Tại Việt Nam, ở một số địa phương, rau đay (lá đay) còn được biết đến với tên gọi khác là rau nhớt. Rau đay có 2 loại là rau đay trắng và rau đay đỏ. Trên thế giới, rau đay được trồng nhiều ở khu vực châu Á, Trung Đông và một phần của châu Phi.
Các bộ phận của cây rau đay được dùng cho nhiều mục đích khác nhau. Thân cây và vỏ cây được sử dụng để bện dây thừng, giấy hoặc nhiều sản phẩm khác. Canh rau đay nấu cua đồng ăn chung với cà pháo mắm tôm là món ăn đặc trưng của miền Bắc. Tại một số quốc gia, lá cây đay có thể được dùng như một chất làm đặc cho súp, món hầm hoặc nước sốt.
Lợi ích của rau đay với sức khỏe
Dù chỉ là loại cây dân dã nhưng rau đay lại có giá trị dinh dưỡng cao. Cụ thể, Trong 100g rau đay có thể chứa: 3140mg sắt, 306mg leucine, 144mg threonine và lysine, 51mg methionine, 33mg vitamin C và một số vi chất khác như vitamin K, vitamin B6, vitamin A, đồng… Do đó, rau đay rất tốt cho sức khỏe.
Rau đay đỏ.
Nhuận tràng, phòng ngừa táo bón
Chất nhớt trong rau đay là một phương thuốc tự nhiên chống lại các triệu chứng táo bón. Khi được đưa vào cơ thể, chất này làm kích thích nhu động ruột và bôi trơn đường ruột để thức ăn dễ di chuyển xuống đại tràng. Từ đó, công dụng của rau đay là giúp bạn đại tiện dễ dàng và đều đặn hơn.
Ngoài ra, rau đay còn chứa nhiều dưỡng chất khác có lợi cho hệ tiêu hóa. Trong đó, có ba dưỡng chất chính là:
• Polysaccharid có khả năng ngăn ngừa ứ đọng phân và tăng chuyển động đường ruột.
• Sucrose và inositol giúp tạo khối và làm mềm phân. Đây là yếu tố góp phần giúp bạn dễ đi đại tiện.
Thông tiểu, phòng tránh viêm đường tiết niệu
Ăn rau đay có tốt không? Câu trả lời là có! Y học cổ truyền đã có nhiều bằng chứng ghi nhận tác dụng lợi tiểu của rau đay.
Lá của loại cây này còn có khả năng thông tiểu bằng cách tăng lượng nước tiểu và kích thích hoạt động bài tiết nước tiểu. Vì thế, nó đặc biệt có lợi cho người đang gặp những vấn đề liên quan đến đường tiết niệu như tiểu rắt, bí tiểu hoặc đau buốt khi tiểu.
Công dụng của rau đay còn có khả năng kháng viêm tự nhiên. Vì thế, nếu dùng thường xuyên, bạn sẽ tăng cường khả năng ngăn ngừa tình trạng sưng, viêm ở các bộ phận có liên quan đến đường tiết niệu như bàng quang, ống dẫn nước tiểu…
Tiêu độc, giải nhiệt
Theo y học dân gian rau đay có tính hàn. Vì thế, loại rau này thường được dùng trong các bài thuốc để điều trị các chứng bệnh do nóng trong người. Vì thế trong những ngày thời tiết nắng nóng, oi bức, để tận dụng lợi ích này của rau đay bạn hãy nấu các món canh rau đay cho cả nhà thưởng thức nhé!
Rau đay cho trẻ ăn dặm chống còi xương
Trẻ nhỏ ăn rau đay có tốt không? Trẻ bị thiếu hụt canxi thường có nhiều nguy cơ bị còi xương, chậm phát triển chiều cao. Theo lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng, khi trẻ đang trong độ tuổi ăn dặm, mẹ hãy thường xuyên dùng rau đay để chế biến món ăn cho trẻ. Hàm lượng canxi dồi dào trong rau đay (có đến 182mg canxi trong 100g rau đay) sẽ giúp hệ xương của trẻ phát triển cứng cáp hơn.
