Anh Nguyễn Hoàng Việt (ở xã Phú Kiết, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang) trước đây làm việc ở công ty sữa với mức lương khá cao. Nhưng sau những chuyến công tác miền Trung tìm hiểu thấy mô hình nuôi hươu sao có nhiều tiềm năng, anh đã xin nghỉ việc.
Năm 2019, anh Nguyễn Hoàng Việt đã dành thời gian tới Hà Tĩnh, xin ở lại trang trại nuôi hươu hơn một tháng để học hỏi và nắm vững kỹ thuật nuôi dưỡng. Sau khi thành thạo các phương pháp chăm sóc và thu hoạch nhung, anh quyết định đầu tư mua 20 con hươu, bao gồm cả hươu con và hươu trưởng thành, với giá dao động từ 30 đến 60 triệu đồng mỗi con.
Người nông dân thu lợi lớn từ việc nuôi hươu sao.
Khởi đầu với 20 con hươu vào năm 2019, đàn hươu của anh Việt hiện nay đã phát triển lên hơn 50 con, đáp ứng nhu cầu cung cấp con giống và nhung hươu để chế biến các sản phẩm như nhung hươu ngâm mật ong, nhung hươu ngâm rượu, và các sản phẩm cao hươu.
Các sản phẩm và con giống từ trang trại của anh Việt được tiêu thụ rộng rãi cả trong và ngoài tỉnh. Với mô hình kinh doanh này, anh đạt được thu nhập trên 500 triệu đồng mỗi năm.
Hiện tại, anh đã là Giám đốc Hợp tác xã Hươu sao Tây Nam Bộ tại xã Phú Kiết, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang.
Nhằm mục tiêu mở rộng sản xuất và hỗ trợ người dân trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, vào năm 2022, Hợp tác xã Hươu sao Tây Nam Bộ đã bắt đầu thực hiện dự án “Kết nối chăn nuôi hươu sao dược liệu tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và khai thác giá trị y học từ nhung hươu”.
Dự án đã bước đầu chứng minh hiệu quả kinh tế đáng kể, đóng góp tích cực vào quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và xây dựng nông thôn mới.
Mục tiêu của dự án là thay thế dần các mô hình chăn nuôi truyền thống ít hiệu quả, khắc phục những hạn chế hiện tại như chi phí chăn nuôi cao, dịch bệnh, và ô nhiễm môi trường. Đồng thời, dự án còn hướng tới việc xây dựng thương hiệu và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về các sản phẩm bồi bổ sức khỏe.
Mục tiêu của dự án là thay thế dần các mô hình chăn nuôi truyền thống ít hiệu quả, khắc phục những hạn chế hiện tại như chi phí chăn nuôi cao, dịch bệnh, và ô nhiễm môi trường.
Sau hơn một năm triển khai, Hợp tác xã Hươu sao Tây Nam Bộ đã kết nối thành công với 30 trang trại, áp dụng quy trình quản lý chặt chẽ để đảm bảo chất lượng con giống và nâng cao hiệu quả chăn nuôi. Đồng thời, hợp tác xã cam kết bao tiêu đầu ra ổn định cho các thành viên, tạo nên một hệ thống liên kết chăn nuôi lâu dài và bền vững.
Nhờ dự án, hơn 300 người lao động địa phương đã có việc làm với mức thu nhập trung bình 7 triệu đồng/người/tháng, từ việc thu mua nhung hươu tươi sạch từ các hộ nông dân có hợp đồng liên kết với hợp tác xã.
Nhung hươu tươi sạch, thu mua từ các hộ nông dân có hợp đồng liên kết với Hợp tác xã Hươu sao Tây Nam Bộ, được sơ chế và đưa vào sản xuất. Các sản phẩm bổ dưỡng từ nhung hươu, mang thương hiệu Tiến Vua của hợp tác xã, được sản xuất theo quy trình khép kín tại nhà máy đạt chuẩn HACCP về an toàn vệ sinh thực phẩm, được chứng nhận ngày 22/07/2022. Hiện tại, hợp tác xã có 4 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao.
Ủy ban nhân dân xã Phú Kiết sẽ tiếp tục hỗ trợ Hợp tác xã Hươu sao Tây Nam Bộ tiếp cận với các chính sách và nguồn vốn ưu đãi để mở rộng và phát triển. Đồng thời, họ sẽ tiếp tục tuyên truyền Chương trình mỗi xã một sản phẩm, giới thiệu sản phẩm Hươu Sao Tây Nam Bộ đến khách hàng và quảng bá hiệu quả của mô hình nuôi hươu của anh Nguyễn Hoàng Việt để người chăn nuôi trong và ngoài tỉnh có thể tham quan và học hỏi. Những nỗ lực này sẽ giúp mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm nhung hươu, thúc đẩy phát triển bền vững mô hình nuôi hươu, góp phần tăng thu nhập cho người dân địa phương.
