Quảng cáo “thuốc tiên”
Theo thông tin người dân phản ánh, loại thuốc tăng cân này không có tên gọi cụ thể mà chỉ ghi chi chít chữ Trung Quốc với phụ đề tiếng Việt “Trùng thảo sâm nhung…” và dòng chữ “Nhà bào chế” không tên. Thêm vào đó, trên hộp thuốc còn ghi thành phần gồm sâm nhung, trùng thảo… khiến người tiêu dùng hoàn toàn yên tâm thuốc làm từ thảo dược quý. Phía dưới hộp sản phẩm có dòng chữ Malaysia làm nhiều người tin tưởng, sản phẩm này đến từ “Malaysia” như lời rao bán trên mạng, truyền tai…
Sau một hồi truy cập Facebook của một “đại lý” bán hàng online, PV Báo GĐ&XH đã tiếp cận được người bán có nickname Nana Kute. Tại Facebook của nickname này, thông tin về thuốc tăng cân xuất hiện nổi bật với dòng chữ “Thuốc tăng cân Malay” kèm theo 4 hình ảnh của những cô gái khác nhau đang vỗ má phính nhờ đã dùng thuốc. Để thêm phần tự nhiên, ngày 9/4/2014, nickname này đã khéo léo viết trên Facebook của mình: “Hôm nay đi mua thuốc, trộm vía cân thử đã 50kg rồi đấy. Tăng dã man thế này thì sắp lăn rồi. Chẳng lẽ lại giảm cân…”. Liền sau đó, hơn 16 người ấn like (thích) và phản hồi hỏi bí quyết tăng cân thì Nana Kute cho biết “mình dùng thuốc tăng cân”.
Để khẳng định thuốc mình dùng có hiệu quả và yên tâm, Nana Kute thông báo trên Facebook: “Lên cân phát da dẻ hồng hào. Nhiều chị em hỏi mình kinh nghiệm thì mình chả có kinh nghiệm gì cả, chỉ dùng thuốc tăng cân thui. Không phải bột ngũ cốc…, là thuốc hãng đàng hoàng, hàng xách tay. Chị em nào có nhu cầu, em triển về bán…. Lưu ý hộ em, thuốc này tăng cân thật chứ không phải là loại tích nước nhé. Bản thân em cũng đang dùng nên mọi người yên tâm…”. Trước những thông tin quảng cáo đầy tin tưởng trên, rất nhiều người truy cập hỏi tên thuốc, giá tiền, phương thức giao hàng, cách dùng, nguồn gốc thuốc… để đặt mua.
Theo một số khách hàng đã dùng sản phẩm này, vì thấy Nana Kute rao bán thuốc chính hãng, hàng xách tay, bản thân người bán cũng dùng nên họ không nghi ngờ gì. Trong 3 ngày liên tiếp đưa thông tin về thuốc tăng cân Malay trên Facebook của mình, Nana Kute còn cho biết, thuốc này giúp tăng cân từ 3 đến 8kg chỉ sau 1 tháng, không gây trữ nước. Để đảm bảo an toàn cho công việc kinh doanh vì lo ngại cạnh tranh nên Nana Kute không chụp ảnh và công khai tên thuốc được. Nếu ai có nhu cầu mua thì inbox (trao đổi kín qua Facebook) để nhận thông tin đầy đủ. Nana Kate quảng cáo, người dùng hoàn toàn yên tâm vì thuốc không có tác dụng phụ, đã béo là béo đều luôn vì thuốc không những kích thích ăn ngủ mà còn làm cho da dẻ hồng hào, tuần hoàn máu.
Teo cơ vì thuốc?
Trước những rỉ tai đầy thuyết phục của một số bạn bè về loại thuốc tăng cân thần tốc, được làm từ trùng thảo sâm nhung giúp người dùng ăn nhiều, ngủ ngon…, anh V.T (quận Lê Chân, Hải Phòng) quyết định tìm mua. Vốn tính cẩn thận, anh V.T mượn mẫu thuốc của người bạn đã mua qua mạng mang đến các nhà thuốc trên đường Hai Bà Trưng (khu phố bán thuốc sầm uất nhất TP Hải Phòng) để tìm hiểu. Tại đây, qua nhà thuốc số 3xx, sau khi đưa mẫu thuốc cho nhân viên bán hàng hỏi mua, rất nhanh, 1 hộp thuốc đúng y chang với mẫu thuốc đang cầm, có chữ Malaysia đã được đặt trên quầy. Để nắm rõ tác dụng thuốc, anh V.T hỏi cặn kẽ nhân viên bán hàng về thành phần, cách dùng thì được hướng dẫn tỉ mỉ: “Uống thuốc này theo chỉ định trong hộp. Loại thuốc này giúp ăn nhiều, ngủ ngon, tăng cân nhanh…”. Quá yên tâm vì nhà thuốc lớn cũng bán nên anh V.T mua luôn 2 hộp với giá 95.000 đồng/hộp.
Theo phản ánh của anh V.T, sau khi cho con gái 10 tuổi và bố đẻ uống, anh thấy cả hai người đều ăn nhiều hơn, ngủ sâu hơn và má ai cũng phính ra nên anh mừng lắm. Nhưng sau khi tạm dừng uống thuốc một thời gian thì con gái và bố anh đã “tong teo” trở lại, duy có má là vẫn phính. Đem thắc mắc này hỏi bác sĩ chuyên môn, anh VT như chết lặng khi được biết rằng trong thuốc này có chứa chất gây trữ nước, ụ mỡ mặt và gây teo cơ.
