Mấy năm gần đây, khi phú quý sinh lễ nghĩa, việc đầu tháng ăn cầu may, cuối tháng ăn giải xui lại càng trở nên sính ở các thành phố lớn. Những người công chức, làm ăn nhỏ thì đầu tháng sẽ đi ăn tiết canh lấy “đỏ” cho cả tháng. Những người có điều kiện hơn sẽ đi ăn thịt lợn rừng. Bây giờ có cả thịt hươu ăn đầu tháng với ý nghĩa cầu may.
Và dưới đây là một số món ăn và điều người ta thường kiêng ăn vào mồng 1 để tránh đen cả tháng:
Không ăn mực
Theo quan niệm dân gian, nếu bạn ăn mực vào đầu tháng sẽ gặp đen đủi trong suốt cả tháng đó. Còn nếu ăn mực vào ngày đầu năm sẽ có một năm không suôn sẻ. Đặc biệt, ở một số vùng miền, người ta còn kiêng ăn mực vào những ngày trọng đại như đầu năm, thi cử hoặc đi làm ăn.
Ăn thịt chó
Thịt chó là thức ăn giàu chất dinh dưỡng và là món “khoái khẩu” của nhiều người. Thậm chí, thịt chó được coi là “quốc hồn quốc túy”, là nét ẩm thực riêng có của người Việt Nam.
Thế nhưng, người ta quan niệm rằng ăn thịt chó vào đầu năm hay đầu tháng thì cả năm, cả tháng đó sẽ xui xẻo, không may mắn. Tuy vậy, thịt chó lại được coi là món giải xui nếu ăn vào cuối tháng.
Kiêng cắt tóc đầu tháng
Tùy theo quan niệm của từng địa phương mà ngày đầu tháng được hiểu khác nhau. Có nơi gọi là ngày đầu tháng tức là ngày mồng 1 âm lịch hàng tháng nhưng cũng có một số nơi coi các ngày mồng 1 đến mồng 10. Vậy những điềm kiêng kỵ trong những ngày đầu tháng là gì? Kiêng xuất tiền, kiêng cắt tóc, kiêng thăm gái đẻ, kiêng ăn thịt chó, thịt vịt, mực, ...
Từ xưa đến nay, những điềm kiêng kỵ này, đã được dân gian chiêm nghiệm, đúc kết, và đã trở thành phong tục truyền lại cho đến ngày nay.
Kiêng cho lửa, nước trong ngày mùng 1
Ngày mùng 1, người ta tuyệt đối kiêng kỵ việc đi xin lửa hoặc người khác đến xin lửa nhà mình. Bởi trong văn hóa dân gian, lửa tượng trưng cho điềm tốt, điều may mắn, vận đỏ. Vì thế đem điềm tốt đi cho người khác trong ngay mùng 1 thì cả tháng trong nhà sẽ gặp những điều không may, làm ăn thua lỗ, ra đường gặp tai bay vạ gió.
Tương tự, nước được ví như nguồn tài lộc, dân gian đã có câu chúc “tiền vào như nước” vì thế ngày đầu tháng mà đem nước đi cho thì coi như mất lộc.