Dòng Thames không êm đềm
Khi Nhà nước Liên bang Xô-Viết sụp đổ năm 1991, rất nhiều người Nga đã chạy tới các thành phố lớn ở châu Âu để định cư như Berlin, Paris hay New York. Riêng London, vào năm đó chỉ có đúng 1 công dân Nga được cấp quốc tịch Anh. Nhưng bắt đầu từ năm 2000, số người Nga đổ về London không ngừng tăng mạnh và hiện tại, người Nga ở London đã lên tới 300.000 người, tất cả đều coi London là ngôi nhà mới của mình và họ gọi bằng biệt danh rất thân thương là “Londongrad” (tiếng Nga grad là thành phố) hay London on the Thames (London bên bờ sông Thames). Theo thống kê của tạp chí Hermitage Capital, vào khoảng thời gian từ 1998 đến 2004, số tiền chảy từ “Londongrad” về Moscow lên tới con số 102 tỉ USD.
Ai xây dựng nên “Moscow bên bờ sông Thames”? Theo báo chí Anh, người mở đầu cho trào lưu người Nga đến London chính là Boris Berezovsky vào năm 2001, khi bố già gặp nạn vào thời điểm ông Vladimir Putin trở thành Tổng thống Nga. Khi đến London, Berezovsky tậu ngay một căn biệt thự trị giá 10 triệu bảng ở Chelsea và tư dinh có giá trị tương tự của DJ Chris Evans ở Surrey. Nhưng nhà chính trị lưu vong 65 tuổi này đến London xin tị nạn không phải để khoe tiền bạc, mà như đã đề cập ở những kỳ trước, Berezovsky đã tạo ra một “Vòng tròn London” ở “Moscow bên bờ sông Thames” để chống phá chính quyền ở Moscow xứ Bạch dương.
Ông chủ Chelsea và sứ mệnh ở London
Nhưng trước khi bố già tuyên bố lật đổ Nhà nước Nga bằng một cuộc “cách mạng bạo lực” trên tờGuardian năm 2007, Điện Kremlin đã nhận ra sự nguy hiểm của các phần tử lưu vong ở London do Berezovsky cầm đầu. Thế nên một số nguồn tin từ Nga đã hơn một lần khẳng định: Điện Kremlin đã cử Tỉnh trưởng Chukotka, Roman Abramovich đến “Moscow bên bờ sông Thames” vào năm 2003.
Ở Tây London, cuộc cách mạng kim tiền của Roman Abramovich đã biến Chelsea trở thành một thế lực lớn tại Anh và châu Âu. Và dĩ nhiên, trong con mắt của người hâm mộ The Blues nói riêng cũng như người London nói chung, Abramovich là một nhân vật đáng ngưỡng mộ hoặc kính trọng. Ngoài ra, Abramovich còn khiến cho người đời phải chú ý đến mình (dù ông luôn im lặng và hành động im lặng) bằng những khoản chi bạc triệu cho những tư dinh kiểu “Sa hoàng” ở Knightsbridge (5 triệu bảng), ở Kensington (70 triệu bảng)... đặc biệt là thú chơi du thuyền.
Tháng 9/2010, Roman Abramovich cho hạ thủy Eclipse - con du thuyền lớn và đắt giá nhất trên thế giới (1,12 tỉ USD) ở cảng Hamburg. Sự kiện này gây xôn xao dư luận hơn cả “tuyên bố London” của bố già 3 năm trước đó. Nhìn chung, từ Moscow cho đến “Moscow bên bờ sông Thames”, danh tiếng của Roman Abramovich lớn hơn hẳn so với bố già Berezovsky. Thế nên, người ta mới tin rằng, ngoài việc hoàn thành tâm nguyện cá nhân là biến Chelsea trở thành một thế lực tại xứ Sương mù, vị cựu Tỉnh trưởng Chukotka còn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ “để mắt” và kiềm chế sự lớn mạnh “Vòng tròn London” của bố già ở “Moscow bên bờ sông Thames”, nơi có khoảng 300.000 dân Nga sinh sống? Quả thật, ngoài Chelsea, nếu có một điệp vụ nào khác ở London, thì phi Abramovich, Điện Kremlin không thể tìm ra nhân vật nào hoàn hảo hơn ông chủ Chelsea, người mà bố già từng “tin và coi như con” vào những năm 1990 ở Nga.
Bà góa Litvinenko
Lại phải nhắc đến Alexander Litvinenko. Việc bố già Boris Berezovsky đâm đơn kiện Roman Abramovich ra tòa thương mại London, rồi chỉ trích chính quyền Nga, nhắc lại vụ cựu điệp viên KGB bị đầu độc năm 2006 làm cho bà Marina Litvinenko nhớ tới ông chồng xấu số Sasha (tên thân mật trong gia đình của Alexander Litvinenko) và bà quyết định kêu gọi những lòng hảo tâm trong xã hội ủng hộ một số tiền dự kiến khoảng vài trăm ngàn bảng để nhờ tòa án Anh can thiệp một lần nữa, nhằm tìm ra thủ phạm đích thực.
Theo báo chí Anh, từ ngày Litvinenko chết, bà Marina vẫn sống tại London bằng tiền bảo trợ của Berezovsky. Và cũng giống như bố già, bà Marina tin rằng cựu điệp viên KGB, Adrey Lugovoi là người đã sát hại Litvinenko bằng phóng xạ polonium-210. Cơ quan điều tra ở Anh cũng liệt Adrey Lugovoi vào danh sách nghi phạm số 1 và yêu cầu dẫn độ sang Anh, nhưng phía Nga từ chối, bởi theo Điều 61 Hiến pháp Liên bang Nga, công dân Nga không bị dẫn độ ra nước ngoài xét xử. Thậm chí, bầu không khí trong cuộc hội đàm ở Điện Kremlin giữa Thủ tướng Anh, David Cameroon và Tổng thống Nga Dmitry Medvedev vào ngày 12/9 vừa qua cũng trở nên… ngột ngạt đôi chút khi nhắc tới Adrey Lugovoi. Bởi Tổng thống Nga khẳng định: “Mọi công dân Nga đều phải tuân thủ theo Hiến pháp”.
Về phần Adrey Lugovoi, ông cho rằng, Boris Berezovsky có quan hệ mật thiết với Alexander Litvinenko, từng “bảo kê an ninh” cho Berezovsky trong những hoạt động phi pháp tại Nga năm 1994, từng từ chối lệnh “thủ tiêu” Berezovsky năm 1997. Ở Anh, Litvinenko tiếp tục là cánh tay phải đắc lực của Berezovsky trong việc chống đối chính quyền Putin. Tuy nhiên, chính sự tin tưởng và tích cực hoạt động giúp đỡ bố già của Litvinenko đã biến vợ ông, bà Marina Litvinenko trở thành… bà góa năm 2006. Vì mục đích của bố già là muốn dùng cái chết của cựu điệp viên KGB để bôi nhọ hình ảnh của Điện Kremlin…
Dư luận Anh cho rằng, việc bà góa Marina quyết gõ cửa tòa án Anh một lần nữa hẳn sẽ khiến Berezovsky phân tâm, tạo điều kiện cho ông chủ Chelsea tấn công bố già ở tòa thương mại…