Cả đời Gia Cát Lượng kinh qua rất nhiều sóng to gió lớn, để có thể làm nên đại sự và vang danh hậu thế, ông luôn biết "nhìn xa, nhìn mình và nhìn người". Trong cuốn "Tri nhân" (tạm dịch là "Biết người"), vị thừa tường nhà Thục Hán thời Tam Quốc đã để lại một số kinh nghiệm về cách nhìn người, có thể "thấy rõ phượng hoàng giữa bầy gà, khổng tước trong bầy quạ". Theo đó mà ông có thể nhìn thấu bản chất, thu phục nhân tâm của con người.
Để nhìn thấu được bản chất một con người có thể áp dụng chiêu thức của "thánh mưu lược" Gia Cát Lượng.
1. Hỏi đúng sai và quan sát tham vọng của người đó
Quan sát tham vọng và giá trị của một người bằng cách hỏi về đúng sai của người đó. Một người có tham vọng lớn và giá trị đúng đắn sẽ có những nhận định rõ ràng và lập trường vững chắc về đúng sai.
2. Quan sát sự thay đổi bằng cách sử dụng từ ngữ để tranh luận
Bằng cách tranh luận sôi nổi với một người, bạn có thể quan sát thấy khả năng thích ứng và suy nghĩ nhanh nhạy của họ. Một người có thể phản ứng linh hoạt và suy nghĩ tốt trong một cuộc tranh luận thường có khả năng thích ứng và giải quyết vấn đề tốt.
3. Hỏi một người để xin lời khuyên và quan sát kiến thức của họ
Bằng cách xin lời khuyên và chiến lược của một người, bạn có thể quan sát kiến thức và sự khôn ngoan của người đó. Là người hiểu biết, thông minh, có khả năng đưa ra những đề xuất, giải pháp hợp lý và thể hiện trình độ tư duy cao.
4. Kể cho ai đó về khó khăn và quan sát lòng dũng cảm của họ
Hãy kể cho một người về những khó khăn và nguy hiểm mà bản thân người đó sẽ gặp phải, bạn có thể quan sát thấy lòng dũng cảm và trách nhiệm của họ. Người có lòng dũng cảm và trách nhiệm sẽ đứng lên trước khó khăn và không ngại thử thách.
5. Say rượu và quan sát bản chất của họ
Cho một người uống rượu, bạn có thể quan sát bản chất và tính cách thực sự của họ. Dưới ảnh hưởng của rượu, con người có xu hướng mất cảnh giác và bộc lộ bộ mặt thật của mình.
6. Quan sát sự chính trực của một người
Muốn nhìn thấu ai đó hãy quan sát sự chính trực của một người bằng cách mang lại lợi ích cho họ. Một người trung thực sẽ không bị lợi ích cám dỗ và có thể tuân thủ các nguyên tắc và điểm mấu chốt của riêng mình.
7. Quan sát mức độ đáng tin cậy của một người
Bằng cách giao cho anh ta một nhiệm vụ hoặc đặt lịch hẹn. Một người đáng tin cậy sẽ hoàn thành nhiệm vụ đúng thời hạn, tuân thủ các thỏa thuận và thể hiện mức độ chính trực cao.
Mặc dù “Bảy cách biết người” của Gia Cát Lượng đã được đề xuất từ xa xưa nhưng nó vẫn có ý nghĩa khai sáng quan trọng cho đến ngày nay. Trong giao tiếp giữa các cá nhân và tuyển chọn nhân tài, chúng ta có thể sử dụng chúng để hiểu chính xác hơn về phẩm chất, khả năng và đặc điểm tính cách của một người, từ đó đưa ra quyết định sáng suốt hơn.
Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng nhìn thấu một con người bằng cách này. Khi sử dụng các phương pháp trên, chúng ta vẫn nên duy trì thái độ khách quan, lý trí và đưa ra những nhận định toàn diện kết hợp với các yếu tố khác, đồng thời tích lũy thêm kinh nghiệm và trí tuệ thông qua tương tác và quan sát người khác.