích ứng vô cùng mạnh mẽ, nó có khả năng tiếp biến và chuyển hóa để bắt kịp với mọi xu hướng phát triển văn hóa nghệ thuật tiên tiến bậc nhất trong đời sống xã hội. Cũng vì thế mà cải lương có một sức sống lâu bền. Còn âm nhạc tài tử gồm có: Nhất lý, nhì Ngâm, tam Nam, tứ Oán, ngũ Điểm, lục Xuất, thất Chính, bát Ngự, cửu Nhĩ, thập thủ liên hườn. “Khoảng trời phương Nam” đã mang đến được cho khán giả trọn vẹn hệ thống bài bản âm nhạc tài tử đặc sắc này.
Với rất nhiều khán giả, khách tham quan - những người đã từng hơn 1 lần đến để nghe hoặc giao lưu cùng các nghệ sĩ trên sân khấu "Khoảng trời phương Nam" đều đã rút ra một nhận xét rằng: "Đây là nơi tâm tình, trao gửi tình cảm yên mến với một loại hình nghệ thuật độc đáo của dân tộc, đó là Đờn ca Tài tử và Sân khấu Cải lương - một di sản văn hóa phi vật thể quý báu của đất nước. Hãy cùng chung tay giữ lửa cho Cải lương, để ngọn lửa ấy sẽ mãi trường tồn cùng sự trường tồn của dân tộc". Đấy cũng chính là lời đề tựa của câu lạc bộ!
Và với những nghệ sỹ dày dạn kinh nghiệm bên cạnh dàn nghệ sỹ trẻ, bằng sự say nghề và không ngừng mày mò, thể nghiệm, tìm ra những điểm khuyết, đồng thời đẩy mạnh những tiềm năng vốn có của sân khấu… “Khoảng trời phương Nam” đã và đang tạo nên những gam màu sống động cho sân khấu hôm nay, thổi một luồng sinh khí mới vào bộ môn nghệ thuật đặc sắc này, để cải lương - đờn ca tài tử thật sự được gìn giữ, phát huy một cách lâu bền!