LHP Cannes lần thứ 72 tiếp tục chào đón Củng Lợi với cương vị là một ngôi sao hàng đầu, không chỉ đại diện cho châu Á hay Trung Quốc Đại lục. Một tấm thảm chỉ dài vỏn vẹn 20m, nhưng đó là quãng đường dài của vinh quang, sự ngưỡng mộ và trân trọng mà cộng đồng điện ảnh quốc tế có thể dành cho một nữ diễn viên châu Á.
Đẳng cấp chân chính của điện ảnh Trung Quốc
Cũng dễ hiểu thôi, bởi Củng Lợi đã đến với điện ảnh từ những năm cuối thập niên 80 của thế kỉ 20. Sự nghiệp điện ảnh của cô được bồi đắp qua từng năm tháng và đi cùng tên tuổi vị đạo diễn tài danh bậc nhất Trung Hoa Đại lục - Trương Nghệ Mưu.
Năm 1987, Củng Lợi vào vai nữ chính trong Cao lương đỏ, bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Mạc Ngôn, cũng là bộ phim đầu tay của Trương Nghệ Mưu trong vai trò đạo diễn. Hai lần đầu tiên đã gặp nhau đầy duyên nợ trên màn ảnh như thế. Sau này, dù sự nghiệp của Củng Lợi và Trương Nghệ Mưu đã đôi người đôi ngả, cũng như bản thân mỗi người đều tìm được những cái tên ăn ý khác, nhưng không thể phủ nhận được tầm ảnh hưởng của người này trong sự nghiệp của người kia.
Củng Lợi trong Cao lương đỏ (1987).
Cúc Đậu (1990), Đèn lồng đỏ treo cao (1991), Thu Cúc đi kiện (1992), Bá vương biệt cơ (1993)… Củng Lợi đã mang hình ảnh những người phụ nữ Trung Hoa đến với bạn bè thế giới, cũng như những bộ phim cô tham gia đã mở ra một góc nhìn khác về xã hội Trung Quốc trong từng giai đoạn khác nhau của lịch sử. Đó là những giá trị biểu tượng, vượt ra ngoài khuôn khổ của một bộ phim, hay ngành công nghiệp điện ảnh, phản chiếu trong đó đặc trưng của cái nôi văn hoá mà từ đó nó ra đời.
Thập niên 90 là giai đoạn mà Hollywood nói riêng và cả ngành giải trí Mỹ đi tìm một luồng gió mới trong các tác phẩm của mình. Rất nhiều ngôi sao võ thuật Trung Quốc thời kì này đã Mỹ tiến và thành công như Châu Nhuận Phát hay Dương Tử Quỳnh. Ngược dòng chảy, Củng Lợi vẫn chỉ xuất hiện trong các bộ phim nội địa. Nhưng sự giới hạn về ngôn ngữ và địa lý ấy không thể ngăn tên tuổi của cô vượt ra khỏi lãnh thổ Trung Hoa, trở thành cái tên châu Á được biết đến nhiều nhất tại Mỹ và các nước châu Âu. Cúc Đậu là bộ phim đầu tiên của Trung Quốc được đề cử Giải Oscar cho phim nói tiếng nước ngoài hay nhất, và mặc dù bản thân Củng Lợi không nhận được giải thưởng nào, bộ phim đã đưa Củng Lợi thành một trong những tâm điểm chú ý của làng điện ảnh quốc tế.
Củng Lợi và đàn em Chương Tử Di.
Phải đến năm 2005, Củng Lợi mới chính thức tham gia vào một dự án phim Hollywood. Đáng ngạc nhiên, đây lại không phải là một vai diễn người Trung Quốc dành cho Củng Lợi. Trong Memoirs of a Geisha, cô vào vai Hatsumomo - một geisha đã có danh phận nhưng vẫn đem lòng ganh ghét người geisha trẻ Sayuri do Chương Tử Di thủ vai. Bộ phim chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của Athur Golden này đã vấp phải nhiều chỉ trích, chủ yếu trong đó chỉ ra sự bất hợp lý khi mời những diễn viên Trung Quốc vào vai geisha Nhật Bản. Phải nói Củng Lợi đã có một màn ra mắt xuất sắc với giới phê bình điện ảnh Mỹ, khi vai diễn Hatsumomo của cô được nhận định rằng "đã cứu cả bộ phim".
"Chị đại Cbiz" được Châu Tinh Trì, Triệu Vy kính nể
Nếu xét về phương diện nhan sắc, Củng Lợi không đẹp đến mức "nghiêng nước nghiêng thành". Cô cũng chẳng tốt nghiệp từ trường đại học danh giá bậc nhất.