Theo lời một khách hàng tên N.K.H (mua thuốc qua mạng của Nana Kute), sản phẩm thuốc chị mua của Nana Kute không khác gì sản phẩm thuốc mà chị từng mua một lần ở một nhà thuốc trên đường Hai Bà Trưng. Tuy nhiên, thuốc của Nana Kute bán đắt hơn ở nhà thuốc gấp 3 - 4 lần. Trước thông tin mà khách hàng N.K.H cung cấp, PV Báo GĐ&XH đã vào vai người mua thuốc và có mặt tại khu bán thuốc trên đường Hai Bà Trưng. Tại nhà thuốc đầu tiên, khi vừa thấy sản phẩm thuốc tăng cân Malaysia, cô dược sĩ liền nói: “Không nên dùng loại này chị nhé. Nó không tốt như mọi người nói đâu. Thậm chí nó gây ra loét dạ dày, loãng xương, rối loạn chuyển hóa…”.
Sang cửa hàng thuốc kế bên (theo địa chỉ anh V.T cung cấp), sau khi nhìn dáng người hom hem của người mua, nhân viên bán hàng liền đưa mắt ra hiệu cho đồng nghiệp đứng cạnh vào lấy thuốc. Chỉ sau vài phút, hộp thuốc tăng cân thần tốc đã có mặt trên quầy. Thấy khách tỏ vẻ thắc mắc thuốc không có nguồn gốc, chi chít chữ Trung Quốc… cô nhân viên bán hàng liền giảng giải: “Thuốc này nhập khẩu từ Malaysia, thành phần toàn thảo dược quý chứ không phải loại trữ nước, béo phì, teo cơ bày bán khắp nơi đâu. Đã mua ở đây thì cứ yên tâm”. Đang lúc mở ví để trả tiền, bỗng một nữ khách hàng khoảng 25 tuổi đi qua và nói nhỏ với chúng tôi: “Chị ơi, thuốc này gây giữ nước, teo cơ đấy. Chị đừng mua vì em đã từng dùng rồi. Chết dở với nó đấy chị ạ!”. Cảm ơn nữ khách hàng tốt tính, chúng tôi rời hiệu thuốc với rất nhiều thắc mắc: Tại sao loại thuốc này có thể xuất hiện ở những nhà thuốc lớn? Phải chăng nó tốt thật hay do người dùng sai chỉ định?…
Thuốc không đảm bảo
Chúng tôi mang hộp thuốc cùng những thắc mắc đến gặp TS Nguyễn Thị Thu Hiền - Trưởng bộ môn Y học cổ truyền, Trường ĐH Y Hải Phòng. Vừa nhìn hộp thuốc, TS Nguyễn Thị Thu Hiền cười nói: “Thuốc này lại xuất hiện nữa sao? Chính cháu trai nhà tôi cũng từng là nạn nhân của thuốc này đấy. Nó được người bạn mua trên mạng đưa cho uống. Đến khi xem nhãn thuốc, tôi giật mình vì thuốc không có nguồn gốc, không đảm bảo. Nghe thế, thằng cháu hoảng quá, vứt thuốc luôn”. Cầm hộp thuốc trên tay, TS Nguyễn Thị Thu Hiền nói: “Loại thuốc này từng xuất hiện cách đây vài năm ở Hải Phòng, Hà Nội rồi. Tôi khẳng định, thuốc này là không đảm bảo vì không có số đăng ký, không có số điện thoại của nhà sản xuất…”.
Cùng quan điểm với TS Nguyễn Thị Thu Hiền, ông Nguyễn Đình Trình – Chánh thanh tra Sở Y tế Hải Phòng cho biết: “Thuốc này không có số đăng ký lưu hành và sai nghiêm trọng về quy chế nhãn thuốc. Nhằm đánh tan sự nghi ngờ của người tiêu dùng về thuốc không nguồn gốc, nhà sản xuất đã in thêm phụ đề tiếng Việt, tiếng Malaysia trên hộp thuốc cùng hướng dẫn sử dụng. Vừa qua, sau khi nhận được thông tin phản ánh của người dân về loại sản phẩm này, Thanh tra Sở Y tế Hải Phòng đã kiểm tra và phát hiện, thu giữ tại một cơ sở Đông dược (phường Thượng Lý, quận Hồng Bàng) 3 lố thuốc tăng cân Malaysia. Chủ cơ sở này không trình được nguồn gốc lô hàng. Hiện chúng tôi đã bàn giao số hàng trên cho Trung tâm Kiểm nghiệm dược để làm rõ thành phần, tác dụng, tác hại của thuốc để có khuyến cáo cho người tiêu dùng”.
Thuốc này có chứa thành phần Corticoid gây dữ nước,tụ mỡ và kích thích ăn ngủ.Tuy nhiên,nó còn gây loét dạ dày,suy teo tuyến thượng thận,gây teo cơ,tăng quá trình thái hoá xương...
TS Nguyễn Thị Thu Hiền - Trưởng bộ môn y hoc cổ truyền,Trường ĐH Y Hải Phòng.