Sơ lược về cách nuôi hươu sao bạn có thể tham khảo:
Làm chuồng nuôi hươu
Khi xây dựng mô hình nuôi hươu sao thì việc thiết kế chuồng hưu phù hợp đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Bởi nó giúp hươu tránh khỏi bệnh tật do thời tiết, chuồng hưu nên làm xa nhà ở và gần vị trí nguồn nước để tiện cho việc rửa dọn cho hươu. Đặc biệt, chuồng hươu nên quay về phía Nam hay Đông Nam, thường xuyên nhận được ánh nắng mặt trời.
Bên cạnh đó, chuồng hươu phải rộng và thoáng, khoảng cách giữa các dòng ngang là 15cm, chiều cao của chuồng 2,2 – 2,5 m. Chú ý chuồng hươu sao nên làm bằng gạch, xây dốc 1cm và có rãnh để thoát nước rửa chuồng và nước tiểu một cách tiện lợi.
Lựa chọn thức ăn cho hươu
Đặc biệt, khi nuôi hươu để lấy hồng sâm lộc nhung hươu thì việc lựa chọn thức ăn cho hươu cũng rất quan trọng mà bất kỳ ai đang có ý định nuôi hươu sao phải biết. Nguồn thức ăn cho hươu khá đơn giản, vì thức ăn của chúng đa dạng và không kén chọn. Do đó, người nông dân có thể tận dụng thức ăn sẵn có ở địa phương, phù hợp với điều kiện khí hậu ở từng vùng miền, cụ thể là các loại thức ăn sau:
Thức ăn xanh tươi.
Thức ăn phơi khô.
Thức ăn hạt.
Thức ăn từ các loại khô dầu.
Khoáng chất.
Lựa chọn nguồn nước
Trong kỹ thuật nuôi hươu lấy nhung thì nguồn nước cũng đóng vai trò rất quan trọng, nguồn nước cung cấp cho hươu sao cần phải sạch sẽ, có thể pha thêm một chút muốn cho hươu uống bởi chúng thích uống nước mặn. Thêm vào đó, nhu cầu nước của hươu sao tính theo mùa, vào mùa hè cần từ 6 – 8 lít/ngày, vào mùa đông cần từ 4 – 6 lít/ngày và thay rửa máng nước uống hàng ngày để tránh vi khuẩn, mầm bệnh.
Để chăm sóc nuôi hươu sao đúng cách thì bà con cần phải chuẩn bị thật kỹ lưỡng.
Giai đoạn hậu bị
Khi nói đến kỹ thuật nuôi hươu sao lấy nhung thì cần phải chú ý đến giai đoạn hậu bị. Giai đoạn hậu bì từ khi con hươu được từ 2 – 3 tuần tuổi. Thời điểm này hươu lớn nhanh nên chất lượng thức ăn phải phong phú, tỉ lệ phù hợp và theo chia sẻ của những người có kinh nghiệm. Tỷ lệ phối thức ăn cho giai đoạn hậu bị: 40% hạt họ đậu, 20 – 30% hạt ngũ cốc, 30 – 40% cám.
Đặc biệt, nuôi hươu trong thời gian sinh trưởng và phát dục của hươu nhanh có thể đạt trên 70%, khối lượng trưởng thành. Do đó, nên phân chia đực cái để dễ quản lý, tránh phối giống sớm và cần tăng cường cho hươu đi lại, vận động nếu có sân vườn.
Giai đoạn lấy nhung
Giai đoạn lấy nhung cần phải được chăm sóc kỹ lưỡng, nguồn thức ăn được phối trộn cẩn thận, an toàn và đúng kỹ thuật chăn nuôi hươu sao, tránh ảnh hưởng đến năng suất của nhung hươu. Những giai đoạn cần bồi dưỡng cho hươu đực:
+ Trước khi hươu động dục: Trước mùa động dục, hươu đực ăn nhiều để bồi dưỡng sức khỏe nhưng trong thời kỳ phát dục lại biếng ăn, biếng ngủ.
+ Sau mùa thay lông: Giai đoạn thay lông, hươu cũng yếu, khi có bộ lông mới thì hươu mới chịu ăn.
+ Trước và trong thời kỳ phát triển lộc nhung: Thời kỳ phát triển của nhung thì mọi tính lực của hươu sẽ dồn về đôi nhung hươu, do đó cần bồi bổ để tránh giảm sút thể trọng mang đến nguồn sản phẩm lớn.
Giai đoạn phối giống
Khi nhắc đến những kỹ thuật chăn nuôi hươu sao lấy nhung thì giai đoạn phối giống cũng đóng vai trò rất quan trọng, hươu phối giống vào thời điểm mùa thu, tháng 9 nên biểu hiện phát dục rõ ràng, hươu đực kém ăn nên cần phải tăng nguồn dinh dưỡng, vitamin, protein, rau cỏ, lá xanh non… Còn đối với hươu cái thì thức ăn tươi xanh và thức ăn nhiều nước là chủ đạo.
Bên cạnh đó, trong giai đoạn này cần phải ghi chép cẩn thận thời gian phối giống, khống chế không để cho hươu mẹ phối giống quá nhiều, chỉ nên từ 2 – 3 lần là vừa. Đồng thời khi hươu mẹ phối giống cần cai sữa cho hươu con lứa trước, cần nhốt riêng từng con để tránh chúng đánh nhau và thường xuyên lau dọn dẹp chuồng trại để ngừa bệnh.