Bên cạnh bát hương, mâm bồng, đỉnh thờ, ngai chén... thì hạc thờ là vật phẩm không thể thiếu trong không gian thờ của người Việt. Vậy sự xuất hiện của những đôi hạc này chứa đựng ý nghĩa gì? Nó có ảnh hưởng như thế nào đến không gian thờ cúng và gia đạo? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới dây.
Ý nghĩa con hạc trên bàn thờ gia tiên là gì?
Từ thời xưa, chim Hạc đã được xem là loài chim quý tượng trưng cho sự thanh cao, thuần khiết, không tham lam, sa đọa. Loài chim này còn được xem là biểu tượng của sự nghĩa hiệp, quân tử, ưu tú... Vì lý do này, triều phục của quan lại sẽ thêu hình chim Hạc để biểu tượng cho cốt cách của người sĩ phu "đầu đội trời, chân đạp đất". Chim Hạc cũng xuất hiện trong các truyền thuyết, là loài chim thuộc cõi tiên, biểu tượng của sự trường thọ, bất tử.
Một số cuốn sách đã nói về điều này như cuốn "Tướng hạc kinh", trong đó có câu ví chim hạc là loài "thọ bất khả lượng". Nghĩa là sống lâu không thể tính được, chính vì lý do đó mà con cháu sau này thường lấy hình ảnh chim hạc để thay cho lời chúc về sự trường thọ.
Trong quan niệm tâm linh của người Việt, đặt Hạc thờ trong phòng thờ không chỉ mang lại phong thủy tốt đẹp mà còn là lời cầu xin trường thọ, dài lâu cho dòng tộc. Hình ảnh chim Hạc ngậm hoa sen hay viên Minh châu, cưỡi trên mai rùa là biểu tượng của sự hòa hợp âm dương, đất trời. Điều này thể hiện nguyện ước mong một đời bình an, hạnh phúc của mỗi gia đình.
Bên cạnh đó, đôi Hạc thờ còn được sử dụng như một liệu pháp để "trấn phong thủy", ngăn chặn tà khí, điều xấu vào nhà. Đôi Hạc được đặt ở vị trí liên kết tâm linh huyền bí với thế vững chắc. Với mong ước gia đình luôn hạnh phúc, hòa thuận để vượt qua mọi chuyện khó khăn trong cuộc sống.
Đôi hạc trên bàn thờ đặt thế nào chính xác nhất?
Về điều này, mọi người thường thực hiện theo cách mà cha ông ngày xưa vẫn làm.
Hạc thờ có hai loại: Loại đặt trực tiếp trên bàn thờ có kích thước nhỏ, chiều cao thường dưới 80cm. Loại đặt trên sàn, ở hai bên ban thờ có kích thước lớn, thường là 1 mét trở lên.
Đôi hạc trên bàn thờ thường được đặt đối xứng, cân đối hai bên đỉnh thờ, sao cho khoáng cách giữa các vật này tối thiểu là 5-10cm. Đôi hạc đặt dưới đất cũng cần đối xứng hai bên, giữ khoảng cách với ban thờ, tránh để quá sát.
Đôi hạc trên bàn thờ nên quay vào nhau hay quay ra ngoài? Cần lưu ý rằng dù là loại hạc đặt trên ban thờ hay dưới đất, hướng của đôi hạc vẫn phải quay vào trong. Bạn nên nhớ đây là hạc chầu, nghĩa là chúng chầu về trung tâm của nơi thờ tự, chính là đỉnh thờ.
Nếu để ý quan sát thực tế, bạn sẽ thấy dù ở tư gia hay các đền chùa miếu mạo, đôi hạc chầu luôn quay vào nhau, tức hướng về trung tâm ban thờ.
(*)Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo.