Nhắc tới những bộ phim kinh điển của Trung Quốc, người ta không thể bỏ qua bộ phim truyền hình chuyển thể từ tiểu thuyết Hồng Lâu Mộng, một trong Tứ đại kỳ thư của đất nước này.
Và có lẽ nhắc tới bộ phim Hồng Lâu Mộng, không ai có thể quên nữ diễn viên tài hoa bạc mệnh Trần Hiểu Úc, người được biết đến qua vai diễn Lâm Đại Ngọc. Từ khi bộ phim được trình chiếu, vai diễn Lâm Đại Ngọc của Trần Hiểu Húc đã trở thành vai diễn kinh điển trong nền nghệ thuật thứ 7 của Trung Quốc.
Đoá hoa tài sắc vẹn toàn sớm nở của showbiz
Trần Hiểu Húc sinh năm 1965 tại thành phố An Sơn, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. Cha mẹ cô đều làm ở đoàn kịch, cha là đạo diễn, mẹ là giảng viên lớp diễn viên. Cả hai đều hy vọng con gái sẽ kế nghiệp mình, tuy nhiên, Hiểu Húc không thích kinh kịch mà đam mê múa ba lê.
Trần Hiếu Húc sinh ra trong một gia đình có truyền thồng nghệ thuật.
12 tuổi, Trần Hiểu Húc đã thực hiện được nhiều động tác ballet cực khó khiến nhiều người trầm trồ. Tới tuổi 14, bài thơ đầu tiên do bà sáng tác – "Tôi là một bông liễu" được người người đón nhận. Nhiều năm sau người ta mới nhận ra, ngay khi chỉ mới 14 tuổi, Trần Hiểu Húc đã viết nên nỗi lòng Lâm Đại Ngọc qua thơ, dù khi đó bà vẫn chưa là "Lâm muội muội" đích thực.
Đời người như mộng, mộng như đời người: "Hồng Lâu Mộng, mộng một lần tới ba năm".
"… Tôi là một bông liễu nhỏ
Đừng hỏi nhà tôi ở nơi nao
Mong gió xuân đưa tôi đến chân trời góc bể
Báo tin mùa xuân đến mọi miền nhân gian…".
Trần Hiểu Húc lúc trẻ.
Trần Hiểu Húc bước chân vào giới giải trí với tác phẩm "Gia Phong" năm 1982. Ít lâu sau, vận may đã tới với Hiểu Húc, khi có thông tin về việc tuyển diễn viên Hồng Lâu Mộng trên báo, nhiều người nghĩ rằng cô có nhiều điểm giống Lâm Đại Ngọc, liền động viên cô đi thử vai. Trước khi lên đường tới Bắc Kinh phỏng vấn, cô hỏi bố mình nên mặc gì. Với kinh nghiệm của một đạo diễn sân khấu, ông Trần Cường - bố của cô nói: "Con mặc đồ hàng ngày, không cần phải trang điểm quá nhiều. Trang điểm kỹ sẽ che mất vẻ đẹp mà con vốn có".
Tuy nhiên, cô học viên Trần Hiểu Húc không hề tự tin, cô cảm thấy điểm mạnh duy nhất của mình làm là niềm đam mê đặc biệt với danh tác Hồng Lâu Mộng. Cô thường chép thơ của nhân vật Lâm Đại Ngọc ra sổ, và đôi khi tự sáng tác thơ.
Mãi cho tới khi bạn trai Tất Ngạn Quân (sau này là người chồng đầu tiên) động viên, Hiểu Húc mới dám gửi thư tới đạo diễn Vương Phù Lâm, kèm theo một tấm ảnh, phía sau ảnh là một bài thơ cô tự làm năm 14 tuổi. Cô gái năm ấy mới hai mươi tuổi, khẳng định với đoàn làm phim rằng mình chính là Lâm Đại Ngọc, thậm chí đã đọc thuộc lòng từng câu chữ của tác giả Tào Tuyết Cần. Đây là thách thức mà kể cả những diễn viên kỳ cựu nhất chưa chắc đã dám làm.
Vẻ đẹp thanh tao nhưng buồn u sầu của Trần Hiểu Húc.
