Web3 là gì? Web3 là phiên bản mới nhất của internet. Nhưng Internet không được gỡ cài đặt và thay thế bằng một phiên bản mới. Thay vào đó, nó sẽ là quá trình thêm vào những gì chúng ta đã sử dụng.
Internet đã thay đổi như thế nào?
Cho đến nay, đã có hai phiên bản của Internet. Phiên bản đầu tiên được gọi là Web 1.0, hay web chỉ đọc, tồn tại từ khi Internet ra đời vào năm 1989 đến đầu những năm 2000. Mục đích của nó là chia sẻ thông tin; không có bất kỳ tương tác nào giữa khách truy cập và nội dung trực tuyến.
Bạn có thể đưa các trang của riêng mình lên mạng hoặc bạn có thể đọc các trang của người khác. Đó chính là cái gọi là Web 1.0. Khác với email, thông tin liên lạc là con số 0. Tất cả thông tin được lưu trữ trên máy chủ và chỉ được truy cập bằng máy tính.
Dần dần, internet phát triển thành Web 2.0, hay web đọc-ghi. Nó trở thành chính thức vào khoảng năm 2004 và là thứ chúng ta sử dụng ngày nay. Phiên bản này cho phép mọi người tương tác với những gì họ nhìn thấy trực tuyến thông qua các phần bình luận, phương tiện truyền thông xã hội,...
Thay vì chỉ được lưu trữ trên máy chủ cá nhân và được máy tính truy cập, thông tin 2.0 cũng có thể được lưu trữ trong bộ lưu trữ đám mây (máy chủ lưu trữ) và được xem trên máy tính bảng, điện thoại di động.
Web3 là gì?
Vậy thì Web3 (Web 3.0) là gì? Sự thật là, nó chỉ là sự phát triển tiếp theo của Internet - từ Web 2.0. Giống như các phiên bản trước đó của Internet, Web3 đang xây dựng và bổ sung các thế hệ trước. Nó được coi là phiên bản đọc-ghi-sở hữu hoặc đọc-ghi-thực thi của Internet. Phân cấp, quyền riêng tư, máy học và an toàn là một số xu hướng sẽ định hình môi trường Web 3.0.
Công bằng thông qua phân quyền
Trọng tâm chính trong ý nghĩa của Web3 là phi tập trung hóa - làm cho các cộng đồng trực tuyến thuộc sở hữu của mọi người với việc chia sẻ thông tin minh bạch.
Thay vì lưu trữ thông tin thông qua các cơ sở dữ liệu khổng lồ như Google, thông tin sẽ được chia sẻ tự do và lưu trữ ở nhiều địa điểm (điều này được gọi là điện toán phân tán). Mọi thứ sẽ được chia sẻ bởi DAO (Tổ chức tự trị phi tập trung). DAO là các nhóm được xây dựng vì một mục đích, do cộng đồng điều hành, dựa vào từng thành viên trong DAO để làm việc vì lợi ích cao nhất nhằm đạt được mục tiêu chung.
Sharad Varshney, Giám đốc điều hành của OvalEdge, một công ty tư vấn quản trị dữ liệu, giải thích: “DAO thực sự nổi lên trong số những người đam mê tiền điện tử và phần lớn được sử dụng để đưa ra quyết định theo cách tiếp cận quản lý công bằng lý tưởng từ dưới lên.
Quyền riêng tư thông qua chuỗi khối
Chuỗi khối được coi là một phần quan trọng của phân cấp. Quyền sở hữu những thứ trên internet sẽ được đăng ký trên chuỗi khối, đây là một hệ thống dữ liệu minh bạch và có thể truy cập công khai, cho phép mọi người xem những gì diễn ra trong đó.
Một ví dụ về những người sử dụng chuỗi khối bao gồm đăng ký tài sản kỹ thuật số (NFT) và mã thông báo (tiền điện tử), cho phép mọi người chuyển hàng hóa kỹ thuật số một cách liền mạch mà không cần biết bên kia. Danh tính cá nhân không được tiết lộ trừ khi người dùng quyết định chia sẻ danh tính thực của họ bằng cách liên kết ví blockchain của họ (hãy coi đây là ID Web 3.0 của bạn) với thông tin cá nhân của họ.
Có một sự khác biệt chính giữa công nghệ chuỗi khối và cơ sở hạ tầng trong quá khứ: cơ sở dữ liệu. Các cơ sở dữ liệu trước đây được kiểm soát bởi một người hoặc một tổ chức và họ có toàn quyền kiểm soát hệ thống đó.
Họ có thể kiểm soát cách dữ liệu được lưu trữ và thay đổi, dẫn đến sai sót và gian lận. Mặt khác, chuỗi khối cho phép bất kỳ ai tạo ra các hệ thống có thể được kiểm tra bởi bất kỳ ai. Bởi vì nó mở cho tất cả mọi người, nên nó cho phép mọi người hiểu được hệ thống mà họ đang giao tiếp và phát triển lòng tin với những người dùng sử dụng ứng dụng của họ.
Bảo mật thông qua mã hóa
Mã hóa là một phần khác của Web3. Về cơ bản, nó đảm bảo rằng không ai có thể truy cập dữ liệu ngoại trừ các bên dự kiến.
Ví dụ: mã hóa sẽ giữ thông tin của bạn ở chế độ riêng tư khi bạn chuyển quyền sở hữu và tài sản trên chuỗi khối.
Học máy thông qua AI
Một phần khác của Web 3.0 đã được gợi ý từ những năm 1990. Ý tưởng là máy tính sẽ có thể bối cảnh hóa thông tin giống như bộ não con người. Ngoài việc biết thông tin đó là gì, AI (trí tuệ nhân tạo) sẽ hiểu ý nghĩa và cảm xúc đằng sau thông tin, phục vụ nó cho con người theo cách thông minh hơn so với các công cụ tìm kiếm ngày nay.
Ví dụ, AI có thể tìm cho bạn đôi giày ở mức giá tốt nhất cho bạn bằng cách sử dụng sở thích và phong cách cá nhân của bạn, giống như một người mua sắm cá nhân. Nó cũng có thể mua xe hơi hoặc kỳ nghỉ cho bạn và sau đó cung cấp cho bạn các tùy chọn tùy biến cao.
AI cũng có thể được sử dụng để tạo ra những thứ có giá trị bằng cách sử dụng phương pháp học tập tiên tiến này, chẳng hạn như tạo ra các loại thuốc mới hoặc sản xuất các sản phẩm mới.
Theo trang RD, đã có một vài trường hợp sử dụng trí tuệ nhân tạo trong các ứng dụng Web 3.0. Ví dụ: có tác phẩm nghệ thuật do AI tạo ra, sau đó được bán dưới dạng NFT.
Làm thế nào tất cả điều này có thể phù hợp với Metaverse trong tương lai?
Mặc dù rất khó để xác định chính xác, nhưng rất có thể, Metaverse sẽ sử dụng các chuỗi khối để theo dõi việc lưu trữ tài sản kỹ thuật số. Một cách sử dụng tiềm năng là những người sáng tạo trong siêu vũ trụ có thể đăng ký tài sản kỹ thuật số của họ, như âm thanh, âm nhạc, trải nghiệm sống động và trò chơi, theo cách an toàn và minh bạch.
Web 3.0 AI cũng có thể xây dựng cho bạn các trò chơi hoặc môi trường Metaverse tùy chỉnh dựa trên tính cách và sở thích của bạn.
Ví dụ về các công ty, nền tảng và mạng Web3
Đã có nhiều ví dụ về Web3 được tạo và phát triển mạnh. Các mạng Web3 phổ biến bao gồm Ethereum, Solana, Polygon và Cosmos. Một số nền tảng Web3 phổ biến bao gồm OpenSea, Coinbase, Ledger và MetaMask. Nhiều mạng và nền tảng này bán NFT hoặc tiền điện tử như Bitcoin.
