Có lẽ đối với các khán giả màn ảnh Việt Nam, bất kể là giới trẻ hay những thế hệ từ năm 1980 đều biết đến diễn viên - NSƯT Kim Xuân. Kim Xuân được biết đến như một diễn viên tài năng, đa nhân cách trên màn ảnh. Từ thể loại phim điện ảnh, phim truyền hình hay cho đến sân khấu kịch, mỗi vai diễn của diễn viên - NSƯT Kim Xuân đều để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng khán giả.
Đạo diễn Lê Hoàng dành lời khen cho diễn xuất của NS Kim Xuân.
Mới đây, đạo diễn Lê Hoàng đã có lời khen dành cho khả năng diễn xuất của NS Kim Xuân: "Kim Xuân. Nếu trên đất nước Việt Nam, có một người phụ nữ nào bị chồng bỏ nhiều nhất, bị con cãi và không nghe lời nhiều nhất, bị nhiều bệnh nan y nhất, bị ông chủ, bà chủ chưởi bới nhiều nhất, bị giang hồ dọa nạt nhiều nhất, bị chủ nợ mắng chưởi nhiều nhất, chắc chắn phải là Kim Xuân. Không ai khác ngoài Kim Xuân, không đứa nào tranh giành nổi Kim Xuân.
Tôi nhớ cách đây phải chục năm, tôi có dịp ngồi dự một buổi chấm thi Điện ảnh. Đến một phim, trong một cảnh có Kim Xuân đang nằm trên giường, thì một thành viên trong ban giám khảo bỗng nói: Ho này, khóc này, than thở này, y như rằng, chỉ vài phút sau, bà mẹ do Kim Xuân đóng ho, than thở và khóc.
Lê Hoàng ngạc nhiên quá, bèn hỏi: Sao ông biết? Thì được trả lời Tôi đã dự hàng trăm buổi duyệt phim rồi, và hễ thấy Kim Xuân là thấy những thứ đó.
Cả Hội đồng đang im lặng phá lên cười. Vậy thực chất là gì? Kim Xuân là một nghệ sĩ có tài. Điều đó chả cần bàn cãi. Chị có tất cả những yếu tố mà một kịch bản và một đạo diễn cần. Đó là:
1. Nhan sắc mặn mà, đẹp trẻ lâu và đa dạng, đóng vai phụ nữ bốn mươi được, năm mươi được, sáu mươi cũng được luôn. Đóng bà quý phái rất hay, đóng bà lam lũ cũng hay nốt, đóng bài độc ác chả ai bằng.
2. Kim Xuân có giọng nói vừa trầm ấm, vừa sắc sảo.
3. Kim Xuân có tính kỷ luật cao, có sự chuyên nghiệp trong công việc, sẵn sàng lăn lộn với anh em đoàn phim ở bất cứ đâu.
Nhưng Điện ảnh Việt Nam có một cái lạ, một cái chán và một cái cũ và hơn ai hết, nữ diễn viên Kim Xuân trở thành nạn nhân. Đấy là chuyên môn xây dựng các bà mẹ đau khổ.
Cứ để ý mà xem, bà mẹ của chúng ta lên phim, không bị chồng bỏ thì cũng bị con sắp đi xa, không vất vả một mình nuôi con từ lúc trẻ thì cũng về già vẫn thấy con chưa hiểu mình.
Thế là bà mẹ ở đầu phim, ở giữa phim, cho đến cuối phim chắc chắn sẽ bùng nổ, sẽ khóc lóc, sẽ nằm vật trên giường bệnh rồi cuối cùng sẽ tha thứ, sẽ ôm chầm lấy con cái than thở. Có thể nói mỗi khi thấy một bà mẹ trên phim là Lê Hoàng lại nổi da gà, chuẩn bị trước những số phận bị phản bội, những cuộc đời phải hy sinh, những bí mật phải giấu kín, những vật kỷ niệm phải chôn vùi.
Hầu như không có cảnh bà mẹ Việt Nam hạnh phúc, sang trọng, tự tin và kiêu hãnh, cũng không thấy cảnh bà mẹ oai vệ, đang thuyết trình sang sảng hay đang ngồi trên phi cơ bay tới châu Âu, châu Mỹ hay bất cứ châu gì.
Người mẹ là phải lọ mọ ngồi, người mẹ là phải đau lưng, phải nhức mỏi, phải ho, phải nằm trên giường bệnh nắm tay con cháu vừa run run vừa nức nở.
Thành ra hình tượng bà mẹ trên phim rất nặng nề, khiến giới trẻ toát mồ hôi, vừa sợ vừa sốt ruột, vừa mệt lại vừa chán.
Đấy là lỗi tại ai? Chắc chắn không phải tại nữ diễn viên khả ái và khả kính Kim Xuân, mà tại đội ngũ sáng tác của chúng ta quá mòn, quá cũ, quá công thức, quá rập khuôn. Thật ra sự xuất sắc của Kim Xuân hóa thành sự bi kịch của màn ảnh Việt.
Mà nói chung chả phải Kim Xuân, hầu như các nghệ sĩ Việt Nam khi thành công đều bị khai thác một kiểu một chiều, khiến cho họ không có nhiều cơ hội phát triển tài năng và sáng tạo.
Lê Hoàng rất mong được nhìn thấy Kim Xuân đóng vai bà mẹ, bà cô, bà dì hoặc bà la sát, ban bố hạnh phúc cho đàn ông, nắm cổ đàn ông, ra lệnh hoặc lãnh đạo con cháu xông lên chứ không phải chỉ ỉ ôi, năn nỉ hoặc than vãn với chúng. Những tính cách ấy, chắc chắn Kim Xuân cũng sẽ làm rất hay!".