Trong lịch sử phát triển của loài người, nhiều loại động vật hoang dã đã được thuần hóa thành công, trở thành vật nuôi, trợ thủ đắc lực cho sản xuất và đời sống của con người như trâu bò, ngựa, lừa, vật nuôi như mèo, chó. Nhưng không phải tất cả các loài vật đều cúi đầu trước con người, một số loài động vật hoang dã, khó thuần phục và khó bị con người chinh phục, chẳng hạn như hổ, sư tử và các loài thú lớn khác.
Hổ và sư tử thuộc họ mèo lớn, đều có vóc dáng và sức mạnh to lớn, móng vuốt sắc nhọn, tính tình hung dữ, hung bạo. Hổ và sư tử sống trong những môi trường khác nhau và bị ngăn cách bởi đại dương, nhưng cả hai đều tiến hóa thành những kẻ săn mồi hàng đầu trong hệ sinh thái tương ứng. Mặc dù bề ngoài khác nhau nhưng thói quen hung dữ của chúng giống nhau và không thể phân biệt được.
Do trình độ khoa học tự nhiên cổ đại còn chậm, con người thiếu hiểu biết sâu rộng về các loài thú lớn như hổ và sư tử, và có một cảm giác kính sợ đối với chúng. Họ đã từng nhầm chúng với một loại "thần thú", thường khắc hình ảnh của hổ và sư tử vào các tác phẩm điêu khắc trên đá. Một số lượng lớn những nơi như nhà cửa hoặc lăng tẩm được trưng bày cho cái gọi là "trừ tà".
Sư tử và hổ đều là những loài thú dữ, chúng không chỉ giống nhau về hình dáng mà còn giống nhau về thói quen sinh hoạt, tại sao người xưa lại đặt hổ đá trước lăng mộ và sư tử đá trước cổng?
Người Trung Quốc xưa thường đặt sư tử đá trước cổng nhà thay vì để tượng hổ (Ảnh minh họa)
Có hai lý do chính. Thứ nhất, mặc dù người xưa ở vùng đồng bằng miền Trung đã từng nhìn thấy sư tử, nhưng họ không thực sự hiểu được thói quen của sư tử, họ tôn trọng hình ảnh của sư tử hơn là sợ chúng. Đồng thời, họ biết nhiều hơn về hổ, họ sợ hổ hơn là tôn trọng chúng.
Sư tử có ngoại hình hùng vĩ, bờm dài tung bay, tiếng gầm như sấm, nhưng hiếm khi làm hại người, vô hình trung phù hợp với hình tượng "hung thú" trong mắt người xưa, rõ ràng là phù hợp hơn để bầu bạn hàng ngày với mọi người, trưng bày trước cửa ngôi nhà.
Nhưng hổ không phải vậy đâu, người xưa thường xuyên thấy hiện tượng bị hổ cắn bị thương và thậm chí là ăn thịt. Vì vậy người ta có cảm giác sợ hổ, dần dần trở thành “con thú dữ” trong tâm trí mọi người, hình ảnh nhiều lần hại người, giết người như thế này rõ ràng không thích hợp để người đi cùng ở nhà.
Nguyên nhân thứ hai là liên quan đến hình ảnh của hổ trong thần thoại cổ đại. Nhiều sử sách ghi lại hổ dữ có thể “ăn tươi nuốt sống” các loại yêu ma, ma quái. Vì vậy hổ đá thường được đặt ở phía trước của lăng mộ, nó được sử dụng để bảo vệ linh hồn của họ khỏi bị quấy nhiễu bởi nhiều yêu quái.
Thực chất đây là một số cách hiểu phi khoa học do người xưa sản sinh ra khi trình độ khoa học tự nhiên và công nghệ còn lạc hậu. Sự hung dữ của sư tử không kém gì hổ, nếu người xưa thường xuyên tiếp xúc với sư tử ngoài tự nhiên sẽ hiểu ngay mức độ hung dữ và tàn bạo của sư tử.