Để hiểu được khả năng miễn dịch, chúng ta phải bắt đầu với cơ chế của hệ thống miễn dịch.
Hệ thống miễn dịch giống như người gác cổng của cơ thể. Nó giúp cơ thể xác định xem các tế bào xâm nhập là tốt hay xấu và thực hiện bước phản ứng đầu tiên. Các cơ chế miễn dịch trong cơ thể chúng ta được chia thành ba loại:
- Đầu tiên là khả năng miễn dịch bẩm sinh. Khả năng miễn dịch này thường thấp.
- Loại thứ hai là khả năng miễn dịch thu được, đó là trí nhớ miễn dịch. Khi chúng ta bị bệnh, hệ thống miễn dịch của chúng ta sẽ ghi nhớ những mầm bệnh này mỗi lần, sau đó sẽ phản hồi và ngăn chặn chúng xâm nhập vào lần sau. Ví dụ như bệnh thủy đậu, người ta thường nói “cả đời chỉ xảy ra một lần”, và đây là sự thật.
- Loại thứ ba là miễn dịch thụ động. Loại miễn dịch này đề cập đến sự giúp đỡ của các lực lượng bên ngoài. Ví dụ, trước khi đứa trẻ chào đời, đứa trẻ nhận được kháng thể trong tử cung của người mẹ qua nhau thai. Sau khi sinh, khả năng miễn dịch có được nhờ sữa mẹ hoặc thực phẩm có thành phần tương tự.
Bằng cách tìm hiểu cơ chế miễn dịch, chúng ta cũng có thể thấy rằng khả năng miễn dịch thu được là quan trọng nhất. Miễn dịch thu được có tiền đề là nguồn gốc của bệnh tật. Ví dụ, khi chúng ta tiêm phòng, chúng ta cho phép cơ thể phản ứng trước, để khi gặp phải cơ thể sẽ dễ dàng xử lý.
Ngoài việc tiêm chủng, một số bệnh nhỏ trong cuộc sống hàng ngày thực chất là một phần của khả năng miễn dịch.
Tục ngữ có câu: “Bệnh nhỏ thì thường, bệnh nặng thì khó”. Câu nói này tuy có thành kiến nhưng không phải không có lý. Chuyên gia dùng 5 bệnh để giải thích sự “thật” của câu này:
Tiêu chảy
Nói chung, tiêu chảy là cách cơ thể nhắc nhở bạn rằng bạn đã ăn phải thứ gì đó không tốt. Có thể là thức ăn không sạch, cũng có thể là thức ăn quá lạnh, quá khó chịu. Nếu bạn uống thuốc tiêu chảy ngay từ đầu sẽ không có lợi cho việc cơ thể đào thải độc tố. Tốt hơn hết bạn nên cho cơ thể một khoảng thời gian, kịp thời bổ sung chất điện giải, để cơ thể đào thải độc tố, các triệu chứng sẽ tự nhiên thuyên giảm và biến mất.
Tuy nhiên, chuyên gia cũng muốn nhắc nhở mọi người rằng nếu bị tiêu chảy nhiều ngày liên tiếp và có triệu chứng sốt cao thì đừng ngần ngại đi khám ngay. Loại tiêu chảy này không nhất thiết là do thức ăn gây ra mà còn có thể do các bệnh về đường tiêu hóa khác gây ra, không nên coi thường.
Ho
Có rất nhiều nguyên nhân gây ho. Người xưa thường nói: “Có một chiếc lông gà mắc kẹt trong cổ họng”. Câu nói này mô tả một cách sinh động một tình huống: có thứ gì đó mắc kẹt trong cổ họng bạn. Dù là hạt gạo hay nước, khi bạn bị nghẹn, nó sẽ làm tắc nghẽn thực quản trong cơ thể, không thể vận chuyển khí bình thường, bạn sẽ tự nhiên ho. Ho là cách cơ thể trục xuất vật lạ ra ngoài. Nếu bạn ngừng ho ngay lập tức, các vật lạ sẽ bị đẩy mạnh xuống, có thể gây tổn thương niêm mạc cơ quan.
Tất nhiên, nếu ho là do cảm lạnh, vi rút, v.v., thì bạn cần chờ xem những thay đổi thì mới tìm cách điều trị y tế.
Sốt
Sốt cũng là một phản ứng bình thường của hệ thống miễn dịch. Nói chung, khi nhiệt độ không quá 38 độ, bạn có thể sử dụng phương pháp làm mát cơ thể để hạ sốt mà không cần dùng thuốc. Ví dụ như khăn lau cồn và giúp cơ thể đổ mồ hôi đều có tác dụng. Nhưng nếu nhiệt độ vượt quá 38 độ, bạn nên dùng thuốc hạ sốt kịp thời. Nếu bạn bị sốt nhẹ kéo dài, bạn cũng nên tìm tư vấn y tế.
Chảy máu cam
Cụm từ phổ biến nhất bạn nghe về chảy máu cam là "Chắc hẳn bạn đang tức giận". Bạn không tin, câu nói này là sự thật. Đặc biệt đối với trẻ em, cơ thể chưa phát triển đầy đủ, chảy máu cam thường do nội nhiệt. Không uống đủ nước và ăn quá nhiều đồ cay có thể khiến cơ thể phản ứng và gây chảy máu cam.
Tuy nhiên, loại chảy máu cam này cũng như chảy máu cam do chấn thương thường không kéo dài quá lâu. Nếu chảy máu cam không ngừng thì bạn cần chú ý. Và nếu chảy máu cam nhiều hoặc thậm chí bạn cảm thấy như cổ họng mình đang chảy máu, đừng ngần ngại đi khám ngay lập tức.
Nôn
Nôn mửa thực sự tương tự như tiêu chảy. Đôi khi bạn ăn quá nhiều, đôi khi bạn cảm thấy khó chịu khi ăn, hệ tiêu hóa không thể chịu được quá nhiều áp lực nên sẽ chọn cách bài tiết một phần để cơ thể bạn khỏe mạnh.
Nhưng loại nôn mửa này thường dừng lại sau khi thức ăn được tống ra ngoài và cảm giác khó chịu về thể chất sẽ biến mất. Nếu nôn ra máu và vẫn cảm thấy khó chịu sau khi nôn, bạn cần đi khám bác sĩ.
Ngoài 5 loại trên, còn có một số bệnh cũng là phản ứng đào thải của cơ thể nên bạn không cần quá lo lắng. Hãy để cơ thể “đạn bay một lúc” và bạn sẽ khỏe mạnh hơn chúng ta tưởng.
Những căn bệnh nhẹ này cũng sẽ từ từ làm tăng độ nhạy cảm của hệ miễn dịch. Nhưng hãy cẩn thận, bệnh tật quanh năm không phải là điều tốt đâu. Tế bào miễn dịch bị hạn chế. Khi tế bào miễn dịch không còn tác dụng với bạn, một căn bệnh nhẹ sẽ phát triển thành bệnh nặng, lúc đó cũng có thể “tử vong”. Và đây là một phần của điều mà câu nói trên không truyền tải chính xác.