Tuy nhiên, phổi cực kỳ mỏng manh và dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên trong và bên ngoài toàn diện, đồng thời cũng là tuyến phòng thủ dễ bị tổn thương nhất của cơ thể.
Tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư phổi thuộc hàng cao nhất thế giới nên được mệnh danh là “sát thủ ung thư số một”.
Theo số liệu mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới: số ca ung thư phổi toàn cầu năm 2020 sẽ là 2,2 triệu người, đứng thứ hai trong số các khối u ác tính và số ca tử vong do ung thư phổi sẽ là 1,8 triệu người, đứng đầu trong số các khối u ác tính.
Phổi sợ nhất ba loại khí này:
Thuốc lá
Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 chất hóa học, hơn 100 chất có hại và có tới 69 chất gây ung thư được biết đến. Việc hấp thụ lượng lớn khói thuốc độc hại trong thời gian dài sẽ làm suy yếu khả năng phòng vệ của phổi, tạo điều kiện thuận lợi cho tình trạng viêm nhiễm, ung thư tế bào.
Bạn bắt đầu hút thuốc càng sớm thì thời gian hút thuốc càng lâu và đặc biệt là bạn hút càng nhiều thì nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi càng cao.
Hút thuốc còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người khác.
Không có cái gọi là "mức độ an toàn" đối với việc tiếp xúc với khói thuốc thụ động và việc tiếp xúc với khói thuốc thụ động của những người không hút thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi và các bệnh khác.
Khói thuốc thụ động, rất giàu chất độc hại, thậm chí có thể lưu lại trên quần áo, đồ đạc và da trong ít nhất 6 giờ.
Khói bếp
Ngoài hút thuốc thụ động, khói bếp là một yếu tố nguy cơ quan trọng gây ung thư phổi ở phụ nữ không hút thuốc.
Khi nấu ăn trong nhà bếp không được thông gió, hàm lượng khí độc hại trong khói dầu tương đương với việc đốt 5-6 hộp thuốc lá.
Trong quá trình chiên, rán, nướng thực phẩm, nhiệt độ dầu càng cao thì khói dầu sinh ra càng nhiều và càng chứa nhiều thành phần có hại: andehit và xeton, rượu và các dẫn xuất của chúng; hydrocacbon thơm đa vòng, amin dị vòng và các chất khác. Các hạt vật chất như PM2.5.
Những loại dầu ăn này gây ung thư, gây quái thai, hít phải lượng lớn trong thời gian dài dễ gây viêm phổi, giảm khả năng miễn dịch, đột biến DNA và thậm chí là các khối u ác tính, có thể gây ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp, tim mạch và sinh sản.
Ô nhiễm không khí xung quanh
Amoniac trong nhà là chất gây ung thư phổ biến.
Amoniac là chất khí không màu, không mùi, có ở khắp mọi nơi, tiếp xúc lâu dài với nồng độ amoniac cao dễ gây ra các bệnh về đường hô hấp và ung thư.
Đặc biệt ở những ngôi nhà mới cải tạo, các vật liệu trang trí như đá cẩm thạch, đá granit thường thải ra một lượng lớn amoniac, gây ô nhiễm không khí trong nhà, có hại cho cơ thể con người.
Các chất ô nhiễm thải ra từ khí thải công nghiệp và khí thải ô tô cũng có tác động đáng kể đến cơ thể con người. “Báo cáo tình trạng không khí toàn cầu 2020” cho thấy thứ hạng về nguy cơ tử vong do ô nhiễm không khí đã tăng từ thứ 4 lên thứ 3 trong năm 2019. Hít phải khí ô nhiễm trong thời gian dài một lượng lớn vật chất dạng hạt sẽ làm tăng tính nhạy cảm của phổi với virus và còn gây tổn hại đến các chức năng của hệ thần kinh, hệ tim mạch, hệ nội tiết, v.v.
Chú ý đến các tín hiệu cơ thể của bệnh ung thư phổi
1. Ho
Triệu chứng ban đầu phổ biến nhất là ho khan dai dẳng kịch phát, không còn hiệu quả sau hơn 2-3 tuần điều trị thường xuyên. Một số ít người có thể có máu trong đờm hoặc ho ra máu.
2. Tức ngực và đau ngực
Xuất hiện tình trạng đau ngực không đều, đau dai dẳng ở vai, ngực, lưng… có thể xảy ra khi khối u di căn.
3. Hụt hơi
Các triệu chứng như hụt hơi, khó thở, thở khò khè và khàn giọng có thể xảy ra ở đường thở bị ảnh hưởng bởi ung thư phổi.
4. Ăn mất ngon
Không thèm ăn, giảm cân đáng kể và giảm chức năng nuốt.
5. Viêm phổi, viêm phế quản tái phát
Tình trạng viêm dai dẳng xảy ra và khó lành.
6. Các đầu ngón tay trở nên dày hơn và to hơn
Khi bệnh phổi xảy ra và tình trạng thiếu oxy xảy ra, các mạch máu ngoại vi có thể giãn ra và mô mềm sinh sôi nảy nở, dẫn đến hiện tượng ngón tay dùi trống.
Muốn phòng ngừa ung thư phổi hãy làm 2 việc
1. Sàng lọc thường xuyên
Chụp CT xoắn ốc liều thấp là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán ung thư.
Quá trình quét này có thể kiểm tra cấu trúc phổi bằng cách sử dụng liều phóng xạ tương đối thấp.
Độ nhạy của nó gấp 4-10 lần so với chụp X-quang ngực và có thể phát hiện sớm 85% ung thư phổi ngoại biên.
Tỷ lệ sống sót sau 10 năm đối với loại ung thư phổi này là trên 90%.
Mặc dù CT xoắn ốc liều thấp có độ chính xác cao nhưng chi phí khám không hề nhỏ.
Ngoài những người có triệu chứng rõ ràng, bốn loại người sau đây cần được sàng lọc thường xuyên:
- Người hút thuốc lâu năm
- Những người từ 55 đến 80 tuổi có tiền sử hút thuốc
- Có người thân trực hệ bị ung thư phổi
- Những người tiếp xúc với chất gây ung thư trong một số môi trường nghề nghiệp nhất định, chẳng hạn như công nhân trang trí, thợ khai thác than, công nhân xây dựng,...
2. Điều chỉnh cuộc sống
1) Ăn nhiều rau hơn
Một nghiên cứu với hơn 1,44 triệu người trong "JAMA Oncology" cho thấy rằng ăn nhiều chất xơ và sữa chua có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư phổi. So với nhóm ăn ít chất xơ và sữa chua nhất, nhóm ăn nhiều chất xơ và sữa chua nhất có nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi thấp hơn 17% và 19%. Những người tiêu thụ nhiều hơn cả hai loại có nguy cơ mắc ung thư phổi thấp hơn 33%.
2) Giảm tiếp xúc với các chất gây ung thư trong môi trường
Sử dụng vật liệu xây dựng đủ tiêu chuẩn khi trang trí ngôi nhà mới và duy trì hệ thống thông gió trong nhà hàng ngày.
Tốt nhất nên đeo khẩu trang khi ra ngoài vào những ngày nhiều mây để tránh hít phải bụi và các chất dạng hạt.
3) Sử dụng máy hút mùi thường xuyên
Khi nấu ăn chú ý độ thông thoáng của bếp, nấu nhiều hấp và ít chiên, xào.
Máy hút mùi phải “bật sớm, tắt muộn”, đồng thời đổ dầu thải trong hộp đựng dầu ra ngoài kịp thời để tránh khói dầu đọng lại trong nhà.