Nguồn gốc của cách gọi hoa đán
Thuật ngữ hoa đán vốn dĩ xuất phát từ tên của các loại vai dành cho nữ trong kinh kịch của Trung Quốc. Trong kinh kịch, thanh y (còn gọi là “Chính đán”) chỉ những nhân vật nữ trẻ tuổi hoặc trung niên, tính cách đoan chính, nhã nhặn, nghiêm túc, đại đa số là hiền thê lương mẫu, trinh tiết liệt nữ… Hoa đán là vai nữ có tính cách sinh động, hoạt bát, mạnh mẽ, cũng có khi chua ngoa, phóng đãng. Ngoài thanh y và hoa đán thì trong kinh kịch còn có một số loại vai nữ khác, ví dụ như: Lão đán (vai nữ cao tuổi, ngược lại với tiểu đán là nhân vật nữ ít tuổi); Thiếp đán (vai có ít đất diễn, không có tính cách đặc trưng, thường là vai nha hoàn). Khuê môn đán (tiểu thư yếu đuối ai oán); Võ đán (Nhân vật nữ có võ, tính cách nghĩa hiệp)... Về sau cách gọi hoa đán này xâm nhập vào lĩnh vực phim truyện với hàm ý khác đi ít nhiều so với định nghĩa ban đầu của kinh kịch.
Tại sao lại gọi đại hoa đán và tiểu hoa đán?
Cách gọi hoa đán hiện nay để chỉ những nữ diễn viên nổi tiếng, thiên về làm ngôi sao đại chúng và nổi bật hơn trong mảng phim điện ảnh, có thể thuộc phái thực lực hoặc phái thần tượng. Từ hoa đán lại phân ra thành đại hoa, trung hoa và tiểu hoa.
Đại hoa đán: Chỉ áp dụng cho những nữ diễn viên có đủ tuổi nghề, giành được giải thưởng điện ảnh danh giá, độ nhận biết của công chúng cao.
Tứ đại hoa đán: Triệu Vy, Châu Tấn, Chương Tử Di, Từ Tịnh Lôi.
Trung hoa đán: Là những nữ diễn viên đóng nhiều phim điện ảnh, ở tầm trên tiểu hoa nhưng vẫn dưới đại hoa. Những người này không chỉ có kinh nghiệm diễn xuất nhiều năm mà quan trọng hơn là có tác phẩm tiêu biểu, có giải thưởng, diễn xuất của họ được giới chuyên môn và đông đảo khán giả công nhận.
Tiểu hoa là: Chỉ tất cả nữ diễn viên còn trẻ tuổi nhưng có nhiều thành tích trong diễn xuất. Từ phái thần tượng cho đến phái thực lực, miễn là họ đi theo con đường thu hút người hâm mộ hoặc thiên hẳn về mảng điện ảnh.
Những diễn viên nữ trên 30 tuổi nhưng chưa có thành tựu chuyên môn đáng kể bên mảng điện ảnh thì vẫn được xếp vào nhóm tiểu hoa. Tiểu hoa là khởi điểm của các sao nữ khi bước chân vào làng giải trí, từ những ngôi sao vô danh tới những mỹ nhân được săn đón hiện nay đều có thể gọi chung là tiểu hoa. Chính vì vậy mà công chúng có thể gọi tiểu hoa gắn với thế hệ (năm các diễn viên sinh) hoặc thời điểm họ ra mắt như "Tiểu hoa đán thế hệ 9X", "tiểu hoa đán 85", "tiểu hoa đán 95" hay lứa "tiểu hoa dám 10X". Ngoài ra, cách gọi hoa đán còn gắn với số lượng diễn viên đứng đầu như "tứ tiểu hoa đán", "ngũ tiểu hoa đán"...
"Tiểu hoa đán" trở nên phổ biến trong làng giải trí Cbiz từ sau trang tuần san Nam Đô tổ chức cuộc bầu chọn "tứ tiểu hoa đán" vào năm 2002 nhằm tìm ra Top những nữ diễn viên được công chúng yêu thích nhất trong thời điểm đó.
Thế hệ hoa đán mới nhất gồm những ai?
Dưới đây là danh sách "tứ tiểu hoa đán" được truyền thông Hoa ngữ bình chọn hàng năm:
Tứ tiểu hoa đán 2002 (Nam Đô bình chọn): Chương Tử Di, Châu Tấn, Triệu Vy, Từ Tịnh Lôi (về sau đã đổi thành Tứ đại hoa đán).
Tứ tiểu hoa đán 2009 (Tencent bình chọn): Dương Mịch, Lưu Diệc Phi, Huỳnh Thánh Y, Vương Lạc Đan.
Lưu Thi Thi, Angelababy, Ngê Ni, Dương Mịch.
Tứ tiểu hoa đán 2012 (Nam Đô bình chọn): Angelababy, Lưu Thi Thi, Dương Mịch, Nghê Ni.
Tứ tiểu hoa đán sinh sau năm 1990 năm 2016 (Nam Đô bình chọn): Trịnh Sảng, Quan Hiểu Đồng, Châu Đông Vũ, Dương Tử.
Tứ tiểu hoa đán sinh sau năm 1995 năm 2019 (CCTV6 bình chọn): Trương Tử Phong, Văn Kỳ, Trương Tuyết Nghênh, Quan Hiểu Đồng.
Tứ tiểu hoa đán thời đại mới năm 2019 (Sohu bình chọn): Quan Hiểu Đồng, Âu Dương Na Na, Trương Tử Phong, Văn Kỳ.
Địch Lệ Nhiệt Ba, Lý Thấm, Dương Tử, Cúc Tịnh Y.
Tân tứ tiểu hoa đán năm 2021 (Sohu bình chọn): Địch Lệ Nhiệt Ba, Dương Tử, Cúc Tịnh Y, Lý Thấm.
Tứ tiểu hoa đán thế hệ mới. Theo Sohu nhận định, diễn viên lứa 10X Trung Quốc đang dần vươn lên và được khán giả đánh giá cao. Trong đó, Bao Thượng Ân, Hồ Liên Hinh, Tôn Trân Ny, Gia Nại là những ngôi sao được cho là lứa tiểu hoa đán thế hệ mới.
Bao Thượng Ân, Hồ Liên Hinh, Tôn Trân Ny, Gia Nại.
Ngoài ra, một số diễn viên nữ khác cũng được kỳ vọng trở thành lứa tiểu hoa đán mới khi gây ấn tượng khi có những thành công nổi bật như: Trương Tử Phong (sinh năm 2001) trở thành Thị hậu trẻ nhất giải Hoa biểu 2023, từng được đề cử Nữ chính xuất sắc giải thưởng Kim Kê. Văn Kỳ ( sinh năm 2003) từng đoạt giải Nữ phụ xuất sắc giải thưởng Kim Tượng. Triệu Kim Mạch (sinh năm 2002) có nhiều tác phẩm tiêu biểu như "Lưu lạc địa cầu", "Thiếu niên phái", "Khởi đầu"...