Một nghiên cứu gần đây được công bố trên Tạp chí Tâm lý thực nghiệm trẻ em chứng minh rằng khi cha mẹ đe dọa trừng phạt con vì tội nói dối, chúng sẽ không khiến trẻ nói ra sự thật mà lại càng khiến chúng nói dối nhiều hơn.
Tại sao bạn nên suy nghĩ kỹ trước khi trừng phạt con vì tội nói dối
Nghiên cứu bao gồm 372 trẻ em từ 4 đến 8 tuổi bị bỏ lại một mình trong căn phòng có camera ẩn. Nghiên cứu này đưa ra một tình huống: người mẹ đứng sau ghế với một đống đồ chơi và yêu cầu trẻ đoán mà không nhìn trộm, loại đồ chơi nào đang gây ra tiếng ồn. Sau đó, mẹ rời khỏi phòng, để lại đồ chơi trong phòng và bảo đứa trẻ không nhìn trộm đồ chơi.
Trong nghiên cứu, mỗi đứa trẻ đều được nói chuyện về hậu quả của việc không tuân theo chỉ dẫn. Một số đứa trẻ nói rằng không có vấn đề gì nếu chúng nói dối, những đứa khác lại nói nếu nhìn trộm thì sẽ gặp rắc rối. Khi các nhà nghiên cứu xem lại các đoạn ghi hình từ camera, họ phát hiện ra rằng khoảng 68% trẻ em trong cuộc thử nghiệm đã nhìn trộm đồ chơi, trong đó khoảng 67% trẻ em không trung thực với hành vi của mình.
Kết quả cũng chỉ ra rằng trẻ lớn tuổi hơn sẽ ít nhìn trộm hơn so với trẻ ít tuổi nhưng lại có nhiều khả năng nói dối và duy trì lời nói dối. Vào cuối nghiên cứu, sau khi mỗi đứa trẻ được nói về việc nói dối, những đứa trẻ được yêu cầu trả lời về hành động của chúng. Theo trung tâm, 87% trẻ em đã nói dối về việc nhìn trộm nếu chúng không được cho biết lý do đạo đức là sự trung thực. Khi bọn trẻ hiểu được lý do không được nói dối, tỷ lệ nói dối giảm xuống.
Victoria Talwar, nhà nghiên cứu và giáo sư Đại học McGill, cho biết: “Trẻ em thường nói dối để che giấu hành vi vi phạm. Khi đã làm điều gì đó sai trái hoặc vi phạm quy tắc, chúng có thể chọn nói dối để cố gắng che giấu điều đó. Hình phạt không có nhiều tác dụng, không ngăn cản được trẻ tiếp tục nói dối để cố gắng thoát khỏi rắc rối”.
Theo Science Daily, các nhà nghiên cứu giải thích rằng trẻ em ít có xu hướng nói sự thật nếu chúng sợ bị người lớn trừng phạt. Thông thường, những đứa trẻ nhỏ hơn sẽ nói sự thật để làm hài lòng người lớn, trong khi những đứa trẻ lớn hơn thường nói sự thật vì chúng hiểu được lý do tại sao nói dối là không tốt. Nghiên cứu cũng cho thấy hình phạt không thúc đẩy sự trung thực.
Talwar và các nhà nghiên cứu khác tin rằng phát hiện của họ có thể giúp cha mẹ khuyến khích trẻ em hiểu tại sao nói dối là một lựa chọn tồi và tại sao nói sự thật là lựa chọn đúng đắn.