Tuy nhiên, Củng Lợi lại có tài năng xuất chúng. Cô đi lên bằng chính thực lực của mình, dùng diễn xuất để nói chuyện, đây cũng chính là lý do khiến Củng Lợi được các Hoa đán như Châu Tấn, Triệu Vy… coi là một tấm gương sáng để học tập theo.
Không phải nghiễm nhiên mà Củng Lợi lại trở thành thần tượng của nhiều sao nổi tiếng khác trong showbiz.
Nhiều minh tinh từng hợp tác với Củng Lợi như Trương Quốc Vinh, Châu Nhuận Phát, Lưu Đức Hoa, Trần Đạo Minh… đều không tiếc những lời khen dành cho cô. Châu Tinh Trì cũng rất khâm phục và nể trọng Củng Lợi, dù nữ minh tinh kém "vua hài" 3 tuổi nhưng ông vẫn sẵn sàng gọi cô là "chị Củng Lợi".
Châu Tinh Trì từng chia sẻ lần đầu hợp tác cùng Củng Lợi, ông không dám nói chuyện với cô vì khi đó cô đã là một diễn viên nổi tiếng thế giới.
Triệu Vy thì dành cho Củng Lợi những lời có cánh: "Tôi luôn mong muốn có cơ hội được hợp tác với chị Củng Lợi. Con người chị ấy luôn tràn đầy mị lực. Chị mãi mãi là diễn viên xuất sắc nhất".
Lưu Đức Hoa thì chia sẻ: "20 năm trước, khi bộ phim Tần dũng của Củng Lợi chiếu tại Hong Kong, tôi đã nghĩ sao có người phụ nữ đẹp như vậy. Tôi luôn ao ước được đóng phim cùng cô ấy. Giờ đây sau 20 năm, cô ấy thậm chí còn xinh đẹp hơn".
Điều khiến Củng Lợi rất được kính trọng chính là cô không phải người coi trọng danh tiếng. Hiện nay, có rất nhiều sao Hoa Ngữ mong muốn được đóng phim Hollywood nhưng Củng Lợi lại không nằm trong số đó.
Đạo diễn của bộ phim bom tấn Hollywood Marco Polo đã mời Củng Lợi đóng vai nữ chính nhưng chỉ nhận được cái lắc đầu của nữ minh tinh. Củng Lợi không nhận đóng phim tùy tiện dù đó có là phim Hollywood, với cô chỉ cần một kịch bản hợp ý là được.
Năm 2014, Củng Lợi để vụt mất vị trí Ảnh hậu Kim Mã vào tay một diễn viên ít tên tuổi và diễn xuất chỉ ở mức tầm trung. Ngôi sao của Hoàng Kim Giáp đã đứng ra tẩy chay Kim Mã và nhận được sự ủng hộ của Triệu Vy. Kể từ khi bị Củng Lợi tẩy chay, giải "Oscar Hoa Ngữ" này không còn "danh giá" như trước kia nữa.
Bị Củng Lợi thẳng thắn tẩy chay, tầm ảnh hưởng của giải Kim Mã giờ đã đi xuống rất nhiều.
Có một điểm đặc biệt mà không phải ai cũng biết, đó là khi chụp chung hình với Củng Lợi, các ngôi sao đều dạt sang hai bên, để cô đứng ở trung tâm, vị trí được chú ý nhất trong bức ảnh. Đó là hành động thể hiện sự tôn trọng mà họ dành cho Củng Lợi, cũng một phần khẳng định vị trí cũng như quyền lực của cô trong showbiz Hoa ngữ.
Vị trí đứng thể hiện đẳng cấp của Củng Lợi.
Tại LHP Cannes năm 2016, hình ảnh Lý Băng Băng dè dặt đứng sau Củng Lợi từng gây chú ý lớn.
"Đặc quyền thảm đỏ" của siêu sao hàng đầu Trung Quốc từng 18 lần dự Cannes
Năm nào cũng vậy, LHP Cannes luôn là nơi hội tụ, khoe sắc của các ngôi sao trên thế giới và nơi mà các ngôi sao vô danh có thể làm ra đủ trò như cố ý vấp ngã, ở lì trên thảm đỏ không chịu đi hay ăn mặc kỳ dị để thu hút sự chú ý. Trái lại, cũng có những ngôi sao lại được nhận được sự chú ý và chào đón của giới truyền thông nước ngoài, ví dụ như Củng Lợi, người luôn luôn tỏa sáng và thu hút trên thảm đỏ từng tham dự LHP Cannes tới 18 lần.
