Những chuyện tình một đêm của vua chúa Việt

Tuy nhiên, không được may mắn như chị của mình, lại cũng không có nhan sắc quá mặn mà nên Ngọc Hoan không được chúa Trịnh Sâm đoái thương. Ngọc Hoan thường phải sống trong cảnh cô quạnh, đơn độc. Vào một đêm, Ngọc Hoan nằm mơ thấy một vị thần đưa cho một tấm đoạn vẽ hình đầu rồng. Không hiểu là điềm gì, nàng hỏi hoạn quan Khê Trung hầu. Ông này nói, đó là điềm sinh chúa. Hôm sau, Trịnh Sâm cho vời người vợ yêu có tên là Ngọc Khoan vào hậu hạ. Tuy nhiên, viên hoạn quan lại cố ý nghe lầm, đưa Dương Thị Ngọc Hoan đến. Thấy Dương Thị Ngọc Hoan, chúa Trịnh Sâm tỏ vẻ không thích. Nhưng chúa cũng không nỡ đuổi đi. Đêm đó, Dương Thị Ngọc Hoan được chúa sủng hạnh. Sau đó, Chúa Trịnh Sâm đòi Khê trung hầu vào trách mắng. Khê Trung hầu cúi đầu tạ tội, đoạn thuật rõ đầu đuôi chuyện Ngọc Hoan nằm mơ cho Chúa nghe, Chúa nín lặng không nói sao cả. Mặc dù chỉ được sủng hạnh một lần nhưng Dương Thị Ngọc Hoan đã may mắn có thai rồi sinh ra Trịnh Khải vào năm 1763. Mặc dù khi Trịnh Khải lớn lên vô cùng khôi ngô, tuấn tú nhưng chúa Trịnh Sâm vẫn không hề yêu quý. Câu chuyện về giấc mộng của Dương Thị Ngọc Hoan chúa Trịnh Sâm lại cho rằng dù giấc mơ rồng là điềm làm vua chúa, nhưng rồng vẽ không phải là rồng thật, lại không có đuôi, ắt là cơ nghiệp không bền. Chính bởi vậy, chúa Trịnh Sâm không muốn phong cho Khải làm thế tử. Việc học tập của Trịnh Khải được giao cả cho các quan. Ngay cả đến khi Khải đủ tuổi ra ở riêng, chúa cũng lờ luôn việc lập Trịnh Khải làm thái tử. Trong khi không yêu thương Dương Thị Ngọc Hoan cũng như người con trai là Trịnh Khải thì chúa Trịnh Sâm lại hết mực sủng ái Tuyên Phi Đặng Thị Huệ cũng như người con trai mà Đặng Thị Huệ sinh ra. Chính bởi vậy mà từ đây rất nhiều biến cố của phủ chúa đã diễn ra từ phía người con Trịnh Khải – kết quả của chuyện tình một đêm của chúa Trịnh Sâm. Khi vào phủ chúa, Đặng Thị Huệ vốn chỉ là nữ tỳ. Một hôm, Tiệp dư Trần Thị Vịnh sai bà bưng một khay hoa đến trước nơi chúa Trịnh Sâm ngồi. Trịnh Sâm nhìn thấy bà rất bằng lòng, bèn ân ái với bà. Từ đó bà ngày càng được Trịnh Sâm yêu quí. Năm 1777, Đặng Thị Huệ lại sinh hạ một người con trai, tên là Trịnh Cán. Chính vì thế, Đặng Thị Huệ ngày càng được chúa sủng ái, lập làm Tuyên Phi. Được chúa yêu, Đặng Thị Huệ bèn hỏi con gái chúa là Công nữ Ngọc Lan cho em trai mình là Đặng Mậu Lân, vốn là người có tính hung bạo, dâm ô và càn rỡ. Mặc dù vậy, chúa Trịnh Sâm cũng nghe theo, khiến Sử trung hầu trong