Khi mùa đông đến, ngày càng có nhiều người bắt đầu ngâm chân, đồng thời, những tai nạn do ngâm chân cũng nối tiếp nhau xảy ra.
Ông Giang ở Trung Quốc bị giãn tĩnh mạch hơn 10 năm, vô tình nghe một người bạn nói rằng ngâm chân bằng thuốc đông y có thể kích thích tuần hoàn máu. Ngoài ra, ông từng nghe bác sĩ nói rằng giãn tĩnh mạch là do mạch máu ứ đọng, vì vậy ông bắt đầu sử dụng y học cổ truyền Trung Quốc để ngâm chân tại nhà hàng ngày trong mùa đông.
Nửa tháng sau, chứng giãn tĩnh mạch của ông không có dấu hiệu thuyên giảm, thay vào đó, vùng da trên bắp chân của anh ngày càng đỏ, sẫm màu và sưng tấy, ngứa ngáy không chịu nổi, thậm chí còn xuất hiện vết loét trên chân, để lại một vùng rộng lớn.
Lại có một trường hợp 60 tuổi, nghe nói ngâm chân trước khi đi ngủ có thể thúc đẩy tuần hoàn máu và làm ấm cơ thể. Ông cũng vừa bị cảm nên nhất quyết bắt đầu ngâm chân. Tuy nhiên, hơn một tuần sau, cơn cảm lạnh không những không thuyên giảm mà còn xuất hiện nhiều vết phồng rộp và những vết mưng mủ ở chân. Điều này khiến ông phải tìm đến bác sĩ, sau đó ông rất hối hận. Hóa ra bản thân ông mắc bệnh tiểu đường. Bàn chân do tiểu đường khiến tuần hoàn ngoại biên và cảm giác thần kinh trở nên tồi tệ hơn, khiến ông không thể cảm nhận được nhiệt độ cao. Ông bị bỏng và nhiễm trùng do ngâm chân không đúng cách nên cuối cùng phần chân bị hoại tử chỉ có thể bị cắt bỏ.
1. Điều gì xảy ra với cơ thể khi bạn ngâm chân?
Là bộ phận xa tim nhất nên nhiệt độ ở ngón chân thấp nhất toàn cơ thể. Nhiều người bị lạnh tay chân vào mùa đông là do trong môi trường lạnh, cơ thể thường ưu tiên đảm bảo cung cấp oxy và máu cho các cơ quan quan trọng nên nhiệt độ của bàn chân không còn được quan tâm.
Ngâm chân là cách nhanh nhất và trực tiếp nhất giúp bàn chân ấm lên. Ngoài ra, khi nhiệt độ ở bàn chân tăng lên, các mạch máu ở bàn chân giãn nở và tốc độ lưu thông máu tăng nhanh toàn thân, khiến người ta cảm thấy dễ chịu.
Ngâm chân không chỉ giúp bạn giữ ấm mà còn giúp bạn ngủ ngon hơn. "Tạp chí Nghiên cứu Điều dưỡng Quốc tế" đã xuất bản một bài báo dựa trên cuộc khảo sát từ năm 1996 đến năm 2005 cho thấy đối với những người khỏe mạnh, ngâm chân có thể hỗ trợ giấc ngủ. Bởi vì khi nhiệt độ tăng lên, các mạch máu ngoại vi ở chân và bàn chân giãn nở, lưu lượng máu đến da bàn chân sẽ tăng lên, giúp vùng lõi tản nhiệt tốt hơn, nhờ đó cơ thể có thể bước vào trạng thái ngủ tốt hơn.
Ngâm chân tuy tốt nhưng không phải phù hợp với tất cả mọi người. Một số người ngâm chân không những không tốt cho sức khỏe mà còn có thể là “tự sát mãn tính”.
2. Không phải ai cũng phù hợp để ngâm chân, có 6 loại người cần cẩn thận
Bệnh nhân tiểu đường
Nhiều bệnh nhân tiểu đường có bất thường về cảm giác thần kinh ngoại biên, nghĩa là ngay cả khi nhiệt độ nước cao, họ cũng không thể cảm nhận được. Do đó, việc đun nước liên tục trong nước rất dễ dẫn đến bỏng.
Một khi bệnh nhân tiểu đường bị bỏng và loét, họ thường khó lành, thậm chí có thể phát triển các vấn đề như bàn chân và hoại tử do tiểu đường, và cuối cùng lựa chọn duy nhất là cắt cụt chi.
