Mới đây, thông tin nhạc sĩ Trần Tiến - tác giả của nhiều bản nhạc pop trữ tình nổi tiếng đang mắc ung thư vòm họng giai đoạn 4 khiến người hâm mộ không khỏi xót xa. Tại Việt Nam, đây là một trong 10 loại ung thư phổ biến nhất.
Nhạc sĩ Trần Tiến bị ung thư vòm họng giai đoạn 4
Ung thư vòm họng là căn bệnh quái ác xuất hiện khi một hoặc một vài tế bào biểu mô trong vòm họng bị biến đổi gen, tạo thành khối u trong vòm họng.
Là một trong những căn bệnh ung thư vùng đầu thường gặp, ung thư vòm họng rất nguy hiểm bởi căn bệnh này khó bị phát hiện nhưng có diễn biến rất nhanh khiến cho người bệnh không kịp trở tay. Hầu hết những bệnh nhân mắc ung thư vòm họng được phát hiện khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn cuối khiến cho việc điều trị rất khó khăn.
Ai có nguy cơ mắc bệnh ung thư vòm họng?
Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh ung thư vòm họng cao có thể kể đến là:
• Người thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, tia phóng xạ, cao su, nhựa tổng hợp,…
• Ăn nhiều cá muối, thức ăn lên men như đồ muối chua, thịt hun khói...
• Hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu, sử dụng chất kích thích.
• Có tiền sử người thân trong gia đình (cha/mẹ/anh chị em) bị ung thư vòm họng.
• Đối tượng từ 30 - 84 tuổi, trong đó 40 - 60 tuổi chiếm trên 50% mắc bệnh. Nam giới gặp nhiều hơn nữ với tỷ suất là 3/1.
Dấu hiệu ung thư vòm họng
Dấu hiệu ung thư vòm họng ở giai đoạn đầu thường không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tai mũi họng. Bệnh nhân có thể bị đau đầu, ngạt mũi thoáng qua, đôi khi xuất hiện hạch nhỏ ở cổ nhưng không đau.
Sau 6 tháng kể từ khi có triệu chứng đầu tiên, người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng như:
• Nổi hạch cổ.
• Ngạt mũi, chảy máu mũi, hay xì ra nhầy mũi lẫn máu.
• Đau đầu, thường là nhức nửa đầu, âm ỉ cả ngày.
• Ù tai, mất nghe một bên do u làm tắc vòi Eustachio, thường xuyên nhiễm trùng tai.
• Khó thở hoặc khó nói.
• Giảm hoặc mất thị lực, sụp mi, nhìn đôi.
• Có máu trong nước bọt, khó nuốt.
Các giai đoạn của ung thư vòm họng
GS.TS Mai Trọng Khoa (Phó giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai) cũng cho biết bệnh nhân mắc ung thư vòm họng sẽ trải qua các giai đoạn, tiên lượng khỏi sẽ khác nhau:
• Giai đoạn 1: Ung thư mới bắt đầu rất nhỏ. Đây là giai đoạn ban đầu nên ung thư chưa lây lan đến các hạch bạch huyết. Nếu phát hiện và điều trị ngay lập tức, tỷ lệ sống rất cao.
• Giai đoạn 2: Khối ung thư đã tăng lên đến 5-6 cm và các tế bào đã bắt đầu quá trình tăng lên đáng kể. Lúc này, cơ hội phục hồi của bệnh nhân vẫn còn khá tốt nếu ung thư chưa lây lan sang các hạch bạch huyết và vẫn còn trong thanh quản.
• Giai đoạn 3: Ung thư vòm họng đã phát triển và đã bắt đầu lan tràn đến các khu vực khác và gây ra thiệt hại không thể khắc phục được. Kích thước của khối u đã tăng lên. Nếu khối u vẫn còn nhỏ có thể loại bỏ bằng phương pháp phẫu thuật.
• Giai đoạn cuối: Khối u đã lan đến môi và miệng, phá hủy các hạch bạch huyết. Khối u có thể lây lan đến các hạch bạch huyết ở phía bên kia, mỗi hạch bạch huyết có thể có khối u lớn đến 6 cm.
Tiên lượng và cách phòng bệnh ung thư vòm họng
Tiên lượng bệnh phụ thuộc rất lớn vào giai đoạn bệnh khi được phát hiện. Ở giai đoạn 1 và 2, tỷ lệ sống trên 5 năm sau điều trị có thể lên tới 80 - 90%, nhiều trường hợp có thể khỏi hẳn. Với ung thư vòm họng ở giai đoạn 3, tỷ lệ sống trên 5 năm chỉ khoảng 30 - 40% và giai đoạn muộn chỉ còn 15%. Ngoài ra, tiên lượng bệnh còn phụ thuộc nhiều vào thể ung thư, trong đó ung thư biểu mô không biệt hóa có tiên lượng tốt nhất vì rất nhạy cảm với tia xạ. Ung thư mô liên kết có tiên lượng kém nhất.
Ở nước ta, hầu hết 90 - 97% bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn III và IV, gây ra nhiều khó khăn trong điều trị. Vì vậy, mỗi người nên tự chủ động phòng bệnh bằng cách:
• Không hút thuốc lá, hạn chế bia rượu, chất kích thích.
• Điều trị tích cực các bệnh viêm nhiễm ở đường mũi.
• Khám chuyên khoa Tai Mũi Họng khi có các biểu hiện bất thường.
• Tập luyện thể dục, ăn uống điều độ.
• Không ăn thức ăn mặn, thức ăn lên men.
• Không ăn đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh.
Nói không với bia rượu là một trong những cách phòng bệnh ung thư vòm họng
Đặc biệt, do các dấu hiệu ung thư vòm họng rất ít biểu hiện ra ngoài ở giai đoạn đầu (giai đoạn I,II), chính vì vậy, tầm soát bệnh định kỳ sẽ giúp phát sớm các nguy cơ, dấu hiệu tiềm ẩn có thể dẫn đến ung thư vòm họng. Từ đó, có thể can thiệp kịp thời từ giai đoạn sớm nhất nhằm tăng khả năng điều trị bệnh thành công.