Bát hương là một trong những món đồ thờ cúng quan trọng nhất và linh thiêng nhất trên bàn thờ gia tiên của mọi gia đình. Người ta dùng bát hương để hương và thực hiện việc thờ cúng trong gia đình.
Trên ban thờ gia tiên người Việt thường có 3 bát hương. Không phải tự nhiên mà lại là 3. Chúng tượng trưng có ý nghĩa thờ những ai? (Ảnh minh họa).
Ba bát hương: Thần Linh – Tổ Tiên – Mãnh cô, cậu
Trong phong thuỷ thờ cúng, một bàn thờ đầy đủ tốt cho gia chủ nên có đủ 3 bát hương. Bát hương được cho là nơi giáng ngự của thế giới người âm. Và còn là sợi dây kết nối âm dương, bằng việc con cháu thắp hương mời tổ tiên, thần, phật.
(Ảnh minh họa)
Bát hương chính giữa
Là bát hương thờ Thần linh trong nhà, thường to nhất trong 3 bát hương trên bàn thờ gia tiên. Nhà ai cũng sẽ có những vị thần ngụ trong nhà. Họ là những bậc thánh tối cao người đời kính trọng như: Thần tài, thổ công, thổ địa…
Bát hương thờ Thần có ý nghĩa về may mắn, tiền bạc, tài lộc và an lành thịnh vượng cho gia đình. Thắp nén hương lên bát hương ngự ông công ông địa, gửi gắm cầu mong sự bình an, gia đạo ổn định trong cuộc sống. Với mong muốn kinh tế khá giả, phát tài phát lộc làm ăn tấn tới thì việc thờ thần tài là điều nên làm.
Bát hương bên trái
Những dòng họ có người chết trẻ việc đặt bát hương bên trái để thờ Mãnh cô, Mãnh cậu. Bà cô Tổ là người phụ nữ chưa lập gia đình, Mãnh ông cũng là người chết trẻ. Họ còn lưu luyến chốn nhân gian chưa đầu thai, ở lại với con cháu quán xuyến trông nom công việc.
Bát hương bên phải
Bát hương cuối cùng là thờ gia tiên, người đã khuất trong nhà/dòng họ. Thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn, cây có cội, người có tông, răn dạy con cháu đời đời nhớ ơn tổ tiên.
Thắp nén hương dâng tổ tiên, cầu mong sự che chở, phù hộ, bảo vệ con cháu tránh khỏi những tai ương, rắc rối. Đồng thời cầu nguyện cho gia tiên ở cõi Vĩnh hằng có cuộc sống hạnh phúc.
Có không ít gia đình chỉ đặt thờ 1 bát hương, điều này không xấu. Nhưng, gia chủ nên chú ý, việc thờ đủ bát hương vẫn là điều tốt nhất. Khi thờ chung, sẽ động chạm đến bề trên, con cháu không thể hiện được hết lòng thành kính. Sẽ xảy ra trường hợp không đúng ngôi thứ, chồng lấn lên nhau.
Tại sao có những ban thờ có 5 bát hương?
Như đã chia sẻ ở trên, 3 bát hương trên bàn thờ đều có ý nghĩa riêng. Đáp ứng về mặt tâm linh thờ cúng văn hoá người Việt xưa nay. Nhưng có một số gia đình trên bàn thờ lại đặt 5 bát hương thay vì 3 bát. Tại sao họ lại đặt như vậy?
Bàn thờ có 5 bát hương ta thường thấy ở các cặp vợ chồng ra ở riêng, hay gia đình làm ăn xa quê hương… 5 bát hương trên bàn thờ sẽ bao gồm:
Bát hương ở giữa thờ thần linh
2 bát hương bên thờ bên nội
2 bát hương còn lại thờ bên ngoại
Việc chọn đặt 5 bát hương sẽ phù hợp với những không gian thờ rộng. Đây là điều rất tốt cho tâm linh phong thuỷ, giúp cho không gian thờ phụng trở nên trang trọng, đầy đủ. Mong muốn bề trên phù hộ độ trì cho các thành viên trong nhà gặp nhiều may mắn, thuận lợi, có cuộc sống bình yên.
Đặc biệt, thể hiện rõ quan điểm bình đẳng, cư xử nội ngoại công bằng, không có bên trọng bên kinh. Có ý nghĩa cho cả vợ cả chồng trong cùng một nhà. Giúp vợ chồng thuận hoà, răn dạy con cái nhớ ơn cả hai bên nội ngoại.
Trên thực tế, bản chất của việc thờ 5 bát hương nó cũng như 3 bát hương. Bàn thờ thường khá rối mắt khi đặt 5 bát hương. Đối với bàn thờ có diện tích rộng thì không sao, với bàn thờ nhỏ không may xảy ra trường hợp xấu.
Ví dụ như: Chân nhang nhiều, bát hương đặt sát nhau, khi thắp hương việc chạy lan từ bát hương này sang bát hương khác là điều có thể.
Cho nên, gia đình gia chủ có thể tách riêng ra 2 hoặc 3 bàn thờ nhỏ để tiện cho việc thờ cúng.
Trong thờ cúng gia chủ nên đặt 3 bát hương trên 1 bàn thờ để trọn vẹn ý nghĩa nhắn nhủ (Có thể tách bàn thờ nến gia đình thờ cả hai bên nội ngoại)
Việc thờ cúng là thể hiện cái tâm trong con người ta với người đã khuất. Gia chủ lưu ý khi chọn 3 bát hương thờ nhất định phải chọn chất liệu gốm sứ. Vì đây là nền tảng của sự vật phát triển, sinh trưởng, và hoạ tiết trên bát hương còn thể hiện ý nghĩa tâm linh, phong thuỷ
Những thông tin trên đây về ý nghĩa 3 bát hương trên bàn thờ gia tiên là thờ những ai sẽ giúp gia chủ hiểu hơn. Ngoài ra việc chọn bát hương gia chủ cũng nên chú ý. Gia chủ tham khảo thêm một số mẫu bộ 3 bát hương gốm sứ dưới đây cho bàn thờ gia tiên nhà mình.
Đối với những gia đình thờ Phật thì nên có 2 bàn thờ trong nhà. Một bàn thờ Phật chỉ 1 bát hương riêng biệt. Và một bàn thờ gia tiên có 3 bát hương.
* Thông tin mang tính chất tham khảo