Số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy, doanh số bán xe trong tháng 10/2013 của các thành viên đạt 10.282 xe các loại, tăng 5% so với tháng trước và 29% so với cùng kỳ năm 2012. Tuy nhiên, trong khi doanh số bán xe tải tăng thì ngược lại xe con lại giảm 1% so với tháng 9/2013.
Đây là điều khiến không ít các DN băn khoăn bởi vào thời điểm cuối năm, nhu cầu xe cá nhân thường tăng cao; cùng với đó là giảm giá và khuyến mãi cũng như nhiều mẫu ô tô mới ra mắt, vậy mà kết quả vẫn khá buồn.
Khó khăn nhất là các đại lý. Lượng xe tồn kho lớn trong khi giá bán giảm mạnh khiến họ không còn lợi nhuận. Mặc dù nhiều nhận định cho rằng thị trường có cơ hội khởi sắc, song trên thực tế không ít đại lý bán xe đang "than lỗ", bán khó, bán chậm và sức mua yếu.
Nhân viên kinh doanh của một hãng xe nổi tiếng trên đường Giải Phóng (Hà Nội) cho biết, dù công ty đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ khách hàng nhưng sức mua vẫn yếu, giờ giữa tháng 11 mà sức mua vẫn không tốt lên. Kinh tế khó khăn được cho là nguyên nhân chính khiến tiêu thụ ô tô không thể tăng mạnh. Nền kinh tế vẫn chưa thực sự được cải thiện, các DN, cá nhân vẫn đang trong giai đoạn thắt chặt chi tiêu, nhất là chi cho những sản phẩm đắt tiền như ô tô.
Một số đại lý Toyota tại Hà Nội rầu rĩ cho hay tồn kho lên tới hàng chục xe, và họ đang cân nhắc giảm số lượng đơn đặt hàng trong những tháng tới. Lý do bắt nguồn từ việc họ đã chót nhận định khả quan về thị trường ô tô cuối năm, và muốn được thưởng nhờ doanh số lớn nên đã đặt hàng nhiều hơn. Tuy nhiên, sức mua quá yếu đã làm xe tồn kho tăng.
Để giải quyết hàng tồn, tránh tình trạng bị chôn vốn, chỉ còn cách giảm giá bán. Hiện tại tất cả các đại lý bán xe lắp ráp trong nước đều đang phải giảm giá bán, xe ít khoảng 10 triệu đồng, xe nhiều lên tới gần 100 triệu đồng để hút khách.
Ngay cả với thương hiệu bán chạy như Toyota, giá bán cũng giảm đối với mọi mẫu xe. Chẳng hạn, Toyota Vios đang được các đại lý giảm giá tới gần 30 triệu đồng; còn Camry giảm giá nhiều hơn, từ 50 - 60 triệu đồng; các mẫu khác như Innova, Altis... cũng giảm 10-20 triệu đồng.
Hãng xe Ford cũng không nằm ngoài cuộc đua giảm giá. Ford Fiesta giảm giá mạnh với 2 phiên bản 1.6L loại 5 cửa và 4 cửa. Giá bán loại 4 cửa hiện chỉ khoảng 525 triệu đồng, 5 cửa là 580 triệu đồng, giảm từ 26-28 triệu đồng. Giá Ford Focus cũng giảm khoảng 20 triệu đồng/xe.
Trong khi Nissan Việt Nam chỉ giảm cho khách 5 triệu đồng thì các đại lý mạnh tay hỗ trợ thêm 20 triệu đồng, tùy phiên bản. Riêng Sunny bản số tay được giảm giá mạnh hơn với 25 triệu đồng tiền mặt và tặng thêm phụ kiện khoảng 3 triệu đồng.
Nhìn doanh số bán của các DN có thể thấy vẫn ổn, nhất là so với năm 2012. Tuy nhiên, nếu nhu cầu về ô tô cao, chắc chắn sẽ không có chuyện khuyến mãi và giảm giá khủng như hiện nay. “Chưa khi nào cả DN ô tô lẫn các đại lý liêp tiếp tung ra những chương trình giảm giá, khuyến mãi khủng như hiện nay”, ông chủ một đại lý kinh doanh ô tô tại Hà Nội nhận xét.
Về phía các DN có chương trình khuyến mãi khủng, dẫn đầu có lẽ là Trường Hải. Từ tháng 9/2013 đã giảm giá một loạt các mẫu xe lắp ráp trong nước. Mẫu xe được hưởng mức ưu đãi cao nhất là Kia Sorento phiên bản 2 cầu (4WD) được áp dụng gói ưu đãi lên đến 70 triệu đồng. Chương trình này vừa kết thúc thì từ 4/11/2013 lại tiếp tục chương trình giảm mới, với mức ưu đãi lên tới 50 triệu đồng.
Ngay sau khi tung dòng xe Kia K3 với mức giá 628 triệu đồng vào giữa tháng 10/2013, Trường Hải lập tức giảm giá 20 triệu đồng cho cả bốn phiên bản của dòng xe này đối với 500 khách hàng đầu tiên mua xe.
Một đối tác khác của Trường Hải là Vina Mazda, ngày 5/11 vừa qua cũng đã quyết định giảm 20 triệu đồng cho “hàng nóng” Mazda 2S.
GM Việt Nam chưa kết thúc chương trình khuyến mại tri ân các thầy cô giáo nhân dịp khai giảng năm học mới và ngày nhà giáo Việt Nam đã công bố chương trình tặng tiền xăng cho một số dòng xe Chevrolet như Spark 1.0 LTZ và Cruze 1.8 LTZ với số tiền từ 15-20 triệu đồng.
Theo các đại lý, những thương hiệu nào nhà sản xuất có chương trình khuyến mãi, hỗ trợ thì đại lý đỡ khó khăn, còn không thì họ phải gánh chịu hết. Tuy nhiên nếu xe bán chậm, các đại lý giảm đặt hàng, sẽ tác động ảnh hưởng tới doanh số của nhà sản xuất.
Nhìn chung năm nay thị trường ô tô bắt đầu tăng trưởng trở lại, tuy nhiên, đó dường như mới chỉ là dấu hiệu bề nổi. Thực chất sản xuất và kinh doanh ô tô vốn chưa lấy lại được tốc độ tăng trưởng cũ. Nhiều DN đang lo ngại thời gian tới doanh số bán ô tô khó tăng do thuế suất nhập khẩu xe nguyên chiếc từ khu vực ASEAN năm 2014 sẽ giảm còn 50%. Khi đó xe nhập khẩu giảm giá, trong khi xe trong không giảm sẽ khó có thể cạnh tranh.