Rau đay nấu gì cho bé ăn dặm? Bạn có thể dùng rau đay nấu cháo cua ray đay, canh hay súp rau đay với tôm, cá để đổi món cho con ăn dặm.
Rau đay trắng.
Kháng viêm
Chất nhầy của lá đay có nhiều axit hữu cơ, bao gồm: Vanillic, Hydroxybenzoic, Ferulic, Coumaric.
Những thành phần này đều có khả năng kháng viêm. Dù dược tính của chúng không mạnh bằng các loại tân dược (thuốc Tây) nhưng chúng sẽ giúp bạn phòng ngừa bệnh tật an toàn, ít tác dụng phụ hơn.
Sơ cứu vết thương
Theo kinh nghiệm dân gian, chất nhớt từ loại rau này thường được dùng để sơ cứu cho người bị rắn cắn hoặc gặp những chấn thương chảy máu khác khi chưa kịp đưa nạn nhân đến bệnh viện.
Cách dùng rau đay để sơ cứu vết thương: Lấy một nắm ngọn rau đay, rửa sạch, giã nát chắt lấy nước cốt. Phần nước cốt pha thêm ít muối cho nạn nhân uống. Phần bã đắp lên vết thương để cầm máu.
Nếu nạn nhân bị rắn cắn, bạn cần băng chặt ga-rô lên chỗ đang đắp bã rau đay để không cho nọc độc phát tán khắp cơ thể. Sau đó, đưa nạn nhân đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.
Lợi sữa
Theo kinh nghiệm dân gian, rau đay có tác dụng lợi sữa. Do đó, phụ nữ sau sinh thường ăn rau đay để kích thích tuyến vú tiết nhiều sữa hơn. Mặt khác, sữa mẹ ăn nhiều rau đay còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho con.
Các chuyên gia dinh dưỡng dưỡng khuyến khích phụ nữ sau sinh nên ăn rau đay thường xuyên trong vài tuần đầu để nhanh có sữa cho con bú, giảm thiểu nguy cơ táo bón sau sinh.
Hỗ trợ ngăn ngừa thiếu máu
Ăn canh rau đay có tác dụng gì? Rau đay nằm trong top đầu những loại rau, củ chứa nhiều chất sắt, đặc biệt là loại cây đay có thân màu tím đỏ. Theo đó, phụ nữ sau sinh và những người bị thiếu máu do thiếu sắt cũng nên thường xuyên bổ sung thực phẩm này vào chế độ ăn để cải thiện triệu chứng thiếu máu.
Canh cua rau đay.
Một số lưu ý khi ăn rau đay để tốt cho sức khỏe
- Rau đay tốt cho sức khỏe nhưng trẻ nhỏ dưới 5 tuổi không ăn quá nhiều rau đay vì sẽ cản trở hấp thu canxi và kẽm trong cơ thể, ảnh hưởng đến sự phát triển xương và trí não.
- Những người dễ bị tiêu chảy, dễ lạnh bụng không nên ăn nhiều và liên tục rau đay.
- Mặc dù rau đay tốt nhưng cũng nên ăn lượng vừa phải, khoảng 2-5 lần/tuần giúp thúc đẩy nhu động đường ruột và giúp đi tiểu dễ dàng.
- Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi không ăn quá nhiều rau đay, vì điều này gây cản trở sự hấp thu canxi và kẽm trong cơ thể, ảnh hưởng đến sự phát triển xương và trí não.
- Ăn quá nhiều rau đay có thể gây khó tiêu, nên người đang bị bệnh đường tiêu hóa không nên ăn quá nhiều.
- Lưu ý khi rửa rau, không nên làm dập rau, hạn chế vò rửa quá kỹ làm mất chất nhầy từ rau và các vitamin, khoáng chất trong rau.