Khi gửi thư, Hiểu Húc không hy vọng quá nhiều. Một tuần sau nhận được hồi âm của đạo diễn mời tới thử vai, cô vô cùng ngạc nhiên. Trần Hiểu Húc xin nghỉ ở đoàn 3 ngày, vào một ngày mưa tầm tã, cô tới thử vai và phải trả lời hàng trăm câu hỏi của đạo diễn.
Lúc này, đạo diễn Vương Phù Lâm bị chinh phục bởi vẻ mộc mạc của Hiểu Húc cùng sự hiểu biết của cô đối với tiểu thuyết Hồng lâu mộng. Sau đó, cô gái cùng các diễn viên khác tham gia khóa đào tạo ba tháng. Danh sách diễn viên sẽ được xác định sau khóa học.
Gần hết ba tháng đào tạo, đạo diễn yêu cầu các diễn viên tự đăng ký vai diễn mình mong muốn. Trần Hiểu Húc viết thư cho bố, tỏ ra hoang mang vì có người nói rằng, cô gầy như que củi, không thể đóng tiểu thư mà chỉ nên đóng a hoàn. Trần Cường gọi điện thoại cho con gái: "Con tới Bắc Kinh là để có được vai Lâm Đại Ngọc. Nếu không được đóng vai đó thì con từ bỏ cũng được, để tránh phải diễn với tâm lý không thoải mái, sau này lên phim khán giả cũng thấy gượng gạo".
Trần Hiểu Húc đã mất cả 1 năm để tập luyện diễn xuất và mất 3 năm để hoàn thành các cảnh quay.
Lúc đó có rất nhiều người mong muốn được đóng Lâm Đại Ngọc. Sau quá trình kiểm tra, đạo diễn Vương Phù Lâm từng hỏi Trần Hiểu Húc rằng ngoài vai Lâm Đại Ngọc còn muốn diễn nhân vật nào khác không? Cô thiếu nữ bấy giờ trả lời không chần chừ: "Tôi chính là Lâm Đại Ngọc. Nếu tôi diễn vai diễn khác, khán giả sẽ nói sao Lâm Đại Ngọc lại diễn nhân vật khác chứ?". Cuối cùng, nhờ vào khí chất "thương xuân tiếc thu", nhan sắc như mỹ nữ trong tranh cổ, đôi mắt đượm nét buồn và cả diễn xuất chân thật của Trần Hiểu Húc, đạo diễn Vương Phù Lâm lập tức giao nhân vật Lâm Đại Ngọc kinh điển suốt trăm năm qua cho nữ diễn viên thể hiện.
Trong ấn tượng của khán giả, Trần Hiểu Húc không phải là 1 diễn viên xuất sắc mà đơn giản chính bản cô đã là hiện thân của nhân vật Lâm Đại Ngọc. Ngay đến bản thân Hiểu Húc cũng phải thú nhận: "Tôi được đạo diễn lựa chọn vào vai Đại Ngọc chính bởi tính cách gần gũi với nhân vật chứ không hề 'ăn điểm' vì gương mặt cổ điển. Ban đầu tôi còn chưa tin vào nhận định của ông Vương (đạo diễn Vương Phù Lâm) vì khi trẻ tôi sống rất lý tính và háo thắng, khác hẳn với Lâm muội muội đa sầu đa cảm của Hồng Lâu Mộng".
"Tuy nhiên, cho tới khi chính thức nhập vai rồi thì bản thân mình lại không thể kìm được những xúc cảm tuôn trào với hoàn cảnh éo le của nhân vật. Tôi đã bộc lộ hết những tình cảm chân thật của mình và không hề có cảm giác đang diễn xuất, đang làm việc nữa", Trần Hiểu Húc cho biết thêm.
Trần Hiểu Húc trong vai Lâm Đại Ngọc.
Bộ phim Hồng Lâu Mộng chính thức bấm máy năm 1984 và quay ròng rã trong suốt 3 năm. Đối với Hiểu Húc, quãng thời gian này là "một giấc mộng đẹp", mọi thành viên trong đoàn thân thiết giống như người cùng một gia đình.
