Hóa ra ngay cả một sô cụm từ phổ biến có vẻ an toàn cũng có thể làm suy yếu lòng tự trọng của một đứa trẻ và khiến chúng cảm thấy bất an.
- Tránh: “Tôi rất tự hào về bạn!” hoặc "Làm tốt lắm!". Hãy thử: “Chắc hẳn con rất tự hào về công việc của mình!” hoặc “Bạn giải câu đố đó nhanh quá!”.
Khi cha mẹ khen ngợi trẻ về mọi điều nhỏ nhặt, từ việc ăn xong bữa tối đến vẽ một bức tranh, lời khen đó trở nên vô nghĩa. Thay vào đó, hãy cố gắng khen ngợi những điều cụ thể liên quan đến thành tích của con bạn và khuyến khích chúng tự phê bình và tự hào về những điều chúng đã làm rất tốt.
- Tránh: “Hãy đợi cho đến khi bố (mẹ) về!”. Hãy thử: “Làm ơn đừng làm thế nữa. Nó khiến bố/mẹ thấy khó chịu vì…”
Khi bạn nói cụm từ đầu tiên, bạn đã “trì hoãn” hậu quả của hành vi sai trái của con bạn, và rất có thể, khi cha mẹ kia trở về nhà, đứa trẻ sẽ quên chuyện gì đã xảy ra. Hơn nữa, bạn khiến con mình sợ hãi khi bố hoặc mẹ chúng biến đối tác của bạn thành "kẻ xấu" và làm giảm uy quyền của chính bạn. Cố gắng tự giải quyết vấn đề và giải thích cho trẻ lý do tại sao bạn khó chịu với hành vi của chúng.
Theo chuyên gia, đây là 12 cụm từ cha mẹ nên tránh khi nói chuyện với con mình.
- Tránh: “Ngày hôm nay của con thế nào?”. Hãy thử: “Phần tuyệt vời nhất trong ngày của con là gì?”
“Ngày hôm nay của bạn thế nào?” thực sự là một câu hỏi trống ngụ ý một câu trả lời chỉ dài một hoặc 2 từ. Nếu bạn thực sự muốn biết một ngày của con mình diễn ra như thế nào, hãy đặt những câu hỏi cụ thể khuyến khích trẻ trả lời dài và chi tiết.
- Tránh: “Không tráng miệng cho đến khi ăn xong.” Hãy thử: “Đầu tiên, chúng ta ăn súp, sau đó chúng ta ăn tráng miệng.”
Bằng cách nói cụm từ đầu tiên, bạn làm tăng giá trị của món ăn và giảm bớt niềm vui từ chính bữa ăn. Hãy thử biến đổi cụm từ của bạn một chút, súp và bánh đều có vẻ ngon, nhưng, như chúng ta biết, chúng nên được ăn theo một thứ tự nhất định.
- Tránh: “Mau lên!”. Hãy thử: “Hãy nhanh lên.” hoặc "Hãy xem ai là người đầu tiên đi giày nhanh nhất nào!"
Khi bạn thúc ép con mình làm mọi việc nhanh hơn, bạn sẽ làm chúng căng thẳng hơn và khiến chúng lo sợ rằng mình sẽ đến muộn hoặc bỏ lỡ điều gì đó. Cố gắng biến đổi cụm từ theo cách mà con bạn cảm thấy rằng cả hai bạn đều ở cùng một đội.
- Tránh: “Hãy để bố/mẹ yên!”. Hãy thử: “Xin vui lòng cho bố/mẹ một phút để hoàn thành việc này, và chúng ta sẽ nói chuyện, được chứ?”.
Nếu bạn luôn phớt lờ con mình, chúng sẽ sớm bắt đầu nghĩ rằng chẳng ích gì khi nhờ bạn giúp đỡ hay cho lời khuyên cả, bởi vì bạn luôn bận rộn. Khi trẻ không được hỗ trợ đầy đủ trong thời thơ ấu, chúng sẽ ít có khả năng chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của mình với cha mẹ khi lớn hơn. Nếu bạn không thể tập trung hoàn toàn vào con ngay lập tức, hãy kiên nhẫn yêu cầu con cho bạn vài phút để hoàn thành những việc bạn đang làm.
- Tránh: “Bố/mẹ thật xấu hổ vì con!”. Hãy thử: “Việc con làm khiến bố/me cảm thấy khó chịu, bởi vì…”
Con bạn có thể vẫn còn quá nhỏ để hiểu thế nào là xấu hổ thực sự. Cụm từ trống rỗng này không cho đứa trẻ biết tại sao điều chúng làm là sai. Hơn nữa, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự xấu hổ có thể khiến một số trẻ trở nên hung hăng hơn. Cố gắng giải thích cho con bạn những gì sai trong hành vi của chúng và cách tránh điều đó trong tương lai.
- Tránh: “Đừng khóc!”. Hãy thử: “Chuyện gì đã xảy ra vậy?” hoặc "Điều gì đã khiến con khó chịu như vậy?"
Khóc là điều hoàn toàn bình thường, ngay cả khi lý do khiến con bạn khóc dường như không quan trọng đối với bạn. Bằng cách nói, “Đừng khóc!” bạn làm giảm cảm xúc của con bạn và điều đó có thể khiến chúng cảm thấy rằng cảm xúc của chúng không quan trọng. Thay vào đó, bạn có thể cố gắng thể hiện rằng bạn quan tâm và muốn giúp đỡ.
- Tránh: “Không có gì phải sợ!”. Hãy thử: “Mẹ thấy con đang sợ, và mẹ ở đây với con.”
Không có cách nào mà cụm từ đầu tiên có thể an ủi con bạn nếu nó đã sợ hãi. Và một lần nữa, nó gửi cho đứa trẻ một thông điệp rằng cảm xúc của chúng không được tính. Thay vào đó, hãy đồng cảm với cảm xúc của con bạn và thảo luận về nỗi sợ hãi cũng như nguyên nhân của nó.
- Tránh: “Mẹ nói con tắt tivi đi ngay". Hãy thử: “Đã đến lúc tắt TV và bắt đầu làm bài tập rồi.”
Cụm từ đầu tiên không cho con bạn bất kỳ ý tưởng nào về lý do tại sao chúng nên dừng hoặc bắt đầu làm điều gì đó mà bạn muốn con làm. Thay vào đó, điều đó có thể khiến con bạn cảm thấy như chúng không có bất kỳ quyền nào và chính bạn mới là người kiểm soát. Hãy thử đưa ra những hướng dẫn đơn giản dễ hiểu và giải thích ngắn gọn lý do đằng sau lời nói của bạn.
- Tránh: “Bố/mẹ có thể làm điều đó khi tôi bằng tuổi con!”. Hãy thử: “Để mẹ dạy con làm nhé!”
Tất cả trẻ em phát triển khác nhau và so sánh con bạn với những người khác, ngay cả khi đó là bạn, không phải là ý kiến hay. Thay vào đó, hãy cố gắng dạy con bạn cách làm điều gì đó mà chúng chưa thể làm được.
- Tránh: “Bố/mẹ thất vọng về bạn!”. Hãy thử: “Việc bạn làm khiến tôi cảm thấy khó chịu, bởi vì…”
Cụm từ “Mẹ thất vọng về con” đối với trẻ nghe cũng giống như “Con làm mẹ thất vọng” và điều đó có thể khiến chúng cảm thấy như chúng không đáp ứng được kỳ vọng của bạn. Cố gắng giải thích hành động của con bạn thực sự khiến bạn cảm thấy như thế nào mà không sử dụng từ “thất vọng”.