Gà 9 cựa - sản vật bước ra từ truyền thuyết
Từ xưa tới nay, gà 9 cựa đã trở thành một linh vật huyền thoại gắn liền với văn hóa, tín ngưỡng của người Việt. Trong truyền thuyết của người Việt, gà 9 cựa gắn liền với sự tích Sơn Tinh - Thủy Tinh. Đây là một trong những lễ vật mà vua Hùng thách đố để tìm ra người có thể rước Mị Nương về làm vợ.
Tưởng rằng gà 9 cựa chỉ có trong truyền thuyết nhưng trên thực tế, loại gà này có thật. Gà 9 cựa hay còn gọi là gà nhiều cựa được xem là đặc sản quý của vùng núi Xuân Sơn (Phú Thọ). Tương truyền trước kia sản vật này còn được người dân dùng để cung tiến vua.
Anh N.V.Đ (SN 1985) là người gắn bó với con gà nhiều cựa từ nhỏ. Anh nhớ lại, không rõ gà 9 cựa có từ bao giờ, chỉ biết rằng từ thời các cụ, loại gà này đã xuất hiện. Ban đầu, giống gà nhiều cựa được nuôi và phục vụ người dân địa phương. Về sau, món ăn độc lạ này được nhiều người biết đến hơn và trở nên phổ biến trên thị trường.
Đây là loại gà quý hiếm, số lượng giống thuần chủng hiện nay còn khá ít. Chính vì vậy mà rất ít người có thể tận mắt thấy con gà nào 9 cựa, thường chỉ bắt gặp những con gà 7 hoặc 8 cựa là nhiều nhất.
Nhìn chung, gà nhiều cựa khi lớn lên có tướng mạo hùng dũng với bộ lông ngũ sắc, mào đỏ như máu, mắt sáng tinh anh, ngực nở, đuôi cong vút tựa cầu vồng, tiếng gáy vang.
Theo những người dân có kinh nghiệm, gà nhiều cựa từ khi nở ra đã thấy rõ ở cổ chân mọc ra một chùng 3 cựa về sau. Khi trưởng thành, mỗi chú gà trống mọc thêm 1 cựa sừng nhọn và cong vút (không có ở gà chín cựa mái) và càng nuôi lâu cựa càng dài, càng bóng.
Đôi mắt Gà nhiều cựa sáng quắc không bị hốt hoảng ngay cả khi bị giữ chặt. Chính vì có đôi chân chắc khỏe, có sải cánh rộng nên có loài gà này có thể bay.
Món ăn độc lạ, quà Tết nhiều ý nghĩa
So với các giống gà khác, gà 9 cựa Xuân Sơn có hương vị thơm ngon đặc trưng. Không phải ngẫu nhiên mà gà cựa nằm trong danh sách những giống gà ngon nhất trong thế giới ẩm thực, bởi gà cựa nhiều thịt nâu, dai, giòn, thơm có vị ngọt thanh. Thịt gà chỉ cần chế biến theo cách thông thường cũng đủ để cảm nhận được sự khác biệt trong hương vị.
Bên cạnh những hương vị gà truyền thống thì có rất nhiều những nét biến tấu mới mẻ đầy sáng tạo từ gà: gà nướng, gà hấp lá sen, gà rang muối, gà xào lăn… mỗi món một hương vị riêng biệt.
Anh N.V.Đ tiết lộ, tùy vào từng loại gà, giá tiền sẽ khác nhau. Gà nhiều cựa loại cơ bản sẽ có giá từ 300.000 - 500.000 đồng/kg. Loại gà có mẫu mã đẹp hơn, dùng để mang đi biếu có giá vài triệu đồng.
Đặc biệt nhất, loại gà bộ từ 8-9 cựa vẫn vô cùng hiếm. Trung bình, 1000 con gà mới xuất hiện 2 con có 9 cựa. Đây cũng chính là lý do dù giá lên tới hàng chục triệu đồng nhưng không phải cứ có tiền là mua được. Để “tậu” được một chú gà trống có đủ 9 cựa trong thời gian cận Tết, người mua có thể phải trả số tiền lên tới 10 - 30 triệu đồng/con. Thậm chí, kể cả có tiền chưa chắc đã mua được giống gà này.
Cá biệt, năm 2017, một đại gia đã chi 40 triệu đồng để mua một chú gà 9 cựa về cầu lộc. Đến nay, giống gà nhiều cửa đã được nhân rộng và chăn nuôi tập trung để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Dẫu vậy, để sở hữu một chú gà có đúng 9 cựa thì nhiều đại gia vẫn phải bỏ nhiều tiền và công sức.
Ngoài giá trị về mặt ẩm thực, gà 9 cựa còn mang nhiều ý nghĩa, tượng trưng cho sự may mắn, sung túc và tài lộc. Chính vì thế mà vài năm trở lại đây, giống gà này được nhiều người săn lùng làm quà biếu Tết trong dịp đầu năm mới.