Ý nghĩa bàn thờ trong gia đình
Trong mỗi gia đình Việt Nam, bàn thờ gia tiên đều có một ý nghĩa thiêng liêng và sâu sắc. Đó là nơi để tôn vinh, ghi nhận và gìn giữ những giá trị truyền thống của gia đình. Bàn thờ cũng là nơi để tưởng nhớ và tôn kính tổ tiên, nhận lấy lời khuyên và sự chỉ dẫn từ họ.
Bàn thờ gia tiên ngày Tết (Ảnh minh họa)
\
Đó còn là nơi để tương tác và gắn kết với gia đình, cầu nguyện cho sức khỏe, bình an, may mắn và sự bình yên cho toàn thể gia đình. Việc cúng dường cũng cho thấy sự biết ơn và tôn trọng của con cháu đối với tổ tiên và sự quan tâm đến tương lai và hạnh phúc của gia đình. Từ đó, bàn thờ gia tiên không chỉ là nơi tôn thờ, mà còn là biểu tượng của tình cảm và sự gắn bó của mỗi thành viên trong gia đình Việt.
Những nét đặc trưng của bàn thờ tổ tiên cũng thể hiện sự đa dạng và sự phong phú của văn hóa và tín ngưỡng dân tộc Việt Nam. Đó còn là nơi để những người con Việt gìn giữ và truyền dịp những giá trị truyền thống quý báu từ đời này sang đời khác. Vì vậy, bàn thờ gia tiên có một vai trò quan trọng không thể thay thế trong đời sống tinh thần và văn hóa của người Việt Nam.
Để năm 2024 mang may mắn, phúc khí cho gia đạo, bàn thờ gia tiên phải lưu ý điều gì?
1. Không đặt ban thờ ở các vị trí xấu
Việc đặt bàn thờ ở các vị trí xấu theo phong thủy cũng sẽ ảnh hưởng đến gia đạo. Trong việc đặt bàn thờ, mọi người cần tránh cách cục bàn thờ đối diện cửa, bất kể đó là cửa phòng tắm, phòng ngủ, cửa gian bếp… Điều này ngoài yếu tố thẩm mỹ còn liên quan đến các trường khí xấu, không mang tính thanh tịnh ở không gian thờ tự.
Ngoài ra, cũng cần tránh đặt bàn thờ nằm dưới vị trí giường ngủ, bếp hay toilet; Tránh các vị trí xấu như xà ngang áp đỉnh, đặt áp tường nhà tắm, hay liền sát cửa đi lại, cửa sổ…
2. Bài trí bàn thờ sai cách
Cách sắp xếp bàn thờ cũng là điều rất quan trọng để bàn thờ gia tiên có phúc khí. Mọi người cần tuân theo nguyên tắc quân bình âm – dương. Theo đó, di ảnh sẽ tuân theo nguyên lý "Nam tả, Nữ hữu" (di ảnh nam giới đặt ở bên trái, di ảnh nữ giới sẽ ở bên phải, tính từ hướng ban thờ nhìn ra). Bộ Ngũ sự, nguyên – vật liệu phục vụ cho việc thờ cúng sẽ ứng với Ngũ hành (Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ).
Cùng với đó, tránh đặt tượng thú dữ như hổ, sư tử tại khu vực bàn thờ. Ngay cả ở chùa chiền, vị Ngũ hổ (Quan Ngũ dinh) như ta thấy, cũng chỉ an vị ở dưới tầng hầm.
Việc bố trí không gian thờ tự cần tuân theo nguyên tắc quân bình âm - dương.
Để tránh phạm phải ‘quang sát’ cần tránh các thiết bị đèn chùm hay đèn điện màu đỏ. Hỏa quá thịnh chiếu trực diện xuống. Ở không gian thờ tự nên để ánh sáng vừa đủ, có tông màu trầm là tốt nhất. Những gia chủ thờ Phật tại gia cần bố trí ban thờ Phật đặt ở vị trí cao nhất, tách biệt với ban thờ chư vị thần linh, gia tiên. Không ít gia đình đang để chung là điều không nên. Xét về thứ bậc, chư vị thần linh hay gia tiên chủ về Gia thần, trong khi Đức phật là bậc toàn giác hướng tới toàn thể chúng sinh.
3. Không gian thờ tự tránh để dương khí lấn át
Phòng thờ nói chung hay ban thờ vốn là không gian thờ phụng, hướng tới chư vị Phật thánh, thần linh gia tiên. Việc thiết kế liên quan đến không gian này cũng cần hướng về Âm nhiều hơn là Dương khí vì lưu ý tới an tịnh, trầm lắng.
Cũng chính vì vậy, cách cục phòng thờ không nên thiết kế cửa sổ với số lượng quá nhiều. Điều này dễ tạo hiệu ứng ánh sáng quá mức hay các luồng gió trực, mạnh thâm nhập. Nắng và gió đặc trưng cho nhiệt và động, chủ về Dương. Ngoài ra, gian thờ cũng cần đảm bảo sự mát mẻ, tránh quá nóng hay bức bối. Gian thờ nóng, nghĩa là Dương khí quá thịnh, đi ngược với tiêu chí trọng Âm như đã đề cập. Những gia chủ mà đặt phòng thờ ở tầng thượng, mọi người nên lưu tâm để trang bị thêm hệ thống chống nóng cho không gian này.
4. Tránh bày đồ vật sản sinh tạp khí trên bàn thờ
Chúng ta cần phân biệt các vật phẩm có chất liệu tự nhiên, sản sinh cát khí và các vật phẩm tiêu hủy năng lượng, phát tán tạp khí với không gian ban thờ. Điều này giải thích vì sao các chất liệu tự nhiên như đồng, gỗ thường được ưu tiên tại khu vực này.
Bàn thờ gia tiên cần tránh bày những đồ vật tích tụ tạp khí. Đặc biệt là các loại vật phẩm như hoa quả, đồ cúng từ chất liệu nhân tạo như nhựa, vải lụa hay đất nặn. Những đồ không thật đi ngược lại với lòng thành kính về tâm linh.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo.