Như chia sẻ của bố đảm dưới đây, anh đã bỏ nhiều tâm huyết để chăm sóc khu vườn của mình. Kinh nghiệm làm đất trồng rau sẽ hữu ích cho những ai có ý định tự tạo vườn rau sạch cho cả gia đình trên sân thượng.
Câu hỏi thường gặp phải là: "Điều gì xảy ra với đất trồng trong vườn sau 1-2-3 năm trồng cây? Đất bạc màu, đất chết và cần thay thế bằng đất mới?".
Theo kinh nghiệm của bố đảm dưới đây thì không cần vì đất vốn không phải thực thể sống nên nó không chết. Chỉ có các vi sinh vật sống trong đất chết đi. Nếu biết cách làm với điều kiện ban công, sân thượng ta không phải thay đất định kỳ hàng năm. Thay vào đó ta có cách bổ sung tối thiểu những thứ mà đất mất đi theo năm tháng. Như vậy không chỉ tiết kiệm tiền bạc mà giảm thiểu vấn đề về môi trường. Dưới đây là hướng dẫn các bạn thực hiện những việc đó một cách hiệu quả nhất.
Đất trồng rau không phải thay mới sau vài năm.
- Đất tự nhiên, phù sa khi cho vào trong chậu tưới sẽ bị nén chặt xuống theo thời gian khiến rễ cây bó chặt và không lấy đủ oxy và nước nên ngưng phát triển và chết. Với trường hợp này các bạn buộc phải nhấc cây ra và làm lại đất bằng cách trộn đất tự nhiên phù sa với mùn và các vật liệu làm rỗng đất: Làm rỗng dưới đáy và làm rỗng trong đất với cá loại đá như Perlite hay Vermiculite hoặc sỏi nhẹ Keramzit.
- Sau khi đã có đất trộn phù hợp về độ thoáng như trên. Để đất không bạc màu, hoặc đã bạc màu thì cần có cách nào đó bù trả lại dinh dưỡng cho đất mà cây trồng lấy đi:
Với chậu cây lớn: Trải một lớp phân hữu cơ trên bề mặt (xa gốc cây) rồi phủ một lớp giá thể xơ dừa hoặc trải một lớp phân compost. Để sạch hơn thì trải một lớp đất vi sinh mỏng trên mặt hoặc phủ một lớp sỏi nhẹ. Phần phân bón có nguồn gốc hữu cơ và mùn sẽ phân hủy từ từ theo thời gian và bổ sung vào đất. Với đất đã bạc màu thì tỷ lệ phân nhiều hơn chút, phân hữu cơ tốt thì nên ở dạng lỏng hoặc nghiền nhỏ.
Với chậu cây nhỏ thì bón phân hữu cơ dạng lỏng, hoặc thay sang cây chậu lớn hơn với đất trộn mới.
- Bổ sung thêm trung, vi lượng: Thường đất trồng trong chậu lâu ngày sẽ thiếu vi lượng. Vi lượng không chỉ tham gia quá trình chuyển hóa của cây mà nó còn góp phần kích thích các vi sinh vật trong việc cải tạo đất lâu dài.
Việc số 1 và 2 bổ sung định kỳ vào những thời điểm sẽ giúp đất cân bằng và cây khỏe.
Quá trình bổ sung cơ bản không nhiều nhưng theo thời gian thì đất cũng đầy, hoặc đất từ những chậu nhỏ cũ thải ra thì nên gom vào một cái thùng trộn với phân trùn, vỏ củ quả, lá cây mùn dừa đậy nắp lại. Đến mùa sau sẽ phân hủy thành dạng compost để lại bước 1 ở trên. Thùng mở ra thấy ướt quá thì cho thêm mùn dừa, lá cây khô hoặc bìa cát ton xé nhỏ, còn thấy khô quá thì cho thêm ít phân gà chiết xuất và vỏ củ quả nhà bếp. Nếu sân thượng thì thùng to cỡ 1-200 lít. Ban công thì kiếm cái thùng nhỏ vừa cỡ.
Bố đảm khoe khu vườn rau sạch trên sân thượng, hướng dẫn cách cải tạo đất giúp rau xanh mướt.