Tiểu Bảo năm nay 9 tuổi, hiện đang học lớp 3. Bất cứ điều gì không vừa ý là cậu sẽ tỏ ra khó chịu ngay lập tức. Ví dụ, khi những đứa trẻ khác đang chơi bên ngoài, nếu bố mẹ gọi chúng sẽ ngoan ngoãn về nhà ngay khi được gọi. Nhưng Tiểu Bảo thì khác, nó sẽ vò đầu bứt tai, khóc lóc, gây ồn ào, thậm chí còn lôi kéo những đứa trẻ khác để ngăn cản chúng về nhà. Bố Tiểu Bảo đã nhiều lần thuyết phục cậu nên bình tĩnh nhưng đều không thành công.
Đứa trẻ này có một số đặc điểm về tính cách, mất bình tĩnh là một trong những khuyết điểm lớn nhất về mặt cảm xúc của trẻ, nhưng cha mẹ thường chỉ hời hợt và không thực sự có biện pháp giúp đỡ con. Để giúp trẻ quản lý cảm xúc, bố mẹ nên thực hiện 3 việc này một cách cẩn thận.
Sử dụng nhiều phương pháp quản lý cảm xúc
Cảm xúc là một thứ rất chủ quan. Chỉ dựa vào lý luận sẽ không bao giờ dạy cho bạn khả năng quản lý cảm xúc của mình.
Người cha trong trường hợp trên thường nhắc nhở con rằng, con phải biết kiềm chế cảm xúc của mình thì con mới là người con ngoan. Câu nói này về mặt lý thuyết là đúng, nhưng nó sẽ không đi vào lòng đứa trẻ.
Trên thực tế, có rất nhiều cách để quản lý cảm xúc của trẻ. Thông thường, khi cha mẹ và con cái phát triển sự tương tác mật thiết, trẻ có thể đồng cảm với một số kết quả của việc quản lý cảm xúc.
Ví dụ, cha mẹ có thể giả vờ tức giận và nhờ con giúp mẹ thoát khỏi cảm xúc tức giận. Lúc này, trẻ có thể đề nghị mẹ hít một hơi thật sâu. Người mẹ có thể làm theo ý tưởng của trẻ, từ đó bày tỏ cảm xúc của mình tốt hơn với trẻ.
Sau đó, mẹ và con có thể đổi vai và đứa trẻ có thể hành động như một người tức giận. Sau đó, trẻ cũng cố gắng “hạ nhiệt” bản thân theo cách mà trẻ cho là hiệu quả và lập cách để bản thân kiểm soát cảm xúc bằng cách làm này.
Tương tự như vậy, chúng ta có thể khiến một đứa trẻ giả vờ tức giận và để trẻ nhìn mình trong gương. Họ sẽ thấy rằng vẻ ngoài bĩu môi, cau mày hoặc thậm chí khóc xấu hơn nhiều so với khi cười, và họ sẽ làm như vậy một cách tự nhiên. Chúng sẽ muốn duy trì hình ảnh của mình tốt hơn và giảm bớt những lần tức giận.
Trẻ cũng có thể tích lũy những công thức nhỏ như “lắc đầu, vứt bỏ phiền muộn” để có thể tự tạo cho mình một tín hiệu tâm lý tích cực trước khi gặp phải điểm cảm xúc tức giận. Những phương pháp cải tiến này có thể giúp trẻ từng bước hình thành hệ thống quản lý cảm xúc tốt.
Đừng lấy “con người khác” làm ví dụ để ép con mình phải tuân theo
Hãy nhớ lại, có khoảnh khắc nào trong quá trình giáo dục con cái chúng ta, cũng giống như người mẹ trong trường hợp cảm thấy con mình không vâng lời, chúng ta không khỏi đứng trước mặt con và so sánh chúng, trẻ càng cảm thấy tổn thương hơn.
Chuyện “con nhà người khác” này hoàn toàn do chính cha mẹ gây ra. Mỗi đứa trẻ đều có sự khác biệt từ người này sang người khác. Chúng ta không thể nắm bắt được quan điểm người khác làm tốt nếu không biết toàn cảnh về người khác, và ngược lại đánh giá con mình không bằng người khác.
