Trải qua hàng triệu năm, những trận mưa từ từ ăn mòn lớp đá vôi và hình thành nên hệ thống khổng lồ những hang động ngầm, chứa đầy nước mưa hoặc nước ngầm dưới lòng đất. Ước tính có khoảng 7.000 hố sụt ở bán đảo Yucatan.
Hố sụt (cenotes) bắt nguồn từ nhóm thổ ngữ Mayan có tên “dzonot” hay “ts’onot”, là chốn thiêng liêng, có ý nghĩa to lớn với người Maya. Thứ nhất là nguồn cung cấp nước trong những mùa khô cằn kéo dài. Người Maya sinh sống trong vùng lân cận của những cenotes, để có nguồn nước phục vụ cuộc sống. Thứ hai, cenotes có ý nghĩa tôn giáo quan trọng. Họ tin rằng cenotes là chốn linh thiêng, là nơi để giao tiếp với các vị thần.
Nghiên cứu khảo cổ học đã tìm thấy bằng chứng về nghi lễ tôn giáo diễn ra xung quanh cenotes, bao gồm cả sự hy sinh của con người.
Hay hố sụt Sambula, thuộc thành phố nhỏ Motul, vừa mới được tu sửa.