NSƯT Hà Xuyên nổi tiếng với vai diễn Ngọc Mai trong Biệt động Sài Gòn. Nữ nghệ sĩ nhận vai diễn này khi cô 28 tuổi. Ngọc Mai giả làm vợ của trùm tình báo Tư Chung, bà chủ hãng sơn Đông Á. Không chỉ sở hữu vẻ đẹp kiêu sa, lộng lẫy, trong phim, Ngọc Mai còn là một chiến sĩ biệt động dũng cảm, thông minh và sắc sảo.
Được biết, NSƯT Hà Xuyên sinh ra trong một gia đình thuần nông ở Thái Bình. Bà được Đoàn ca múa Thái Bình tuyển vào đào tạo làm diễn viên múa từ năm 14 tuổi. Sau này, bà lại chuyển hướng sang môn nghệ thuật thứ 7. Bà đã may mắn đoạt giải diễn viên xuất sắc (do Hội Điện ảnh Việt Nam trao tặng) tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8 với vai Hà trong bộ phim truyện nhựa Xa và gần của đạo diễn Huy Thành. Sau thành công của Biệt động Sài Gòn, Hà Xuyên còn xuất hiện trong rất nhiều bộ phim nổi tiếng khác như: Cô gái trên sông, Lưới trời, Hướng nghiệp, Đô la trắng, Những chiếc lá thời gian, Đại gia đình...
"Nữ tình báo huyền thoại" của "Biệt động Sài Gòn": Đổ vỡ vẫn quyết không đi thêm bước nữa vẫn hạnh phúc.
Ở ngoài đời, Hà Xuyên là một người phụ nữ mạnh mẽ, quyết đoán. Vì cái tính không chịu cúi đầu nên bà chịu nhiều thiệt thòi. Đường tình duyên của Hà Xuyên cũng vô cùng trắc trở. Bà kết hôn sớm ở độ tuổi 20 với một nhạc trưởng cùng quê. Cả hai có với nhau 2 người con nhưng sau đó đường ai nấy đi. Từ sau cuộc hôn nhân thất bại, Hà Xuyên ở vậy nuôi con. Nữ nghệ sĩ tâm sự: "Tôi sống một cuộc sống tự do, tuyệt vời. So với lúc tôi kết hôn, thì lúc tôi độc thân sướng hơn nhiều. Tôi được tự quyết mọi thứ, ví dụ đi đóng phim lâu ngày, tôi cũng không phải nhìn sắc mặt ai cả".
Ở tuổi U70, bà sống vui khoẻ và rất thoải mái.
Hiện tại, Hà Xuyên tận hưởng những ngày tháng bình lặng nhưng hạnh phúc ở tuổi xế chiều. Bà sống một mình tại căn nhà nhỏ ở quận 1, TP. HCM. Vì có lương hươu và con cái hiếu thảo nên cuộc sống của bà rất thoải mái. nữ nghệ sĩ còn thích đi khiêu vũ, làm từ thiện. Vào cuối tuần, bà tụ họp, vui vầy bên con cháu.
Khi được hỏi, liệu có nghĩ đến chuyện tìm một bờ vai để nương tựa lúc tuổi già, NSƯT Hà Xuyên bảo giờ bà không cần một người chồng: "Nói thật là bây giờ tôi cần một người giúp việc tin cậy, khoảng 40-50 tuổi, về ở cùng tôi, hỗ trợ tôi việc nhà cửa, nấu ăn. Tôi đi đâu tôi dẫn cô ấy đi cùng cho khuây khỏa. Còn bây giờ bảo tôi tìm một người đàn ông để về chăm sóc, hầu hạ thì tôi chắp hai tay tôi lạy", bà bày tỏ.