Axit folic (hay còn gọi là folat) có chức năng cần thiết cho sự phát triển và phân chia tế bào của người, động vật, thực vật và cần cho sự hình thành tế bào máu, nó có vai trò quan trọng đối với phụ nữ mang thai.
Nhu cầu axit folic ở người trưởng thành cần khoảng 180-200mcg/ngày, nhưng trong khi mang thai cần 400mcg/ngày để đáp ứng các nhu cầu gia tăng trong quá trình mang thai. Cụ thể, cần cho sự gia tăng của quá trình phân chia tế bào (tổng hợp nhân tế bào và protein), hình thành nhau thai, số lượng tế bào hồng cầu gia tăng và sự tăng trưởng của bào thai…
Hậu quả của sự thiếu hụt axit folic với phụ nữ mang thai gây thiếu máu hồng cầu khổng lồ, nguy cơ sảy thai cao, sinh non và sinh con nhẹ cân. Nếu thiếu axit folic trong giai đoạn sớm của thai kỳ gây ra sự phân chia tế bào không bình thường, gây sảy thai hoặc dị tật thai nhi như hở hàm ếch, vòm miệng, hội chứng Down, đặc biệt nguy hiểm là khiếm khuyết ống thần kinh. Đây là một nhóm các bất thường có liên quan đến cột sống, xương sọ và não, với sự phổ biến nhất là tật nứt đốt sống và thiếu não.
Với nứt đốt sống, cột sống của thai nhi không đóng được (thường xảy ra ở 21-28 ngày sau khi thụ thai) làm cho tủy sống không được bảo vệ. Thiếu não là một khiếm khuyết, trong đó bộ não không phát triển hoặc phát triển không đầy đủ. Trẻ bị thiếu não thường tử vong trước hoặc ngay sau khi sinh.
Như vậy, axit folic có vai trò quan trọng đặc biệt đối với phụ nữ mang thai, nó được xem là “siêu” vitamin vì rất có lợi cho sự phát triển của não và hệ thần kinh của thai nhi, ngăn ngừa các khuyết tật ống thần kinh (NTDs).
Trên thực tế, thiếu axit folic hiếm khi xảy ra đơn độc mà thường tồn tại với sự thiếu hụt nhiều các vitamin và khoáng chất khác. Sự thiếu hụt tổng thể này đặc biệt xảy ra ở người nghiện rượu mạn tính, nghèo đói, chế độ ăn kiêng, và các rối loạn kém hấp thu…
Hiện nay sử dụng viên bổ sung axit folic cho phụ nữ mang thai 400µg/ngày được áp dụng rộng rãi trên thế giới. Cần lưu ý, nên bổ sung sớm trước khi dự định có thai 3 tháng và liên tục đến tuần thứ 12 sau khi thụ thai. Đây là việc làm đơn giản và không tốn kém. Cùng với việc uống viên nang bổ sung axit folic, phụ nữ mang thai nên chú trọng đến những thực phẩm giàu dưỡng chất này như: rau lá màu xanh đậm, ngũ cốc, gan, đậu, bơ, lạc, măng tây…
Ngoài ra một chế độ ăn hợp lý đa dạng sẽ giúp cơ thể người mẹ có đầy đủ các loại vitamin cần thiết giúp cho sự cân bằng của cơ thể và thai nhi phát triển tốt.