Họ là những nghệ sỹ, những diễn viên mà trên sân khấu, dưới ánh đèn màu lung linh, bận mũ áo cân đai, khoác lên mình những xiêm y lộng lẫy, có phấn son tô điểm, họ hóa thân thành những ông hoàng, bà chúa uy phong lẫm liệt, sắc đẹp khuynh thành. Trong lịch sử nghệ thuật, tên tuổi được xếp vào vị trí ông tổ, bà chúa như: NSND Út Trà Ôn, NSND Phùng Há, nhạc sỹ Trịnh Công Sơn, NSƯT Thanh Nga..., vì những công lao đóng góp với nghề.
Trong lòng khán giả, sau những tràng vỗ tay, những bó hoa thì người ta xưng tụng họ thành những ông vua vọng cổ, bà hoàng sân khấu, ông hoàng nhạc trữ tình..., tất cả đều chói lọi, rực rỡ, hào quang. Tiền bạc và danh vọng đều phủ phục dưới chân họ.
Nhưng mấy ai biết được, đời nghệ sỹ khi tấm màn nhung khép lại, ánh sáng nhường chỗ cho bóng tối, họ trở về với đời thường thì dằng dặc một sự trống trải, cô đơn. Đến khi sắc tàn, hơi cạn, họ bị người đời quên lãng. Họ trở về đây với những nấm mồ hiu quạnh, mấy người viếng thăm. Đấy là sự mong manh, sự phù du của "kiếp cầm ca", của đời nghệ sỹ.
NSND Phùng Há
NSND Phùng Há, tên thật là Trương Phùng Hảo, sinh ngày 30/4/1911 tại Tiền Giang, bà được xem là một trong những vị tổ của bộ môn nghệ thuật cải lương Việt Nam. Hầu hết cuộc đời bà gắn với bộ môn nghệ thuật này và để lại dấu ấn với nhiều vai diễn khác nhau cũng như đào tạo ra nhiều môn sinh xuất sắc. Điệu hát của vai Lữ Bố trong vở "Phụng Nghi Đình" là ấn tượng sâu đậm nhất trong lòng người hâm mộ. Chỉ cần thế này thôi, người đời cũng không thể quên được danh thơm của một đời nghệ sỹ. Bà qua đời ngày 5/7/2009 hưởng thọ 99 tuổi.
NSND Út Trà Ôn
NSND Út Trà Ôn tên thật là Nguyễn Thành Út sinh năm 1919, tại Vĩnh Long, là một nghệ sỹ cải lương tài danh. Bằng giọng hát ấm và ngọt, nghệ sỹ Út Trà Ôn nổi tiếng với những bài vọng cổ như: "Tôn Tẫn giả điên", "Tình anh bán chiếu"... "Tiếng hát Muồng Tênh" là vở cải lương mà với giọng hát tuyệt vời của ông, vẫn đọng lại rất nhiều kí ức và tình cảm trong lòng khán giả ái mộ. Ông mất năm 2001, hưởng thọ 83 tuổi. Hiện ngôi mộ đơn sự, nơi nghệ sỹ tìm về nơi vĩnh hằng miên viễn nằm tại nghĩa trang Chùa nghệ sỹ - Quận Gò Vấp - TP.HCM.
NSƯT Thanh Nga
NSƯT Thanh Nga sinh ngày 31/7/1942 tại Tây Ninh, có mẹ là bà bầu Thơ (trưởng đoàn hát Thanh Minh - Thanh Nga nức tiếng một thời). Thanh Nga là một nghệ sĩ cải lương tài sắc nổi tiếng của Việt Nam. Bà được mệnh danh là "nữ hoàng sân khấu" của miền Nam Việt Nam thời điểm lúc bấy giờ. Tài năng cải lương nở rộ cùng những đóng góp cho bộ môn nghệ thuật truyền thống này, NSƯT Thanh Nga gặt hái được nhiều thành công khi còn rất trẻ: Giải Thanh Tâm triển vọng năm 1958 (vai sơn nữ Phà Ca trong vở "Người vợ không bao giờ cưới"), Giải Thanh Tâm xuất sắc (vai Giáng Hương trong vở "Sân khấu về khuya"). Ở lĩnh vực điện ảnh, cái tên Thanh Nga cũng để lại nhiều dấu ấn qua những bộ phim: "Đôi mắt người xưa", "Mùa thu cuối cùng", "Vết thù trên lưng ngựa", "Xa lộ không đèn"... Cuộc đời một tài nữ hồng nhan bạc mệnh, chị vĩnh viễn ra đi khi tuổi đời còn quá trẻ vào một chiều định mệnh cuối tháng 11/1978, hưởng dương 37 tuổi.
Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn
Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn sinh ngày 28/2/1939 tại Đắk Lắk, được xem như một trong những nhạc sĩ lớn nhất của Tân nhạc Việt Nam với nhiều tác phẩm lừng danh, ước lượng khoảng 600 ca khúc, phần lớn là tình ca. Nhạc Trịnh được rất nhiều ca sỹ Việt thể hiện nhưng thành công nhất vẫn là Khánh Ly. Bên cạnh là một nhạc sỹ tài danh, Trịnh Công Sơn còn được xem là một nhà thơ, một họa sĩ không chuyên. Ông mất ngày 1/4/2001 tại TP.HCM, hưởng thọ 63 tuổi. Một sự mất mát quá lớn cho nền âm nhạc Việt vì còn nhiều tình khúc bất hủ khác cần bàn tay tài năng của người nhạc sỹ soạn thảo.
NSND Y Moan
NSND Y Moan tên đầy đủ là Y Moan Ênuôl, tên thật là Y Bliêo, sinh ngày 6/9/1957 tại Đắk Lắk trong một gia đình dân tộc Ê Đê. Là một giọng ca nổi tiếng được đông đảo công chúng đón nhận và đạt nhiều giải thưởng cao khu vực toàn quốc và được phong tặng danh hiệu Nghệ sỹ Nhân dân vào ngày 16/9/2010. Ông mất ngày 01/10/2010 tại Buôn Ma Thuột, hưởng dương 54 tuổi, để lại nhiều nỗi tiếc thương cho khán giả và công chúng hâm mộ.
Nhạc sỹ Trần Thiện Thanh
Nhạc sỹ Trần Thiện Thanh sinh năm 1942 tại Phan Thiết, là một nhạc sỹ Việt Nam chuyên viết dòng nhạc trữ tình. Ông đến Sài Gòn năm 1958 và chẳng bao lâu, giọng hát trau chuốt của ông được giới yêu nhạc Sài Gòn yêu mến. Trần Thiện Thanh còn được xem như là một trong bốn giọng nam nổi tiếng nhất của nhạc vàng (tứ trụ nhạc vàng) cùng Hùng Cường, Duy Khánh, Chế Linh. Với vai trò nhạc sỹ, tên tuổi của ông đóng đinh với những ca khúc nổi tiếng: "Biển mặn", "Mùa đông của anh", "Tình đầu tình cuối", "Trên đỉnh mùa đông", "Chiếc áo bà ba"... Trần Thiện Thanh mất ngày 13/5/2005 tại Hoa Kì, hưởng thọ 64 tuổi.
NSƯT Kim Ngọc
NSƯT Kim Ngọc sinh năm 1943 tại TP.HCM, là một diễn viên hài nổi tiếng của Việt Nam. Khởi nghiệp, Kim Ngọc ghi dấu ấn ở lĩnh vực cải lương. Sinh ra trong một gia đình chẳng ai theo nghề hát, chỉ vì "ghiền" nghe Út Trà Ôn, Út Bạch Lan, cô Thanh Nga..., Kim Ngọc xin gia đình đi theo đoàn cải lương Tây Đô (Sài Gòn) vừa học vừa diễn. Sau đó, bà theo đoàn Minh Bằng, rồi lần lượt qua các đoàn Dạ Lý Hương, đoàn Bạch Tuyết, Hùng Cường, đoàn Trần Hữu Trang...
