Bún chả
Chả mới quạt trên bếp than hoa rực lửa là thế nhưng bỏ vào nước mắm mặn ngọt đậm đà lập tức sẽ giảm nhiệt. Song hay ở chỗ là từng miếng chả vẫn dậy lên mùi thơm của gia giảm tẩm ướp cũng như độ mềm mềm thêm một chút giòn của thịt nướng cháy cạnh. Muốn mát hơn nữa thì ăn kèm bún sợi không chần hoặc nhón vài cọng rau sống, chỉ vậy thôi đủ xua đi cái cảm giác nóng nực của mùa hè.
Đó là lí do càng nắng nóng thì các bếp than hoa của những tiệm bún chả Hà Nội càng làm việc hết công suất. Thậm chí, các quán bún chả cũng thường chỉ treo biển vào buổi trưa – lúc mặt trời lên cao nhất, thi thoảng mới có quán chịu khó mở hàng từ sáng sớm, buổi tối có lẽ lại càng hiếm hoi.
Bún chả Hà Nội rất đông đúc, chủ yếu là các quán bình dân giản dị. Nổi tiếng nhất thường tập trung ở khu phố cổ như bún chả Hàng Mành, bún chả Hàng Than, bún chả que tre ngõ chợ Đồng Xuân, ngoài ra là bún chả Sinh Từ, bún chả chợ Ngô Sĩ Liên…
Bún đậu mắm tôm
Phải chiên 2 lần lửa trong chảo ngập dầu đang sôi già, có vậy mới đảm bảo miếng đậu giòn tan bên ngoài nhưng bên trong mềm thơm ngậy. Bún ăn kèm là loại bún nắm, cắt thành từng khúc vuông vuông dễ ăn, dễ gắp. Nhưng tinh túy của món ăn lại nằm ở mắm tôm – thứ mắm đậm đà, dậy mùi đặc trưng có khả năng gây nghiện mà không phải quán nào cũng có được.
Đơn giản nhưng dễ ăn và có khả năng “gây thương nhớ” nên dù mùa nóng hay mùa lạnh, bún đậu mắm tôm vẫn đắt khách. Số lượng áp đảo nhất có lẽ là những gánh bún đậu mắm tôm vỉa hè thường phục vụ cho các khu văn phòng, công sở. Song mùa nắng nóng thì các tiệm bún đậu mắm tôm “sang chảnh” có lợi thế hơn.
Tuy nhiên, thưởng thức bún đậu phong cách bình dân mới là đúng điệu và ngon miệng nhất. Chẳng thế mà dù nắng nóng thì các tụ điểm bún đậu như ngõ Hàng Khay, ngõ Phất Lộc, ngõ Tràng Tiền vẫn đông đúc. Ở những nơi này mang phong cách bình dân mộc mạc gắn liền với món bún đậu, lại vừa có đủ chỗ lẫn bàn ghế cho khách không phải khom lưng, bó gối phơi mặt giữa nắng trưa hè.
Phở cuốn
Món phở truyền thống vào mùa hè có lẽ đuối đi nhiều nhưng món biến tấu phở cuốn lại thực sự lên ngôi.
Phở để bản to, bỏ thịt bò xào với rau sống vào cuốn lại, chấm với nước mắm chua ngọt - nhờ cách làm và kiểu ăn đặc biệt này mà phở cuốn ngon lạ và đặc biệt là mát miệng, thích hợp thưởng thức trong ngày nắng nóng.
Nhắc đến phở cuốn, người ta nghĩ ngay đến làng Ngũ Xã ở kế bên hồ Trúc Bạch – nơi đã có công khai sinh ra món ăn thú vị này. Món ngon, không khó làm nên sau khi một quán tiên phong sáng tác ra, nhận được nhiều sự hưởng ứng của thực khách thì phở cuốn đã trở thành làn sóng phủ khắp Ngũ Xã khiến con phố này có cái tên thứ hai là "Phố phở cuốn". Ở đây, tiệm Hưng Bền có lẽ là đắt khách nhất, tác phong phục vụ cũng rất nhanh và chuyên nghiệp. Ngoài ra, các quán khác có chất lượng và giá cả tương đương nhau.
Bánh cuốn
Bánh cuốn nóng - Nghe tên có vẻ nóng hổi nhưng thực ra món ăn không bao giờ làm bạn vật vã đổ mồ hôi. Có vất vả chăng chỉ là khách thường chịu cảnh mong ngóng chờ đợi, bởi bánh cuốn muốn ngon phải vừa mới tráng, khói còn tỏa nghi ngút. Thế nên càng tiệm nổi tiếng đông đúc thì khách càng có dịp thử sức kiên nhẫn.
Bánh cuốn vỏ mỏng mềm, nhân thịt heo băm với mộc nhĩ thơm đậm đà, nước chấm phải khéo léo vừa miệng, đó là những yếu tố đầy đủ để đánh giá cho một tiệm bánh cuốn ngon.
Ngoài món bánh cuốn nóng chiếm ưu thế thì bánh cuốn Thanh Trì cũng được nhiều người yêu thích. Bánh cuốn không có nhân cũng chẳng cần mới tráng nóng hổi, chỉ có nước mắm là âm ấm, ăn cùng chả mỡ mềm ngậy hoặc thịt nướng thơm phức. Không cầu kỳ, phức tạp nhưng ai cũng thừa nhận bánh cuốn Thanh Trì là một trong những món dân dã, dễ ăn nhất cho ngày hè nóng nực của đất Bắc.
Ở Hà Nội, các tiệm bánh cuốn đắt khách nhất có thể kể đến như Bánh cuốn Hàng Gà, Bánh cuốn Thanh Vân, bánh cuốn Gia An, bánh cuốn Thanh Trì Bà Hoành…
Các loại bún miến phở trộn
Sẽ thật thiếu sót nếu trong danh sách này không nhắc đến các loại phở, miến, hủ tiú, bánh đa, bún trộn – những món ăn phổ biến nhất với người Hà Nội hiện nay.
Các thực đơn trộn này đa phần đều dựa trên nền món ăn truyền thống như phở gà, bún riêu, bánh đa đa cua, miến lươn… sau đó biến tấu đi với một loại nước trộn đặc sánh béo ngậy (bí quyết riêng của từng cửa hàng), rau chần, hành phi, lạc để món ăn thanh mát, dễ thưởng thức hơn trong mùa nóng.
Một số “tụ điểm” món trộn nổi tiếng nhất là bún bò- hủ tíu Trần Quốc Toàn, phở gà trộn Lãn Ông, miến trộn Phủ Doãn, bánh đa cua trộn ngõ Trung Liệt phố Thái Thịnh…