Năm 1987 bộ phim lên sóng, nhờ vào vai Lâm Đại Ngọc, nữ diễn viên 21 tuổi Trần Hiểu Húc "thành sao chỉ sau một đêm". Bà trở thành sao hạng A và được săn đón. Vì "Hồng Lâu Mộng" vốn là một tác phẩm kinh điển, mỗi người lại có cách giải thích văn học khác nhau, có cách tưởng tượng khác nhau. Cho đến khi Trần Hiểu Húc xuất hiện trên màn ảnh, khán giả thời đó mới truyền miệng một câu rằng "Trong mắt ngàn người có ngàn bản Hồng Lâu Mộng, nhưng trong mắt ngàn người lại chỉ có một Lâm Đại Ngọc – Trần Hiểu Húc".
Nhân vật Lâm Đại Ngọc trong phim Hồng Lâu Mộng là người phụ nữ vô cùng xinh đẹp và mỏng manh như những cành liễu. Trong nguyên tác truyện có mô tả rằng nàng mỏng manh như những cành liễu bên hồ với những ngón tay búp mắt và đặc biệt đôi mắt luôn đượm sầu.
Cô như một Lâm Đại Ngọc trong đời thực.
Tuy nhiên, Trần Hiểu Húc đã làm sống lại cả một nàng Lâm Đại Ngọc từ trong tiểu thuyết. Vẻ đẹp "như có như không", đa sầu đa cảm của Trần Hiểu Úc đã làm tất cả mọi người đều phải thừa nhận rằng cô sinh ra là để đóng vai Lâm Đại Ngọc.
Sau khi hoàn thành tác phẩm Hồng Lâu Mộng, Trần Hiểu Húc tham gia diễn xuất bộ phim Gia Xuân Thu và đến năm 1990 thì nhận được lời mời quảng cáo đầu tiên. Tuy nhiên, cơ hội này không những không mang tới cho cô sự hưng phấn và thích thú tiếp bước trên con đường nghệ thuật mà ngược lại nó đã trở thành động lực thúc đẩy Trần Hiểu Húc rút khỏi làng giải trí để kiếm tìm 1 cuộc sống mới với nhiều "khoái cảm chinh phục bản thân".
Năm 1990, Trần Hiểu Húc cùng 1 người bạn góp vốn thành lập công ty quảng cáo mang tên Trường Thành Bắc Kinh và chỉ sau đó 2 năm đã tách riêng mở công ty cá nhân Thế Bang. Ngay từ những năm đầu lấn sân sang lĩnh vực mới mẻ này, Trần Hiểu Húc đã liên tiếp thu được thành công một cách dễ dàng. Cô dùng khoản tiền lãi đầu tiên thuê nhà riêng cư trú và bắt đầu cuộc sống tự lập của 1 nữ thương gia quyết đoán.
Hiểu Húc từng chia sẻ rằng: "Hồng Lâu Mộng đã đem tới cho tôi nhiều thứ nhưng cũng lập tức đóng ngay cánh cửa để tôi nhìn ra thế giới, thế nên tôi buộc phải dũng cảm lựa chọn con đường khác. Điều hay nhất là tôi hạnh phúc với sự lựa chọn đó".
Hai cuộc hôn nhân không viên mãn
Nếu "Giáng Châu tiên tử" Lâm Đại Ngọc từng đau lòng sống chết khi không được ở bên tình lang Tiết Bảo Thoa thì chuyện tình duyên của Trần Hiểu Húc cũng chẳng kém phần khổ tâm. Cô từng 2 lần kết hôn nhưng đều không có kết thúc tốt đẹp. Cuộc hôn nhân đầu tiên với đồng nghiệp cùng đoàn kịch nói – người giới thiệu Hiểu Húc đến với đoàn làm phim Hồng Lâu Mộng.
Vào thời thanh xuân tươi trẻ, Trần Hiểu Húc phải lòng nam diễn viên Tất Ngạn Quân.
