Điêu Thuyền vốn là nhân vật hư cấu trong tiểu thuyết nổi tiếng Tam quốc diễn nghĩa. Nhắc tới cái tên này, người ta sẽ hết lòng ngợi ca bởi sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành của nàng. Dù chỉ là một người phụ nữ nhỏ bé nhưng việc cô làm được thật sự không nhỏ chút nào. Đến tận bây giờ, tên của cô vẫn được lưu truyền. Nhưng thực sự Điêu Thuyền là ai, và cuộc đời cô trôi nổi đi đâu vẫn chưa có lời giải đáp rõ ràng.
Lá Quán Trung rất thành công khi phác họa hư cấu hình ảnh một mỹ nữ đẹp ‘bế nguyệt’, làm sinh động và phong phú thêm cho cốt truyện của mình. Dù thế, người ta vẫn tin rằng cô là nhân vật có thật và muốn truy tận gốc những thăng trầm trong cuộc đời của cô và kết cục của người con gái ấy. Người ta nói ‘hồng nhan bạc mệnh’ chẳng sai chút nào. Có lẽ, vì xinh đẹp mà cuộc đời của cô đã lang bạt khắp nơi. Kết thúc ra sao tác giả La Quán Trung cũng không thấy nhắc tới nhưng chắc chắn rằng những gì cô đã trải qua sẽ phải chịu một kết cục không mấy tốt đẹp.
Điêu Thuyền thật ra không phải là tên người con gái ấy. Người ta nói, tên ấy là để chỉ những cô gái có cấp bậc trong cung, thấp hơn phi tần. Và vì nàng quá xinh đẹp, quá nổi tiếng nên cái tên ấy lưu truyền tới tận thời nay. Điêu Thuyền xuất thân làm con nuôi quan Tư Đồ Vương Doãn. Mưu giết Đổng Trác, Vương Doãn dùng Điêu Thuyền làm kế li gián giữa cha con Đổng Trác-Lã Bố. Vì sắc đẹp của Điêu Thuyền, Đổng Trác và Lã Bố mâu thuẫn nhau; cuối cùng cả hai đều mất mạng, tan cả cơ nghiệp. Việc lớn mà bao nhiêu tướng tài phải bó tay cuối cùng một cô gái nhỏ bé mong manh đã làm được. Đó là vì đàn ông háo sắc nên bại trận. Nhiệm vụ gian khó đến thế, nhưng mỹ nhân Điêu Thuyền đã hoàn thành xuất sắc. Điêu Thuyền được gả cho Đổng Trác làm thiếp trước, sau đấy lại làm luôn vợ Lã Bố, tất nhiên là không thoát được tội danh loạn luân.
Sau khi Lã Bố và Đổng Trác chết, người ta không còn nhắc tới nhân vật Điêu Thuyền nữa. Nên số phận của Điêu Thuyền trong các truyền thuyết dân gian cũng có nhiều dị bản khác nhau. Có thuyết nói, Quan Vũ đã đem Điêu Thuyền giấu đi, Tào Tháo sau khi biết chuyện liền phái người đuổi bắt, Điêu Thuyền rút kiếm tự sát. Một thuyết khác lại nói, nhờ sự sắp xếp của Quan Vũ, Điêu Thuyền trở về quê hương, sống cho tới già. Cũng có người nói, sau khi về quê, Điêu Thuyền xuất gia làm ni cô, sống cuộc đời ẩn dật, yên bình. Một thuyết khác nói, sau khi đánh bại Lã Bố và cướp được Điêu Thuyền, Tào Tháo bên ngoài thì tặng Điêu Thuyền cho Quan Vũ nhưng lại ngấm ngầm đồng ý ban mỹ nhân này cho Lưu Bị để chia rẽ mối quan hệ giữa Lưu và Quan. Biết được mưu đồ của Tào Tháo, Quan Vũ đã giết chết Điêu Thuyền. Nhiều người vẫn tin nhân vật Điêu Thuyền là có thật, và đó cũng chính là thành công của tác giả La Quán Trung trong cuốn Tam quốc diễn nghĩa này. Dù sao cái tên Điêu Thuyền cũng lưu truyền sử sách và là 1 trong 4 tứ đại mỹ nhân của lịch sự.