lúc bảo vệ Ngọc Lan đã bị Mậu Lân chém chết. Không những thế, vì biết chúa rất sủng ái mình, Đặng Thị Huệ ngày đêm mưu tính việc giành lấy ngôi vị thái tử cho con trai mình. Về vấn đề ngôi vị thái tử này, sách Hoàng Lê nhất thống chí có đoạn viết: “Theo lệ cũ, người con trai nối ngôi chúa hễ đến 12 tuổi thì phải ra ở Đông cung. Bấy giờ các quan cũng có tâu trình việc ấy; song chúa không cho, chỉ cho thế tử (Trịnh Khải) đến ở nhà riêng của Hân quận công (Nguyễn Đĩnh).  Như vậy, ngôi Đông cung vẫn bỏ trống, như có ý chờ đợi người khác. Đến năm thế tử 15 tuổi, thì con nhỏ là vương tử Cán ra đời, chúa hết sức yêu dấu đứa con nhỏ đó.  Ba năm sau, Thế tử đúng 18 tuổi, đáng được mở phủ riêng; nhưng bấy giờ các quan chẳng ai dám tâu bày, mà chúa cũng không hề nhắc tới việc ấy. Như thế là người nối ngôi vẫn chưa định, nên lòng người rất phân vân. Hễ ai thuộc về Thế tử Tông (tức Trịnh Khải) thì hùa theo Thế tử Tông, ai thuộc đảng Thị Huệ thì vào phe vương tử Cán. Trong phủ chúa dần dần sinh ra bè nọ cánh kia”. Kể từ đó, một mặt Đặng Thị Huệ bí mật sai thuộc hạ thân tín, sớm tối thêu dệt đủ mọi chuyện xấu vu cho Trịnh Khải. Mặt khác, Đặng Thị Huệ liên kết với Huy Quận công Hoàng Đình Bảo để cùng mưu sự. Về phía Trịnh Khải – người con bị bỏ rơi của chúa Trịnh Sâm cũng có những lực lượng hậu thuẫn và nỗ lực giành ngôi vị thái tử nhất định.  Tháng 8 năm 1780, lúc ấy có tin đồn rằng chúa Trịnh Sâm bị bệnh rất nặng, Trịnh Khải bèn bàn mưu với gia thần là Đàm Xuân Thụ, Thế Thọ, Thẩm Thọ và Vĩnh Vũ bí mật sắm sửa vũ khí, chiêu tập dũng sĩ, để chờ thời cơ. Ngoài ra, Trịnh Khải còn ngầm liên kết với Trấn thủ Sơn Tây là Hồng lĩnh hầu Nguyễn Khản, Trấn thủ Kinh Bắc là Tuân sinh hầu Nguyễn Khắc Tuân để sẵn sàng hỗ trợ. Việc mưu sự, bị Cấp sự trung Nguyễn Huy Bá biết được, ngầm kể với Tuyên Phi Đặng Thị Huệ. Chớp lấy thời cơ, Đặng Thị Huệ liền đem việc đó bàn với Quận Huy, tức Hoàng Đình Bảo. Quận Huy bảo Huy Bá viết bức kín, rồi Quận Huy tự ý bỏ vào tay áo, đi đến phủ chúa, đuổi hết những người chung quanh, đem thư ra trình. Đọc xong bức thư, chúa Trịnh Sâm nổi giận, phe Đặng Thị Huệ thắng thế. Ba đại thần theo phe Trịnh Khải đều phải mất mạng. Khê trung hầu, Tuân sinh hầu Nguyễn Khắc Tuân đều uống thuốc độc tự tử, Nguyễn Quốc Tuấn - thuộc hạ của Khắc Tuân bị án chém. Trong khi đó, Trịnh Khải bị bị giáng xuống làm con út và bị quản thúc ngặt trong một ngôi nhà 3 gian. Ngay trong năm này, mặc dù Trịnh Cán chỉ mới 4 tuổi vẫn được Trịnh Sâm lập làm Thế tử.