Vai Mai Đình trong "Hàn Mặc Tử", vai Chu Chỉ Nhược trong "Cô gái Đồ Long", vai Kim Liên trong "Kiều Nguyệt Nga" hay vai thơ đồng đi theo Kim Trọng trong tuồng "Trăng thề vườn Thúy"... là những vai diễn danh tiếng của bà. Bên cạnh những vai đào lẳng, đào thương nổi tiếng ngày nào, NSƯT Kim Ngọc còn là một cây hài có tiếng của Việt Nam. Người con trai Hiếu Hiền, hiện cũng đang là một diễn viên hài, diễn viên điện ảnh có tiếng. Kim Ngọc đột ngột qua đời ngày 16/1/2011 tại Đồng Nai, hưởng thọ 69 tuổi.
NSƯT Phương Thanh
NSƯT Phương Thanh sinh năm 1956, tốt nghiệp khóa 2 trường Điện ảnh Việt Nam cùng lớp với các diễn viên nữ: Như Quỳnh, Diệu Thuần, Thanh Quý... Chị được biết đến với vai diễn Hiền "Cá Sấu" trong phim "Tội lỗi cuối cùng" năm 1978 (ĐD Trần Phương), hay vai Kiều Oanh trong "Kỷ niệm đồi trăng". Chính vai Kiều Oang này đã giúp chị nảy nở mối tình lớn với người bạn diễn Nguyễn Anh Dũng (hiện là Giám đốc Nhà hát kịch Việt Nam). Hai người trở thành vợ chồng khi tròn 30 tuổi. Mất mát quá lớn đến với bạn bè, người thân, đồng nghiệp cùng người hâm mộ khi chị đột ngột qua đời ngày 13/2/2009 tại Hà Nội, hưởng dương 54 tuổi.
Đạo diễn Huỳnh Phúc Điền
Huỳnh Phúc Điền sinh ngày 26/6/1970 tại Vĩnh Long, là một trong những đạo diễn tên tuổi của Việt Nam hiện nay. Anh mắc bệnh ung thư gan trước khi mất 2 năm. Dù nhiều lần phải sang Singapore mổ và điều trị, nhưng trong suốt 2 năm trước khi ra đi, khán giả vẫn thấy anh cống hiến hết sức mình cho nhiều chương trình ca nhạc lớn trong nước. Công lao của anh đối với nền âm nhạc Việt Nam là rất lớn, khi liên tiếp nhiều năm liền đoạt Giải Mai Vàng. Anh cũng là người lưu dấu ấn khá đậm trong nhiều chương trình ca nhạc lớn như Duyên dáng Việt Nam, Làn sóng xanh... Người đạo diễn trẻ tài năng đã vĩnh viễn ra đi ngày 30/6/2009 tại TP.HCM, hưởng dương 40 tuổi.
Diễn viên Lê Công Tuấn Anh
Lê Công Tuấn Anh sinh ngày 2/2/1967 tại Sài Gòn, là một nam diễn viên nổi tiếng của điện ảnh Việt Nam. Anh được biết đến như là gương mặt diễn viên xuất sắc và nổi tiếng nhất của nền điện ảnh Việt Nam những năm thập niên 90 của thế kỷ trước. Quang "Đông ki sốt" trong bộ phim "Vị đắng tình yêu" là vai diễn để đời của anh. Bên cạnh đó, tên tuổi Lê Công Tuấn Anh còn lưu dấu qua rất nhiều bộ phim khác như: "Hiệp sĩ cuối cùng", "Em còn nhớ hay em đã quên", "Ngọt ngào và man trá", "Mặt trời đêm"... Tài năng điện ảnh của anh sớm được khẳng định tại các cuộc LHP toàn quốc, 3 năm liên tiếp giành Giải Mai Vàng... Nhưng số phận của tài tử điện ảnh Lê Công thật yểu mệnh khi anh vĩnh viễn ra đi ngày 17/10/1996, hưởng dương 30 tuổi. Một sự mất mát quá lớn cho nền điện ảnh Việt Nam và công chúng ái mộ.
Chúng ta, những công chúng ái mộ, những nghệ sỹ hiện tồn của làng showbiz không được bao giờ quên họ. Tuy thể xác mất đi nhưng danh thơm còn mãi. Cung kính nén nhang thơm, thắp lên những nấm mồ nghệ sỹ. Ở chốn vĩnh hằng miên viễn, xin hãy yên giấc ngàn thu!