Sau khi bộ phim Hồng Lâu Mộng đóng máy, hai người lập tức kết hôn. Tuy nhiên cuộc hôn nhân lại không bền, theo Hiểu Húc, khi đó bà đã quá vội vã. "Hôn nhân vốn là chuyện hết sức nghiêm túc, sau khi lập gia đình mới biết rằng hóa ra cuộc sống gia đình có quá nhiều thứ khác biệt so với cuộc sống trước đây" – Nữ diễn viên tâm sự.
Sau cuộc hôn nhân này, suốt 1 thời gian dài Hiểu Húc và đạo diễn Vương Tiểu Soái bị đồn "vượt quá giới hạn tình bạn". Tuy nhiên nội tình câu chuyện này cho tới giờ vẫn còn là ẩn số khi người trong cuộc đều là những đối tượng "máu lạnh" với giới truyền thông.
Trần Hiểu Húc và người chồng thứ 2.
Sau quãng thời gian "nhập nhằng" với đạo diễn trẻ, Trần Hiểu Húc quen biết người chồng thứ 2 – sinh viên khoa quay phim trường Học viện điện ảnh Bắc Kinh (cùng trường với Vương Tiểu Soái). Anh từng tiết lộ, khi gặp cô lần đầu, anh trúng tiếng sét ái tình, theo đuổi nhiều năm mới được Hiểu Húc đồng ý.
Khi yêu Hách Đồng, Trần Hiểu Húc đã không còn là cô gái "hết lòng hết dạ" như trước, tình yêu của họ cũng không "oanh liệt" như mối tình đầu. Đủ để thương, đủ để bao dung, đủ để giữ nhau. Nữ diễn viên từng mang bầu nhưng bị sảy thai. Tuy nhiên, hôn nhân kéo dài không lâu thì những phức tạp trong công việc kinh doanh làm ăn cùng sự "biến chất" của mối tình nghệ sĩ dần tách rời 2 vợ chồng.
Xuất giá đi tu và ra đi vì căn bệnh ung thư ở tuối 42
Năm 1999, Trần Hiểu Húc vô tình nghe được cuốn băng thu lời giảng đạo của pháp sư Tinh Không mang tựa đề "Vô lượng thọ kinh" khi ngồi trên xe ôtô của 1 người bạn. Kể từ thời điểm này, cô bắt đầu làm quen và đam mê giáo lý nhà Phật. Nàng "Lâm Đại Ngọc" theo đạo Phật và học Phật pháp 7 năm, chuyên tâm làm từ thiện, trao tặng hàng triệu tệ cho các quỹ từ thiện ở Trung Quốc.
Hình ảnh Trần Hiểu Húc khi xuất gia.
Cho tới ngày 23/2/2007, Trần Hiểu Húc quyết định xuất giá đi tu tại chùa Bách Quốc Hưng Long, Trường Xuân, Cát Lâm (Trung Quốc).
Tới năm 2006, đạo diễn Trần Cường nhận ra sắc mặt con gái không tốt, dáng vẻ ngày một tiều tụy, thường đưa tay ôm ngực một cách vô thức. Nhưng Hiểu Húc nói cô mệt mỏi, chỉ cần nghỉ ngơi là ổn. Cô cũng từ chối đến bệnh viện khám sức khỏe.
Trong lần phỏng vấn trên truyền hình cuối cùng, Trần Hiểu Húc nói: "Tôi không thích mọi người gọi tôi theo chức vụ trong công ty mà muốn được gọi là Lâm Đại Ngọc. Vì dấu ấn đẹp nhất, hồi ức đẹp nhất đối với tôi là Lâm Đại Ngọc trong 'Hồng lâu mộng' và quãng thời gian đóng phim đó".
Sau khi Trần Hiểu Húc xuất giá, nhiều lời đồn đại cho rằng cô đi tu vì mắc bệnh ung thư vú giai đoạn cuối, làm ăn thua lỗ nợ nần chồng chất hay gia đình tan vỡ bất hạnh… Trong khi đó, nhân viên tài vụ của công ty quảng cáo cá nhân của Trần Hiểu Húc thì tiết lộ cô đã chia tài sản cá nhân thành 3 phần. 1 phần để lại cho gia đình, 1 phần ủng hộ Phật giáo và phần còn lại sử dụng cho sự nghiệp từ thiện.
