Thắp hương là hành động thể hiện lòng thành kính của con người với thế giới tâm linh và ông bà tổ tiên. Việc thắp hương mang ý nghĩa gửi lời nguyện cầu của mỗi người đến với ông bà, thần linh để được bảo vệ và thuận lợi trong công việc cũng như cuộc sống. Có rất nhiều câu chuyện tâm linh được dân gian truyền miệng để nói về sự cần thiết của việc thắp hương và phong tục thờ cúng tổ tiên.
Vào ngày Tết, nhiều gia đình có thói quen thắp hương liên tục trong 3 ngày Tết, thậm chí kéo dài đến qua Rằm. Bởi quan niệm rằng, không gian hương khói sẽ mang lại sự linh thiêng, ấm cúng, tưởng nhớ tới gia tiên. Nhưng dưới góc nhìn văn hóa và góc nhìn phong thủy, điều này là không chính xác.
Không nên thắp hương liên tục trong 3 ngày Tết.
Với mong muốn gian thờ lúc nào cũng được ấm cúng, không để “hương lạnh khói tàn”, nhiều gia đình nhắc nhở con cháu phải thắp hương liên tục trong mấy ngày Tết. Có người cầu kỳ hơn còn giữ thói quen tỉnh dậy giữa đêm để châm hương khi tàn.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Mạnh Linh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Phong thủy Kiến trúc (Đại học Xây dựng) cho rằng, quan niệm này là không đúng. Theo chuyên gia, mọi người chỉ nên thắp hương vào thời khắc chuyển giao năm mới, khi dâng lên tổ tiên mâm cỗ tất niên hay mâm cỗ cúng.
"Thực chất, thắp hương liên tục là điều không tốt, chỉ gây phiền cho gia tiên, nhất là khi đồ cúng không có sự bổ sung, thay đổi mà vẫn giữ nguyên. Điều này đồng nghĩa với việc mời gia tiên về ăn đi ăn lại, tỏ rõ thái độ không thành tâm. Để duy trì hương khói trên bàn thờ trong những ngày lễ Tết, các gia đình có thể sử dụng hương vòng".
Nếu muốn đốt hương vòng, người dân nên đặt hương trong đĩa và đốt ở ngoài bát hương.
Khi thắp hương, gia chủ cần ăn mặc chỉnh tề, không mặc quần đùi hay có trang phục luộm thuộm. Khi khấn cần phải liền mạch, không ngắt quãng, không bỏ dở hay bị xao nhãng bởi bất cứ việc gì. Điều cần nhất là sự thành tâm, thể hiện sự tôn trọng với thần linh, tổ tiên, ông bà.
Theo quan niệm của Phật giáo, hương là một trong sáu lễ vật dâng cúng cần thiết, gồm: hương, hoa, đăng, trà, quả, thực. Khi thắp hương, người Việt thường chọn số lẻ (1, 3, 5, 7, 9) để dâng lên bàn thờ.
Theo lý giải của các chuyên gia, trong thuyết âm dương lưỡng hợp, số lẻ tượng trưng cho cõi dương, số chẵn tượng trưng cho cõi âm. Tùy vào mục đích lễ mà số lượng hương cũng có sự khác nhau.
“Thắp hương nhiều hay ít không quan trọng, chủ yếu là xuất phát từ cái tâm hướng Phật của con người. Các chùa hiện nay cũng khuyến khích chỉ nên thắp 1 nén nhằm tránh hỏa hoạn và ô nhiễm môi trường. Việc một lúc châm cả bó hương là không cần thiết, chỉ gây khó chịu cho những người xung quanh”, chuyên gia phong thủy Nguyễn Mạnh Linh nói.
Lưu ý:
Khi hương đang thắp bị tắt, nên để nguyên vị trí và đốt tiếp để hương cháy hết.
Nên cắm thẳng hương khi thắp, thắp hương ở nơi kín gió để tránh bị tắt giữa chừng.
Việc cắm que hương vào đồ ăn để dâng cúng cũng có thể gây ngộ độc cho người ăn, bởi chân hương thường có lẫn hóa chất.
Nhà có trẻ nhỏ không nên lạm dụng đốt hương nhiều, ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ.
Không bao giờ được dùng hương giả (hương điện) cắm vào lư hương.
* Thông tin chỉ mang tính tham khảo