Sinh thời, Nam Phương Hoàng hậu là cháu ngoại ông Lê Phát Đạt (huyện sĩ) đất Nam Kỳ, một trong bốn người giàu nhất Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX. Bà sinh ra trong một gia đình theo đạo Thiên chúa, mang quốc tịch Pháp. Trên bà có một người chị gái, hai chị em đã sống tuổi thanh xuân êm đềm, thơ mộng. Và điều hạnh phúc nhất trong cuộc đời Nguyễn Hữu Thị Lan là từ khi gặp Bảo Đại (Nguyễn Vĩnh Thụy).
Từ bé, Nguyễn Hữu Thị Lan đã có một nhan sắc vượt trội, cao lớn và xinh đẹp hơn so với bạn bè đồng trang lứa. Không chỉ có nhan sắc, bà còn là một người nết na, thùy mị và rất có học. Năm 18 tuổi, bà đỗ tú tài toàn phần tại trường Couvent des Oiseaux - Pháp. Mối tình duyên của bà với vua Bảo Đại là do người lớn sắp đặt, cụ thể là người cậu ruột Denis Lê Phát An. Denis An hy vọng cô cháu gái trở thành Hoàng hậu thì không những ông nhanh chóng leo cao các nấc thang danh vọng, mà còn có cơ hội phất lên trong làm ăn. Từ đó, ông quyết tâm nhờ vả viên Toàn quyền Pháp Pasquier và Khâm sứ Charles tạo mọi điều kiện để Nguyễn Hữu Thị Lan tiếp cận vua Bảo Đại.
Chính vì nhan sắc hơn người và trí tuệ của một tri thức Tây học, vua Bảo Đại đã say đắm bà ngay từ những lần gặp gỡ đầu tiên. Hôn lễ của họ diễn ra vào một ngày cuối tháng 3/1934 tại Huế, lúc ấy Nguyễn Vĩnh Thụy 21 tuổi và Nguyễn Hữu Thị Lan 19 tuổi. Ngay sau lễ cưới 4 ngày, Bảo Đại sắc phong Nguyễn Hữu Thị Lan thành Thái hậu với tước hiệu Nam Phương, một biệt lệ xưa nay hiếm của triều Nguyễn. Cùng với cựu hoàng Bảo Đại, Nam Phương Hoàng hậu sinh hạ được 5 người con.
Cuối năm 1946, Nam Phương Hoàng hậu cùng các con sang Pháp. Bà và các con sống lặng lẽ tại Perche, một làng cổ ở Chabrignac, tỉnh Corrèze, vùng Limousin nước Pháp và mất tại đó khi mới 49 tuổi.
Sau gần 50 năm ngày mất của Nam Phương Hoàng hậu, vị Hoàng hậu cuối cùng của triều Nguyễn, hãy cùng ngẫm lại một đời nhan sắc của bà: