Xạ trị là gì, nói một cách đơn giản, là chiếu tia phóng xạ vào mô khối u. Sau khi đạt đến một liều lượng nhất định, các tế bào khối u mất khả năng sinh sản vô hạn đặc trưng nhất của chúng, và gây ra hiện tượng chết tế bào khối u và khối u co lại. Xạ trị có rất nhiều chỉ định và khoảng 70% bệnh nhân ung thư cần được xạ trị ở các giai đoạn điều trị khác nhau.
Xạ trị chỉ là một thuật ngữ chung cho phương pháp xạ trị, có nhiều phương pháp xạ trị, bao gồm cả xạ trị trong và xạ trị ngoài. Bức xạ bên ngoài thường được chia thành bức xạ thông thường, xạ trị điều biến cường độ và xạ trị phù hợp ba chiều. Ai cũng biết rằng khi phát hiện ra ung thư phổi thì phẫu thuật là lựa chọn hàng đầu, trừ trường hợp nhanh chóng, tuy nhiên ở giai đoạn đầu ung thư phổi có khoảng 25% bệnh nhân không thể chịu được phẫu thuật vì tuổi tác, chức năng tim phổi kém hoặc các bệnh khác kèm theo, và một số người không muốn phẫu thuật. Còn những bệnh nhân như vậy thì sao? Khối u không thể không kiểm soát được. Ngày nay, SBRT (xạ trị toàn thân lập thể) ngày càng được sử dụng phổ biến cho loại bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn đầu này.
Công nghệ SBRT là một phần mở rộng của phẫu thuật vô tuyến lập thể (SRS). Khái niệm SRS lần đầu tiên được đề xuất bởi nhà giải phẫu thần kinh Thụy Điển Lars Leksell vào năm 1951. Nó sử dụng nhiều trường chiếu xạ nhỏ được thiết kế ba chiều để chiếu sáng các tổn thương não với một liều lượng lớn duy nhất. Nguyên tắc của nó tương tự như việc sử dụng kính lúp để tập trung ánh sáng vào một điểm để tạo ra Sự tích tụ năng lượng đạt được sự phá hủy các tổn thương nhỏ. Một ưu điểm khác của kỹ thuật này là các mô bình thường xung quanh nhận được ít bức xạ hơn, tương tự như phẫu thuật.
SBRT là công nghệ SRT được áp dụng cho các khối u trên cơ thể. Nó có thể sử dụng các tia năng lượng cao, một con dao vô hình, để "loại bỏ" các khối u phổi sớm. SBRT sử dụng mỗi phương pháp xạ trị liều cao để đạt được liều lượng triệt để tiêu diệt khối u chỉ trong một vài lần chiếu xạ, vì vậy nó còn được gọi là phương pháp xạ trị toàn thân cắt đốt lập thể (SABR).
So với chiếu xạ thông thường, SBRT có những ưu điểm sau: 1. Ít gây tổn thương đến các mô bình thường xung quanh; 2. Với sự hỗ trợ của công nghệ hướng dẫn hình ảnh phức tạp, SBRT có thể được điều trị với liều cắt đốt lên đến 8-30 Gy mỗi ngày; 3. Có thể thực hiện ở các phòng khám ngoại trú, Việc điều trị thường là 1-5 lần, một lần một ngày hoặc cách ngày. Thời gian điều trị từ 20-60 phút từ khi bệnh nhân đến khi hoàn thành điều trị, toàn bộ quá trình điều trị có thể hoàn thành trong vòng 1-2 tuần. Hầu hết bệnh nhân có thể trở lại cuộc sống bình thường ngay sau khi điều trị. Nói một cách đơn giản, nó chính xác hơn, ít phản ứng bất lợi hơn và tổng thời gian điều trị ngắn hơn.
Vào năm 2015, một phân tích tổng hợp được công bố bởi Chang và cộng sự từ Trung tâm Ung thư MD. Anderson ở Hoa Kỳ trên tạp chí có thẩm quyền quốc tế "The Lancet" đã so sánh việc sử dụng công nghệ SBRT với phẫu thuật ung thư phổi giai đoạn đầu có thể cắt bỏ. Kết quả cho thấy tỷ lệ sống sót sau 3 năm của nhóm SBRT là đồng đều. Cao hơn nhóm phẫu thuật (95% VS 79%), tỷ lệ sống không tái phát 3 năm giữa hai nhóm là tương đương. Sơ bộ cho thấy SBRT có thể đạt được hiệu quả tương tự như phẫu thuật đối với ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn đầu.
Mặc dù công nghệ SBRT có thể được sử dụng để điều trị tận gốc bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn đầu nhưng nó đòi hỏi trình độ thiết bị xạ trị và kỹ năng nhân sự tương đối cao. Chìa khóa thành công nằm ở việc nắm chắc chỉ định, thiết bị xạ trị chính xác cao, kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt từng mắt xích và đội ngũ điều trị chuyên nghiệp.