Ái Vân sinh ra và lớn lên tại Hà Nội trong một gia đình làm nghệ thuật. Mẹ là NSND Ái Liên, bố là Hà Quang Định, chủ hãng Việt Film (Hãng phim tư nhân đầu tiên tại Việt Nam). Ái Vân là người con thứ 12 trong số 14 người con. Ngoài Ái Vân, hai cô em là Ái Thanh và Ái Xuân cũng hoạt động trong lĩnh vực sân khấu. Hai người anh, một người theo nghiệp cải lương và đạo diễn sân khấu, một người là họa sĩ trang trí sân khấu.
Chị em Ái Vân, Ái Xuân có gen nghệ thuật vượt trội hơn cả. Cho dù cả hai đều nói giọng Hà Nội chuẩn, nhưng khi "chạm chân" vào nghệ thuật, cả hai chị em đều mê cải lương và có giọng ca đậm chất Nam bộ. Nhưng, học tài thi phận, năm 17 tuổi, Ái Vân thi trượt Nhạc viện. Mặc dù con nhà nòi thật, nhưng từ nhỏ chỉ hát cải lương, điều chị thi trượt có lẽ không khiến mấy người ngạc nhiên. Nhưng may mắn được thầy Lô Thanh, giảng viên của Nhạc viện, đã đứng ra bảo lãnh để Ái Vân được nhập học. Và một cuộc sống âm nhạc chuyên nghiệp mở ra trước mắt chị.
Tài năng nghệ thuật của Ái Vân nhanh chóng được khẳng định, thuở mười tám, đôi mươi, chị đã được xem là một trong những ca sĩ nhạc nhẹ đầu tiên của Hà Nội. Tên tuổi Ái Vân gắn liền với nhiều ca khúc như: "Triệu bông hồng", "Bài ca xây dựng", ca khúc đã đem lại cho chị giải thưởng lớn tại Liên hoan Âm nhạc quốc tế Dresden, giải thưởng nhạc nhẹ đầu tiên trên trường quốc tế của Việt Nam.
Ngoài sự nghiệp ca hát, Ái Vân còn tham gia diễn xuất ở lĩnh vực điện ảnh qua một số bộ phim, vai chính trong "Chị Nhung" cùng hai vai phụ trong "Chú rể đi đâu" và "Bản danh sách mật". Nhưng vì được đạo tạo bài bản về âm nhạc và không tìm được vai diễn thực sự phù hợp, nên chị quyết định bỏ dở nghiệp diễn. Chừng ấy cũng đã đủ để khán giả ái mộ không thể quên tên chị.
Ái Vân thừa nhận, mình là người có bản tính lãng mạn từ lúc trẻ nên khi sang Mỹ vào tháng 5/1994, chị đã nhanh chóng hội nhập vào thế giới nghệ thuật tại đây. Chị được rất nhiều khán giả ngoại kiều yêu thích qua các bài dân ca, tình ca hay hoạt cảnh mang màu sắc dân tộc. Thường xuyên đi lưu diễn, làm từ thiện và thi thoảng trở về Việt Nam hát phục vụ khán giả cũng như thỏa nỗi lòng thương nhớ cố hương!
Mang trong mình dòng máu Hà Nội, giọng nói Hà Nội, nhan sắc người con gái Hà Nội, tuy đã gần chạm ngưỡng 60 nhưng chị vẫn rất hồn hậu, nhuần nhụy một vẻ đẹp đằm thắm đậm chất phụ nữ Hà Thành xưa...!