Phải một thời gian nữa chiếc thẻ này mới thật sự phát huy tác dụng, nhưng việc này ít ra cũng là một thông tin đầu năm cũng là điều đáng lưu ý.
Theo đề án này, việc cấp thẻ sẽ không phân biệt giữa việc nghệ sĩ đã được phong tặng danh hiệu hay chưa, có bằng cấp không và đang hoạt động tự do hay trực thuộc một đơn vị công lập… và cả không đang trong thời gian chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, vẫn có hai đối tượng nằm ngoài phạm vi của đề án này là các giọng ca nhí và nghệ sĩ người nước ngoài. Theo ông Nguyễn Đăng Chương, Cục trưởng Cục Nghệ thuật - biểu diễn (Bộ VH-TT-DL), việc cấp thẻ hành nghề cho đối tượng dưới 15 tuổi sẽ không đúng với Luật Lao động. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là các nghệ sĩ nhí không được phép hoạt động. Hiện Bộ đang soạn thảo thông tư hướng dẫn chi tiết hơn việc áp dụng thẻ hành nghề, dự kiến đối tượng nhí này sẽ được áp dụng điều chỉnh theo hướng phải có phụ huynh hoặc người đỡ đầu hợp pháp bảo lãnh, kèm theo vài yêu cầu khác. Riêng các nghệ sĩ người nước ngoài sẽ chịu sự quản lý theo Nghị định 79/2012/NĐ-CP. Cũng theo ông Chương, thẻ hành nghề cho nghệ sĩ sẽ bắt đầu được cấp vào tháng 4/2014, dự kiến sẽ cấp xong cho tất cả các nghệ sĩ đang hoạt động vào năm 2016, số lượng ước tính khoảng 10.000 người.
Không khó ở “đầu vào” nhưng siết thật chặt “đầu ra” là điều các cơ quan chức năng áp dụng với thẻ hành nghề này: thu hồi thẻ (vĩnh viễn hoặc có thời hạn) nếu người biểu diễn sử dụng bản ghi âm để thay cho giọng hát thật hoặc thay cho âm thanh thật của nhạc cụ biểu diễn; sử dụng trang phục hoặc hóa trang không phù hợp với mục đích, nội dung biểu diễn và thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa Việt Nam; thực hiện hành vi không phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa Việt Nam hoặc hành vi làm ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại… Mức phạt được tính bằng tiền sẽ là cơ sở cho việc thu hồi thẻ hay không, thu hồi bao lâu. Cụ thể, người biểu diễn bị xử phạt với mức 20.000.000đ trở lên ở lần đầu tiên hoặc dưới 20.000.000đ nhưng là lần thứ hai sẽ bị thu hồi thẻ… Lần đầu tiên này được tính kể từ thời điểm thẻ được áp dụng hay tính gộp từ trước thì phải chờ thông tư hướng dẫn. Sau khi bị thu hồi, việc xét duyệt tái cấp thẻ sẽ khắt khe hơn nhiều. Việc quản lý các tụ điểm biểu diễn cũng sẽ nghiêm khắc hơn theo đề án này.
Không thể nói không hề có băn khoăn gì về việc nghệ sĩ hoạt động phải có thẻ hành nghề, nhất là đối với các đơn vị tổ chức biểu diễn, khi phải rà soát người được mời biểu diễn đang có thẻ hay không; cũng như chưa lường được việc thẻ hành nghề có trở thành một giấy phép con đầy phiền toái, tiêu cực như đã từng hay không. Tuy nhiên, đây chính là phương án khả thi trong bối cảnh hiện tại, để siết chặt những trò lố lăng, mượn danh nghệ thuật, coi nhẹ thuần phong mỹ tục trong nhiều năm qua. Trước mắt, ít nhất chiếc “vòng kim cô” này sẽ hạn chế được những ý đồ tiến vào showbiz không phải bằng tài năng.