Mãi đến lúc bệnh đã nghiêm trọng, Trần Hiểu Húc mới chịu nghe lời khuyên tới bệnh viện. Cả nhà sững sờ khi biết cô mắc ung thư vú giai đoạn cuối. Ông Trần Cường khóc trước mặt nhiều người vì cú sốc này.
Người chồng thứ 2 và Trần Hiểu Húc chụp ảnh khi cô quyết định xuất gia.
Chẳng lâu sau, anh cũng quy y.
Cho tới chiều 1/3/2007, Trần Hiểu Húc chính thức lên tiếng phản hồi: "Tôi đã làm được việc quan trọng nhất, đúng đắn nhất vào thời điểm cuối cuộc đời". Bên cạnh đó, cô cũng xác nhận việc đang mắc bệnh nặng nhưng phủ nhận đây là lý do xuất gia.
Cùng ngày hôm đó, Trần Hiểu Húc từ Trường Xuân bay về Thẩm Quyến và công khai xuất hiện trước đám đông trong dáng vẻ tiều tụy ngồi trên xe lăn. Ngày 8/3, người chồng thứ 2 của cô cũng quyết định xuất gia quy y. Quan hệ của hai người không còn là vợ chồng mà trở thành đồng môn. Mối duyên tình này trở thành thị phi đeo bám suốt thời gian dài mãi cho tới ngày 13/5/2007, tin dữ Trần Hiểu Húc qua đời mới khiến dư luận thôi tranh cãi bàn tán. Cô qua đời vào hồi 17 giờ tại Thẩm Quyến - thời điểm phiên bản mới Tân Hồng Lâu Mộng đang "lục đục khởi động", tuyên truyền quảng bá tìm kiếm những gương mặt mới.
Sự ra đi của "cô Lâm" khiến bạn bè trong Hồng Lâu Mộng thương xót.
Trước đó một tháng, bà nằm liệt gường, sống trong đau đớn tận cùng. Sự ra đi của bà không chỉ là sự mất mát của khán giả , bạn bè và người thân. Tới mối tình đầu Tất Ngạn Quân nghe tin từ cánh nhà báo cũng bật khóc nức nở: "Tôi không tin, tôi không tin thông tin từ phía báo chí truyền thông các người đâu, tôi chỉ muốn nghe tin tức từ chính cô ấy".
Ngày 18/5, lễ hỏa táng cáo biệt và nghi thức tưởng niệm đưa tiễn vong hồn Hiểu Húc tổ chức tại nhà tang lễ Thẩm Quyến với sự góp mặt của người thân, bạn bè và đông đảo nghệ sĩ Hồng Lâu Mộng. Theo lời những người bạn thân tiết lộ, mặc dù đã phát hiện mắc bệnh từ khá sớm nhưng Trần Hiểu Húc vẫn nhất quyết không đồng ý trị liệu, bất chấp lời nguyên nhủ động viên của người thân. Cô ra đi vẫn ôm trọn lý tưởng và nỗi niềm tâm sự giấu kín; mang theo những câu chuyện huyền thoại người nghệ sĩ hồng nhan bạc mệnh.
Hình ảnh nàng "Lâm Đại Ngọc" trước khi từ giã cõi đời.
Sinh thời, Trần Hiểu Húc tâm sự: "Cuộc đời tôi ngắn ngủi, chẳng biết mai sau thế nào, nhưng tôi càng thương Lâm Đại Ngọc, càng xót cho mình phận bạc. Nếu có thêm thời gian, tôi mong mình có thể làm được nhiều hơn thế. Tôi không trách cuộc đời bất công, càng không oán thán số phận, chỉ là sự xót xa để lại trong tâm".
Cuộc đời của "Lâm Đại Ngọc" Trần Hiểu Húc như một câu chuyện buồn của nàng con gái u sầu. Nếu xưa nàng Lâm Đại Ngọc rơi lệ vì một cành hoa vì ngày nay người hâm mộ lại khóc thương cho một cành liễu mỏng manh u sầu Trần Hiểu Húc. Sau Trần Hiểu Húc, thế gian không còn Lâm Đại Ngọc nữa.