Từ trước đến nay người ta thường quan tâm và chú ý nhiều đến những thực phẩm gây mất sữa cho mẹ bầu. Bên cạnh đó, các mẹ cũng tích cực tìm hiểu và áp dụng những bài thuốc dân gian hay những thực phẩm giúp lợi sữa mà ít người, ít mẹ quan tâm tìm hiểu kỹ nguyên nhân, nguồn gốc sâu xa của việc mất hoặc ít sữa. Việc các mẹ áp dụng thực đơn, ăn nhiều những thực phẩm giúp tăng lượng sữa là rất tốt nhưng việc tìm hiểu “thủ phạm” tiềm ẩn khiến mình ít sữa, mất sữa cũng là một yếu tố rất quan trọng giúp các mẹ nhanh chóng gọi được nguồn sữa về.
Những thủ phạm gây mất sữa
Có rất nhiều nguyên nhân gây mất sữa nhưng theo các bác sản khoa có những nguyên nhân chủ yếu sau:
Stress, trầm cảm
Đây là vấn đề thường gặp đối với hầu hết các mẹ trong thời gian mang thai và đặc biệt là sau sinh. Sau khi sinh vừa trải qua quá trình mang thai nặng nhọc, sinh đẻ mất sức, mất máu, thay đổi nội tiết. Người mẹ lại thiếu ngủ do thức đêm chăm sóc bé... vì vậy dễ rơi vào tình trạng trầm cảm sau sinh khiến sữa càng ra ít.
Ngoài ra, có những mẹ lo lắng quá mức khi chưa kịp thấy sữa hay lượng sữa ít, chính điều này cũng là nguyên nhân làm lượng sữa càng ít dần hơn.
Nghỉ ngơi không hợp lý
Sau sinh cơ thể mẹ thường yếu, sức đề kháng kém vì vậy các mẹ cần có một chế độ nghỉ ngơi phù hợp. Tuy nhiên, nhiều mẹ vì chăm con mà mất ngủ, ngủ không đủ giấc, hoặc một số mẹ khác do hoàn cảnh phải làm việc sớm và làm việc quá sức dẫn đến hoạt động tuyến sữa bị yếu. Do đó, kéo theo tình trạng ít sữa, tắc sữa thậm chí mất sữa.
Chế độ dinh dưỡng kém
Sau khi sinh nhiều mẹ quá kiêng khem do tập tục, quan niệm hoặc do hoàn cảnh không được chăm sóc đầy đủ dinh dưỡng. Bên cạnh đó, nhiều mẹ do sợ tăng cân sẽ khó lấy lại vóc dáng sau sinh nên giảm ăn gây ảnh hưởng đến việc tiết sữa của cơ thể. Tình trạng này kéo dài thậm chí sẽ gây mất sữa hoàn toàn nếu không cho trẻ bú.
Thiếu kinh nghiệm
Do một số bà mẹ mới nuôi con lần đầu nên chưa có nhiều kinh nghiệm. Các mẹ không cho bé bú thường xuyên, không đủ số lần trong ngày hoặc do cho bé bú không đúng cách nên không kích thích được phản xạ xuống sữa.
Do sinh mổ
Sinh mổ làm bé chưa được bú sữa ngay sau khi vừa sinh, thông thường cần từ 1 hoặc hơn 2 ngày sữa mới về. Bên cạnh đó, do phải tiêm thuốc kháng sinh nên ở cơ địa một số ít người thì thuốc kháng sinh có thể làm mất sữa.
Cho bé bú bình
Tuyến sữa sản xuất theo nhu cầu bú của bé, nếu sau khi sinh mẹ không cho bé bú thường xuyên mà thay vào đó cho bé bú bình sẽ dẫn đến trường hợp bé quen và không chịu bú sữa mẹ điều đó cũng khiến lượng sữa bị giảm dần.
Ngoài ra, nếu các mẹ uống ít nước sẽ làm cơ thể thiếu nước khiến việc tiết sữa ít đi. Hoặc trong quá trình mang thai, người mẹ mắc một số bệnh cần phải dùng thuốc điều trị bệnh, những thuốc này có thể làm ảnh hưởng đến việc sản xuất sữa.
Bí quyết gọi sữa mẹ về
Muốn gọi được nguồn sữa về thì cần phải tìm ra nguyên nhân để khắc phục và điều trị. Tuy nhiên, điều cần thiết và trước hết cần làm là phải cho bé bú thường xuyên, đúng cách và đủ bữa. Ngoài ra, các mẹ cần lưu ý những điều sau:
Ngủ đủ, nghỉ ngơi hợp lý
Các bà mẹ đang trong thời kỳ cho con bú rất cần được nghỉ ngơi đầy đủ và thường xuyên đi dạo để hít thở không khí trong lành. Cần ngủ ít nhất 10 tiếng mỗi ngày, 2 – 4 tiếng ban ngày và 6-8 tiếng ban đêm.
Dinh dưỡng đầy đủ
Các mẹ cần ăn uống đầy đủ chất bằng cách ăn đa dạng các thực phẩm để đảm bảo sữa cho con bú. Các mẹ nên tránh những thực phẩm gây mất sữa, tích cực lựa chọn ăn những thực phẩm nhiều dinh dưỡng mà lợi sữa như cháo móng giò, chân dê, đu đủ xanh, rau ngót, rau đay, quả sung…
Tránh căng thẳng
Ngoài chế độ ăn uống, người mẹ cần nghỉ ngơi nhiều, tránh mọi căng thẳng thần kinh và không cáu giận, tự tạo cho mình sự thoải mái vì sự căng thẳng tinh thần ảnh hưởng rất xấu tới quá trình tạo sữa.
Uống nhiều nước
Người mẹ cần cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể, có thể là uống sữa hay nước ép trái cây đều rất tốt. Để lượng sữa dồi dào, các mẹ nên chú ý uống đủ nước trong ngày (1,5 – 2 lít/ ngày). Khoảng cách đều đặn giữa các lần uống nước tốt nhất là 4 – 5 lần/ ngày.
Cho trẻ bú đúng cách
Cho con bú đúng cách sẽ làm cho mẹ có nhiều sữa hơn và bé cũng bú được nhiều hơn. Khi cho trẻ bú, người mẹ ở tư thế thoải mái, có thể nằm hoặc ngồi, để toàn thân trẻ sát vào người mẹ: miệng trẻ ngậm sâu vào quầng đen bao quanh núm vú để động tác bú được tốt hơn.
Kích thích tuyến sữa
Các mẹ lưu ý nên lau nhẹ đầu vú trong thời gian mang thai để các tia sữa luôn trong tư thế sẵn sàng tiết sữa sau khi sinh. Sau sinh nếu vú bị cương và ứ sữa, xoa nhẹ đầu vú. Bạn có thể dùng khăn ấm massage bầu vú để sữa tan ra. Sau đó, dùng chiếc lược chải đầu chải bầu vú theo hướng từ trên xuống để các tuyến sữa được thông.