Củng Lợi được săn đón ngay khi mới đặt chân tới Pháp.
Với bộ váy dài màu trắng và lối trang điểm nhạt, Củng Lợi đã trở thành tiêu điểm trên thảm đỏ Cannes năm nay. Điều đáng nói là Củng Lợi chính là ngôi sao Cbiz duy nhất được hưởng "đặc quyền" trong LHP này. Các nhân viên thảm đỏ của sự kiện đã tạm thời ngăn lại dòng người để Củng Lợi có thể thỏa sức khoe sắc, được phóng viên quốc tế liên tục chụp ảnh từ nhiều góc độ và được phát sóng trực tiếp liên tục trong vòng 3 phút.
Củng Lợi sang trọng và khí chất ngời ngời trên thảm đỏ Cannes.
Không tạo dáng quá đà, Củng Lợi vẫn thu hút sự chú ý của phóng viên quốc tế.
Nữ diễn viên được tận hưởng 3 phút mặc sức thả dáng 1 mình trên thảm đỏ Cannes.
Khác với đàn chị, những ngôi sao hạng A khác của Cbiz như Lưu Đào, Côn Lăng, dù lộng lẫy xinh đẹp là vậy nhưng vẫn phải đi lẫn trong đám đông khách mời khác khi bước trên thảm đỏ và không ngừng tạo dáng, vẫy tay để thu hút sự chú ý của giới truyền thông quốc tế.
Cùng việc đi vào lịch sử điện ảnh Trung Quốc, Củng Lợi đã trở thành cái tên được nhắc đến với sự kính trọng khi đặt bên cạnh những cái tên đình đám khác xuất hiện trên thảm đỏ Cannes 72 được tán tụng những ngày qua, dễ dàng thấy được sự phân định rạch ròi, giữa bên này là một nữ diễn viên, toả sáng bằng tài năng và được cả thế giới nhớ mặt gọi tên, còn phía bên kia, là số còn lại. Thời gian có thể lấy đi của Củng Lợi nét thanh xuân, hay hình tượng và cá tính của cô có thể khiến Củng Lợi gặp khó khăn trong việc tiếp cận những bộ phim giải trí hiện đại - những "vũ khí" mạnh nhất của dàn diễn viên trẻ các thế hệ sau này, nhưng đẳng cấp của cô là điều họ không thể đuổi kịp.
Củng Lợi sánh bước bên Trương Quốc Vinh tại Cannes 1996, cách đây 20 năm về trước.
Danh tiếng của một nghệ sĩ là thứ có thể giành được bằng nhiều cách mà không cần lắm đến nỗ lực lao động nghệ thuật, nhưng tạo dựng đuợc một sự nghiệp và vị thế đủ sức khiến những đồng nghiệp khác phải trân trọng, thì cần đến rất nhiều nỗ lực, và cả sự hi sinh. Củng Lợi đã lựa chọn bước lên con đường khó hơn, và giờ là lúc cô gặt hái thành quả từ chuỗi ngày gian khó ấy. Nó khác xa với danh tiếng trong phút chốc được thêu dệt bằng những phù phiếm bề ngoài được tiếp tay bởi truyền thông giải trí. Đó cũng là nguyên nhân then chốt dẫn đến việc Củng Lợi được sánh vai cùng Julian Moore, còn các sao Hoa Ngữ khác thì đành chịu kiếp váy áo xúng xính nhưng chỉ được phép xuất hiện trong vài chục phút ngắn ngủi trước khi vô tình trở thành trò hề khi cố tình câu giờ trên thảm đỏ.
Thế mới biết, trong thời kì mà khán giả đại chúng chuộng những bộ phim đẹp mắt và hài hước hơn những tác phẩm điện ảnh yêu cầu chiều sâu cảm nhận, và truyền thông đã trở thành kênh chính để một nghệ sĩ gây dựng tên tuổi, vẫn có những giá trị bất biến. Truyền thông đại chúng có thể dễ dàng tạo ra một ngôi sao, nhưng nó bất lực trong việc nhào nặn nên một ngôi sao điện ảnh.
Đó chính là khoảng cách giữa đại minh tinh Củng Lợi và những "siêu sao thảm đỏ". Các ngôi sao nữ, họ có thể dùng thảm đỏ Cannes như sàn diễn thời trang để làm màu, nhưng nếu muốn biến nó thành của mình - và vinh danh mình, hãy học tập Củng Lợi!