Những năm gần đây, vấn nạn những người có ảnh hưởng (KOL) và người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật gây bức xúc dư luận. Đặc biệt vụ việc liên quan đến sản phẩm kẹo Kera có sự tham gia của Quang Linh Vlogs, Thùy Tiên và Hằng Du Mục đã trở thành quả bom truyền thông đối với vấn đề này.
Trước đó, hàng loạt nghệ sĩ dính ồn ào quảng cáo sản phẩm kém chất lượng. Tháng 9/2023, nghệ sĩ Cát Tường lên tiếng xin khán giả tha thứ vì đã quảng cáo "sữa có tác dụng trị tiểu đường" sai sự thật, khiến dư luận bức xúc.
Tương tự, diễn viên Quyền Linh từng giới thiệu thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm loét dạ dày và bị nhiều khán giả cho rằng nói quá công dụng sản phẩm. Sau đó, diễn viên cho biết ân hận vì chưa tiết chế lời nói khi quảng cáo. Tháng 6/2021, nghệ sĩ Hồng Vân xin lỗi khán giả vì quảng cáo thổi phồng công dụng về viên sủi thảo dược. Hoa hậu Mai Phương Thúy cũng phải xin lỗi khán giả vì quảng cáo sản phẩm giảm cân đã bị thu hồi giấy phép. Nhiều nghệ sĩ, KOLs cũng từng lên tiếng nhận lỗi khi quảng cáo sai, khiến công chúng hoang mang vì đặt niềm tin nhầm chỗ.
Nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật diễn ra thường xuyên.
Điều đáng nói là những người nổi tiếng bị phản ứng do hành vi quảng cáo sai công dụng, phóng đại sản phẩm khiến không ít khán giả tin tưởng mua sản phẩm, mà hiệu quả mang lại không như thông tin quảng cáo.
Trước vấn nạn gây bức xúc dư luận, ông Nguyễn Trường Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, thành viên ban soạn thảo sửa đổi bổ sung Luật Quảng cáo đã chỉ ra 5 biện pháp chính để đối phó với tình trạng người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật. Trước hết, các kênh báo chí, truyền thông cần tăng cường tuyên truyền, cảnh tỉnh người tiêu dùng và chính những người nổi tiếng, người làm sai. Thứ hai, khuyến khích người tiêu dùng tẩy chay đồng loạt những người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật, đồng thời phản ánh và báo cáo kịp thời các trường hợp vi phạm đến cơ quan chức năng. Ông Sơn cũng lưu ý về việc cần nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ quyền lợi của bản thân và cộng đồng thông qua các hành động pháp lý khi bị lừa đảo.
Biện pháp thứ ba là cần khuyến khích người tiêu dùng thông minh, chủ động tìm hiểu thông tin sản phẩm qua các kênh truyền thông chính thống trước khi quyết định mua hàng, đặc biệt là các sản phẩm trôi nổi trên mạng.
Kế đến, cần tăng cường quy tắc ứng xử và đạo đức nghề nghiệp trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong giới nghệ sĩ và người nổi tiếng, để họ nhận thức được trách nhiệm của mình và tránh gây ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội. Bên cạnh các biện pháp trên, cần tăng cường xử phạt hành chính và thậm chí xử phạt hình sự đối với các hành vi quảng cáo sai sự thật.
Ông Nguyễn Trường Sơn khẳng định, dù luật pháp có những chế tài xử phạt đối với từng cá nhân, tổ chức nhưng sự tự giác của mỗi người nổi tiếng, sự phát hiện, tố cáo, cùng với hành động tẩy chay mạnh mẽ của người tiêu dùng vẫn là những biện pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn vấn nạn quảng cáo sai sự thật. Khi bị tẩy chay, người nổi tiếng sẽ mất đi cơ hội làm việc và buộc phải giữ gìn hình ảnh của mình. "Tẩy chay mới là hình phạt cao nhất để có thể giải quyết tình trạng quảng cáo sai sự thật. Khi bị tẩy chay, những người nổi tiếng đó sẽ mất nghề, vĩnh viễn không được nhãn hàng thuê làm quảng cáo nữa. Những người nổi tiếng bắt buộc phải giữ gìn hình ảnh của mình, bởi đó là 'cần câu cơm' của họ nếu làm trong lĩnh vực quảng cáo", Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo nói thêm.
Lời xin lỗi không thể làm người tiêu dùng lấy lại số tiền đã mất, cũng không thể phục hồi niềm tin đã bị tổn thương
Sau những vụ việc như vậy, khán giả hay chính là những người tiêu dùng đang phải chịu thiệt thòi không hề nhỏ. Người tiêu dùng là nạn nhân đầu tiên trong bất kỳ vụ quảng cáo sai sự thật nào. Họ tin vào danh tiếng của thần tượng, tin vào sự xác thực của những lời khẳng định, để rồi nhận về một sản phẩm không đúng với kỳ vọng - hoặc tệ hơn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và cuộc sống. Lời xin lỗi không thể làm người tiêu dùng lấy lại số tiền đã mất, cũng không thể phục hồi niềm tin đã bị tổn thương. Song người tiêu dùng cũng cần đóng vai trò tích cực trong việc giám sát nội dung quảng cáo trên mạng xã hội.
Thay vì tin tưởng tuyệt đối vào những lời giới thiệu từ người nổi tiếng, mỗi người nên chủ động kiểm tra thông tin từ nhiều nguồn khác nhau trước khi quyết định mua hàng.