Nobel là hệ thống giải thưởng được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt được những thành tựu lớn lao phục vụ cho lợi ích của nhân loại, theo ý nguyện của nhà khoa học nổi tiếng Alfred Nobel.
Ở các lĩnh vực y học, vật lý và hóa học, các nhà khoa học nam gần như thống trị. Người phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel Vật lí cùng chồng là Marie Curie, vào năm 1903. Bà cũng chính là người phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel cá nhân lĩnh vực Hóa học vào năm 1911. Bà là người phụ nữ đầu tiên và duy nhất xuất sắc hai lần được nhận giải Nobel.
Trong số 58 người phụ nữ đoạt giải Nobel, có 17 phụ nữ được trao giải Nobel Văn học, nhiều hơn bất kỳ giải Nobel nào khác ngoại trừ giải Nobel Hòa bình. Ở Việt Nam chỉ có duy nhất một người được trao giải Nobel.
Người Việt Nam được giải Nobel là ai?
Trong lịch sử Giải Nobel, người Việt Nam duy nhất được trao giải Nobel Hòa bình chính là Lê Đức Thọ. Ông là nhà ngoại giao và nhà cách mạng tài năng, lỗi lạc của Việt Nam trong thế kỷ 20. Ông Lê Đức Thọ tên thật là Phan Đình Khải, quê Nam Định. Ông đã được trao tặng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Cách mạng tháng Mười và Huân chương Angko cho sự nghiệp lừng lẫy của mình.
Cố vấn ngoại giao Lê Đức Thọ (bên trái) và Tiến sĩ Henry Kissinger hai người được Trao giải Nobel Hoà Bình năm 1973.
Ông đã có cuộc “đấu trí” đi vào lịch sử trên bàn đàm phán với Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger vào năm 1973 tại Paris nhằm mang lại hòa bình và sự thống nhất đất nước cho Việt Nam. Vào thời điểm đó, cả hai bên đều muốn chấm dứt chiến tranh tại Việt Nam. Người Việt muốn người Mỹ chấm dứt các hành động gây chiến tại Việt Nam để có thể thống nhất đất nước trong khi người Mỹ muốn mang vinh quang trở về. Những mong muốn đó đặt nặng lên vai hai nhà ngoại giao ở hai đầu chiến tuyến. Cuộc đàm phán đã khiến chính khách trên toàn thế giới phải thốt lên rằng “Trời đã sinh ra Kissinger sao còn sinh ra Lê Đức Thọ”.
Vào ngày đó, chỉ có Henry Kissinger bước lên nhận giải thưởng. Nhà cách mạng tài năng, lỗi lạc Lê Đức Thọ của nước Việt Nam anh dũng đã từ chối giải thưởng bởi hòa bình vẫn chưa lập lại tại Việt Nam và Hiệp định Paris 1973 đã bị vi phạm nghiêm trọng bởi chính quyền Mỹ và bè lũ tay sai. Nói về việc từ chối giải thưởng danh giá này, ông Lê Đức Thọ đã chỉ rõ việc Mỹ là phía đã thực hiện hành vi xâm lược đất nước ta hơn 20 năm. Và việc Ủy ban Giải thưởng Nobel Hòa bình đã đặt ngang bằng kẻ xâm lược và người bị xâm lược là phi lý và không thể chấp nhận được.
Mặc dù Lê Đức Thọ đã từ chối nhận giải nhưng lịch sử giải Nobel vẫn ghi nhận ông là người Việt Nam duy nhất đoạt giải Nobel Hòa bình bởi những nỗ lực đem lại hòa bình cho đất nước. Ông cũng là người châu Á đầu tiên được vinh danh ở giải thưởng này.