Vì vậy, những người mắc bệnh tiểu đường được khuyên không nên ngâm chân. Nếu thực sự cần ngâm chân, họ có thể chọn nước ấm. Nhiệt độ nước không được quá cao. Trước tiên, bạn có thể chạm vào nhiệt độ nước và nhiệt độ nước sẽ vừa phải. Lúc này, nếu bạn đặt chân vào và thấy nhiệt độ nước tương đối thấp hoặc lạnh thì đừng đun nước, vì nước không thực sự lạnh mà là thần kinh ngoại biên có vấn đề.
Bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, mạch máu não nặng
Sau khi những người như vậy ngâm chân, các mạch máu khắp cơ thể sẽ giãn nở, dễ gây thiếu máu cục bộ, thiếu oxy ở tim và não, từ đó gây ra hoặc làm nặng thêm các bệnh về tim mạch, mạch máu não. Vì vậy, những người có tiền sử bệnh tim, hạ huyết áp, suy tim, ngất xỉu phải cẩn thận khi ngâm chân.
Bệnh nhân tắc nghẽn động mạch và thiếu máu cục bộ
Bệnh nhân bị tắc động mạch và thiếu máu cục bộ thường không được cung cấp đủ máu đến chi dưới và dễ xuất hiện các triệu chứng như lạnh chân, đau chân. Ngâm trong nước nóng sẽ phản tác dụng và làm tăng mức độ tiêu thụ oxy của mô, thậm chí có thể khiến tình trạng nặng thêm.
Người bị giãn tĩnh mạch chi dưới
Giãn tĩnh mạch là tình trạng ứ máu và u mạch do suy van tĩnh mạch và máu tĩnh mạch kém về. Chúng thường gặp ở các phần trước của chi, tức là bàn chân và bàn tay. Một khi những bệnh nhân như vậy ngâm chân, việc này tương đương với việc bơm nước vào một con lạch có van đóng. Con lạch này vốn đã đông đúc, điều này sẽ chỉ khiến nó đông đúc hơn và làm tăng thêm gánh nặng cho tĩnh mạch hồi lưu.
Người mắc các bệnh về da bàn chân
Những bệnh nhân bị bệnh chàm bàn chân và bệnh mụn rộp không thích hợp để ngâm chân. Đối với những bệnh nhân này, việc ngâm chân rất dễ gây tổn thương da ở vùng bị ảnh hưởng và dẫn đến nhiễm trùng.
Trẻ em dưới 3 tuổi
Vòm bàn chân của con người dần được hình thành trong thời thơ ấu. Nếu trẻ dưới 3 tuổi ngâm trong nước nóng lâu, các dây chằng ở lòng bàn chân có thể bị lỏng, không có lợi cho việc hình thành và duy trì bàn chân. Vòm bàn chân về lâu dài đi xuống thậm chí có thể làm tăng nguy cơ phát triển bàn chân bẹt.
3. Sai lầm khi ngâm chân có thể khiến bạn bị bệnh và rút ngắn tuổi thọ
Nước quá nóng
Một số người luôn cho rằng nước càng nóng thì ngâm chân càng tốt. Như mọi người đều biết, nước quá nóng ngay cả khi bạn không cảm thấy nóng, việc ngâm lâu có thể gây bỏng ở nhiệt độ thấp, gây ra các vấn đề như bong tróc, phồng rộp....
Thêm thành phần một cách bừa bãi
Đừng sử dụng các thành phần ngâm chân một cách bừa bãi bởi không những không tác dụng mà còn làm hỏng chân, ảnh hưởng sức khỏe. Nếu không có kiến thức về dược lý và chưa hỏi ý kiến bác sĩ thì không nên dễ dàng thêm dược liệu vào chậu ngâm chân.
Ngâm quá lâu
Một số người nghịch điện thoại và ngâm chân hơn nửa giờ. Tuy nhiên, ngâm chân lâu hơn không phải lúc nào cũng tốt. Vì lâu ngày có thể gây tắc nghẽn dòng máu trào ngược dẫn đến tổn thương da bàn chân, đổ mồ hôi nhiều, thiếu máu não dễ dẫn đến chóng mặt, hồi hộp, thậm chí ngất xỉu.
Vậy ngâm chân như thế nào? Nên kiểm soát thời gian trước, thường là 15-30 phút. Dừng ngâm cho đến khi cơ thể cảm thấy ấm. Đối với những nhóm đặc biệt, thời gian có thể được rút ngắn lại và nước ấm vừa phải. Nếu có nhiều vết chai ở bàn chân, nhiệt độ nước có thể cao hơn một cách thích hợp, nhưng cố gắng không vượt quá 50oC. Cuối cùng, mực nước khi ngâm chân không được ngập đến khớp mắt cá chân.