Gia Cát Lượng là một con người có tinh thần trách nhiệm cực cao, cho dù tới chết cũng vẫn luôn tận tụy, trung thành với chúa. Sau khi Lưu Bị qua đời, ngai vị Hoàng Đế hư vô ấy ông cũng chẳng thèm làm, chỉ đành bồi dưỡng, phò tá cho Hậu Chủ lên ngôi. Nhưng ông có tài giỏi đến mấy thì cũng chỉ là một người bình thường, sớm muộn gì cũng có ngày gần đất xa trời.
Gia Cát Lượng là một kỳ tài quân sự hiếm có trong lịch sử Trung Quốc.
Trong lần cuối cùng Bắc chinh, ông vẫn không trụ được, tự biết rằng nước Thục có lẽ thực sự đã nguy rồi, cuối cùng ông chỉ có thể thử vận may, định làm phép để kéo dài tuổi thọ. Nhưng lần này ông trời không thương ông, không cho ông cơ hội này. Trước khi ông trút hơi thở cuối cùng, ông cho gọi người thân cận bên cạnh mình tới dặn dò rằng: “Sau khi ta chết không được làm lớn chuyện, cũng đừng quá đau thương, bình thường cần làm gì thì cứ làm, thắp một ngọn đèn lên, cho ta ngậm 7 hạt gạo. Sau đó cho cơ thể của ta vào, như vậy cho dù ta có chết cũng có thể bảo vệ bình an cho các tướng sĩ”. Thuộc hạ của ông nghe xong cũng làm theo y như vậy.
Trước khi mất, Gia Cát Lượng vẫn lo lắng cho các tướng sĩ của mình.
Sau này, thuộc hạ của Tư Mã Ý hỏi ông nên làm thế nào, Tư Mã Ý thần sắc hoang mang, hai người họ đều là thuật sĩ, đương nhiên biết thiên tượng có nghĩa là gì. Ngôi sao phía bắc kia lúc sáng lúc tối thì chắc chắn không phải là điềm lành, bây giờ xuất binh một cách mù quáng hoàn toàn là thất sách. Thấy vậy, Tư Mã Ý lập tức cho người tới tìm hiểu tình hình của nước Thục. Chẳng ngờ, nước Thục bây giờ đã chẳng thấy tăm hơi đâu.
Chính nhờ lời dặn dò cuối cùng của Gia Cát Lượng mà các tướng sĩ của ông đã giữ được tính mạng trước quân địch.
Lúc này họ mới hiểu mình đã trúng kế. Hóa ra thiên tượng mà người cổ đại chú trọng lại có liên quan tới con người, một khi người mất thì ngôi sao đó đương nhiên sẽ tắt, Gia Cát Lượng biết bản thân không còn trụ được nữa, Tư Mã Ý định chờ sau khi ông mất thì sẽ dễ dàng xâm chiếm hơn, chẳng ngờ lại để Gia Cát Lượng nhanh chân đi trước một bước. Tại sao trước lúc mất, Gia Cát Lượng lại ngậm 7 hạt gạo? Tác dụng của nó cũng là một kiểu pháp thuật, tức là khiến tinh tượng của ông vẫn sáng sau khi ông đã mất, đánh lừa mọi người.
Sau khi biết hành động của Gia Cát Lượng trước lúc mất, không thể không bái phục trí thông minh của ông. Lúc sinh thời tận tụy hết mình vì nước, trước lúc mất vẫn không quên bảo vệ chu toàn cho tướng sĩ.