Mụn hạt cơm xuất hiện ở bất kỳ nơi nào trên da hoặc niêm mạc, thường có đường kính nhỏ hơn 0,5cm. Thời gian ủ bệnh trung bình từ 2 - 18 tháng. Hạt cơm thường không đáp ứng với bất kỳ dạng điều trị nào, nhưng chúng thường tự khỏi.
Nguyên nhân gây bệnh
Mụn hạt cơm là do virut gây ra, người ta đã xác định được trên 40 loại virut gây u nhú (Papillomavirus) ở người bằng các phương pháp xác định loại protein virut nhờ phương pháp huyết thanh học, lai ghép phân tử AND của virut và phương pháp kháng thể đơn dòng. Hạt cơm cổ tử cung có thể truyền sang cho trẻ sơ sinh qua đường sinh sản. Soi âm đạo và dùng acid acetic 3% với các thương tổn ở cổ tử cung có thể phát hiện các hạt cơm dẹt tiền ác tính. Ở một số bệnh nhi có hạt cơm thanh quản được điều trị bằng tia X đã phát triển ung thư tế bào gai ở thanh quản.
Biểu hiện lâm sàng
Bệnh mụn hạt cơm thường không có triệu chứng. Khi ép lên hạt cơm ở gan bàn chân thấy có cảm giác mềm. Hạt cơm ở vùng hậu môn sinh dục thường gây ngứa. Rất ít khi hạt cơm gây ra cản trở cơ học dù ở các vị trí như lỗ mũi, ống tai, niệu đạo. Các hạt cơm rất khác nhau về hình dạng, kích thước và hình thức. Khi nhìn, đa số các hạt cơm dẹt đều có thể thấy rõ dưới ánh sáng xiên. Những hạt cơm dưới móng có thể khô, nứt nẻ và tăng sừng, có thể giống như chỗ xước măng rô. Hạt cơm ở gan bàn chân giống như cục chai sần ở chân.
Chẩn đoán phân biệt
Ở người cao tuổi, các hạt cơm lớn mạn tính cần phải sinh thiết để loại trừ khả năng ung thư tế bào gai. Đôi khi những tổn thương giống hạt cơm ở các vùng da tiếp xúc với ánh mặt trời, thực tế lại là các ung thư tế bào gai và dày sừng quá sản do ánh nắng. Một số các thương tổn hạt cơm hoa liễu có thể là do giang mai thứ phát. Những tổn thương u mềm lây có thể bị nhầm lẫn là mụn hạt cơm, đặc biệt khi chúng rất lớn ở những người bị suy giảm miễn dịch. Tổn thương dày sừng da bã nhờn cũng có thể bị lẫn lộn với hạt cơm. Đối với bệnh nhân AIDS, các tổn thương giống hạt cơm cũng có thể do virus varicella-zoster gây ra.
Điều trị và phòng bệnh
Vì chưa có một phương pháp điều trị nào có thể đảm bảo khỏi bệnh hay tránh được tái phát nên việc điều trị chỉ nhằm mục đích tạo ra những khoảng thời gian “không có hạt cơm” càng lâu càng tốt mà không tạo sẹo. Ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch, mục đích của điều trị khiêm tốn hơn, là chỉ kiểm soát được kích thước và số lượng của hạt cơm.