Cuốn sách dầy 664 trang với lượng minh họa lớn nói về các đồ vật do con người làm ra và sử dụng như: cái cày, cái quốc, cái thuổng, cái rá, cái rổ, cái kiềng… Những đồ vật ấy làm nên cái thế giới vật chất nhân tạo mà loài người sống trong đó, biến đổi nó và cùng tiến hóa với nó.
Bìa cuốn sách
Nhờ phương pháp khảo cứu và phong cách viết đặc sắc, người viết đã sắp xếp ngăn nắp, mạch lạc các chủ đề tưởng như sẽ quá dàn trải. Các câu chuyện được thể hiện qua văn phong linh hoạt, pha trộn khéo léo giữa cách viết nghiên cứu và cảm hứng nghệ sĩ làm cho cuốn sách trở nên nhẹ nhàng dễ đọc, không khô khan giáo huấn. Phan Cẩm Thượng là tác giả quen thuộc với nhiều tác phẩm được giới chuyên môn và công chúng đánh giá cao như "Chùa Dâu và nghệ thuật Tứ Pháp," "Nghệ thuật ngày thường…" “Văn minh vật chất của người Việt” được giới chuyên môn đánh giá là hay và lạ. Nhà phê bình Nguyên Ngọc đã nhận xét về cuốn sách này: “… Chính những triều đại và những hệ tư tưởng nói cho cùng cũng từng biến đổi, thịnh suy do chính sự thay đổi ở cái cán, cái điệp, cái lưỡi cày ấy... Phan Cẩm Thượng cho ta thấy điều đó…