Nhược điểm của Web3
Có nhược điểm nào đối với Web 3.0 không? Vẫn còn quá sớm để nói về vấn đề này. Hiện Web3 đang ở giai đoạn sơ khai của internet.
Một số người tin rằng DAO có thể hỗn loạn. Ví dụ: nếu không có ai đó hoặc điều gì đó kiểm soát, lời nói căm thù và thông tin sai lệch có thể trở nên tồi tệ hơn vì sẽ không có ai kiểm soát điều đó. Tuy nhiên, các chính sách, đường lối có thể giúp sắp xếp mọi thứ.
Theo ông Varshney, mặc dù các DAO từ chối các ràng buộc của kiểm soát tập trung, nhưng họ vẫn cần áp dụng các chính sách quản trị, bao gồm cả quản trị dữ liệu. Khi các tổ chức DAO hoạt động hoàn toàn trực tuyến, việc quản lý dữ liệu hiệu quả là rất quan trọng đối với bảo mật, truy cập, cộng tác,…
DAO được xây dựng và hoạt động bằng cách sử dụng thông tin kỹ thuật số. Đảm bảo rằng dữ liệu này được quản lý tốt bằng một công cụ chuyên dụng nên được ưu tiên hàng đầu khi quyết định các giao thức quản trị.
Web3 có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn như thế nào?
Trong tương lai, dữ liệu của bạn sẽ là của bạn và bạn có thể sử dụng dữ liệu đó để tạo ra một cuộc sống tốt đẹp hơn. Các công ty thu thập dữ liệu cá nhân của bạn mỗi khi bạn mua thứ gì đó hoặc tìm kiếm thứ gì đó trực tuyến có thể chỉ còn là dĩ vãng.
AI có thể hoạt động như “quản gia cá nhân” của riêng bạn, tạo trải nghiệm cá nhân hóa cho bạn bằng cách sử dụng dữ liệu bạn kiểm soát. Bạn cũng có thể xây dựng các trò chơi và môi trường tùy chỉnh bằng AI.
Mặc dù có rất nhiều thứ có thể đi kèm với Web3, nhưng có một số chủ đề lớn đã xuất hiện. Việc rút khỏi “dữ liệu lớn” với trọng tâm là mang lại cho người dùng nhiều tự do và bảo mật hơn đã và đang diễn ra.
Mặc dù Web 3.0 có vẻ thú vị và có chút khó khăn, nhưng điều quan trọng là sẽ không có thay đổi lớn ngay lập tức. Theo thời gian, Internet như chúng ta biết sẽ dần dần phát triển thành phiên bản mới, giống như 1.0 phát triển thành 2.0. Hầu hết mọi người sẽ dễ dàng thích nghi vì các chức năng trước đó của web sẽ vẫn còn và chúng tôi thậm chí có thể không nhận ra điều đó đang xảy ra. Về việc khi nào điều đó sẽ xảy ra, một số chuyên gia dự đoán sẽ mất tối thiểu từ 5 đến 10 năm.
Kết
Có thể tóm tắt một vài điểm về Web3 như sau:
- Web3 là sự phát triển tiếp theo của internet. Nó xây dựng từ Web 2.0 hiện tại với chức năng bổ sung.
- Trong khi Web 2.0 tập trung vào đọc-ghi, Web3 là đọc-ghi-sở hữu hoặc đọc-ghi-thực thi.
- Phân cấp, quyền riêng tư, bảo mật và học máy là những nguyên tắc ban đầu của Web3.
- Vì quá trình hình thành Web3 sẽ chậm và Web 2.0 sẽ không biến mất ngay lập tực nên nhiều người thậm chí có thể không nhận thấy sự thay đổi.