Lấy trường hợp đứa trẻ khác ngoan ngoãn về nhà. Chúng ta thậm chí không biết đứa trẻ đã ở đây bao lâu, bao nhiêu sức lực, đã ăn gì hay chưa,..., chúng ta luôn cho rằng họ cũng đang ở trong hoàn cảnh giống như chính gia đình mình. Điều tương tự cũng xảy ra với việc xuất hiện tâm trí đi về nhà, tức là giáo dục con cái, điều đó cũng rất bất công đối với con.
Khi mới sinh con, có rất nhiều bà mẹ và trẻ em sống ở khoa sản phụ. Mỗi ngày có biết bao nhiêu em bé, có em khóc ầm ĩ, có em ngủ yên, có em bám mẹ, có em cằn nhằn.
Cách cư xử khác nhau thế nào nhưng những bà mẹ bị choáng ngợp bởi thiên chức làm mẹ luôn cảm thấy mỗi người đều có một khí chất đáng yêu. Nhưng khi bọn trẻ lớn lên, chúng ta phản ánh những kỳ vọng của mình vào chúng và những mâu thuẫn tình cảm ngày càng dày đặc hơn. Lấy kỳ vọng của bản thân là tiêu chuẩn duy nhất, rồi lấy “con người khác” làm ví dụ để ép con mình phải tuân theo tiêu chuẩn của mình, đây chắc chắn không phải là một nền giáo dục tốt.
Nền giáo dục mà chúng ta theo đuổi chính là kiểm soát sự mong đợi của cha mẹ và hiểu đầy đủ nhu cầu của trẻ ở giai đoạn này, để có thể đảm bảo rằng chúng ta không rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan khi so sánh, chứ đừng nói đến việc khiến cảm xúc của chúng tôi dễ dàng bộc lộ.
Tất nhiên, dù là điểm thi hay sự không vâng lời, những hành vi và kết quả này chẳng qua chỉ là biểu hiện. Sau khi điều chỉnh kỳ vọng của mình, chúng ta có nên bắt đầu thực hiện bước tiếp theo và làm điều gì đó thiết thực để giúp con mình thực sự tiến bộ không?
Làm nhiều việc thiết thực hơn để nâng cao năng lực và tính cách của trẻ
Mỗi đứa trẻ sinh ra đều có tính cách riêng, đó là một phần quà tặng mà Chúa ban tặng. Ưu điểm và nhược điểm của mỗi tính cách là điều không thể tránh khỏi. Vì vậy, điều chúng ta có thể làm nhiều nhất có thể là cải thiện chứ không phải chỉ trích.
Hai kiểu cha mẹ có thể trực tiếp dẫn đến sự khác biệt trong sự phát triển tình cảm của trẻ.
Kiểu thứ nhất là khi thấy đèn nhà người khác tắt, con cái vẫn đang vội vã làm bài tập, không khỏi thúc giục, chỉ vào trước mặt, nhà người khác đã nghỉ ngơi, sao con vẫn còn chưa làm xong?
Điều tương tự chắc chắn sẽ xảy ra trong các tình huống khác, chẳng hạn như đi học chậm, ăn chậm,... Cha mẹ đặt mọi nhận xét tiêu cực về con cái, và con cái họ bị cho là vô dụng. Làm thế nào chúng ta có thể yêu cầu những đứa trẻ như vậy có khả năng kiểm soát cảm xúc tốt?
Kiểu thứ hai sẽ cư xử phù hợp hơn để quan sát. Nếu con bạn dễ bị phân tâm khi làm bài tập về nhà, bạn nên chuẩn bị một buổi luyện tập 15 phút trước khi làm bài tập về nhà, hoặc thiền trước khi đi ngủ. Nếu trẻ không ăn được vào buổi tối có thể là do vận động ít, hãy cho trẻ tập thể dục hay vận động nhẹ rồi quay trở lại.