Đầu tiên: Nhìn vào màu sắc
Nhiều vật dụng trong cuộc sống của chúng ta sẽ ố vàng, sậm màu sau một thời gian dài. Thực tế, gạo cũng không ngoại lệ. Vì vậy, khi mua gạo, trước tiên phải cầm gạo trên tay và nhìn vào màu sắc của gạo. Gạo mới có xu hướng trắng hơn và trong suốt hơn, nhìn tổng thể rất sáng bóng. Nhưng nếu là gạo cũ thì dù bảo quản tốt đến mấy cũng sẽ bị oxy hóa theo thời gian, màu sắc sẽ hơi vàng, độ bóng ban đầu sẽ biến mất khiến gạo trông xỉn màu. Vì vậy khi đi mua gạo chúng ta không nên vội vàng mà quan sát màu sắc của gạo, nếu thấy màu trắng và bóng thì đó là gạo mới.
Thứ hai: Mùi
Nếu cơm nấu từ gạo cũ sẽ có vị nhạt và không ngon chút nào. Thậm chí, một số loại gạo để lâu năm cũng sẽ có mùi mốc. Vì vậy, khi chúng ta mua gạo, việc ngửi cũng là bước quan trọng để phân biệt gạo mới và gạo cũ. Bản thân gạo đã có mùi thơm đặc trưng. Vì gạo mới vừa ra mắt nên hương vị lúc này đậm nhất nếu chúng ta đến gần và ngửi thì có thể ngửi thấy mùi thơm của gạo.
Nhưng nếu là gạo cũ thì lại khác. Để lâu, mùi thơm sẽ mất đi, chúng ta sẽ không còn ngửi được mùi thơm của gạo nữa. Hơn nữa, một số loại gạo cũ có thể bị ẩm do bảo quản không đúng cách, loại gạo này vẫn có mùi mốc thoang thoảng. Chúng ta không nên mua dù giá rẻ bao nhiêu, nếu không ăn sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Thứ ba: Kiểm tra độ cứng
Chúng ta có thể kiểm tra độ cứng của gạo và xác định đó có phải là gạo cũ hay không. Vì lúa già để lâu nên bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, quá trình oxy hóa, côn trùng ăn mòn,… sẽ khiến kết cấu của gạo trở nên giòn. Gạo mới không gặp phải những vấn đề này và kết cấu của nó tương đối cứng. Khi mua, chúng ta có thể cho hạt gạo vào tay và bẻ thật mạnh, hoặc cho vào miệng nhai kỹ. Nếu cắn vào sẽ vỡ thành từng mảnh thì đó là gạo cũ.
Thứ tư: Dùng khăn giấy để nhận biết
Để gạo được bảo quản tốt hơn phải phơi nắng hoặc phơi khô hoàn toàn trước khi thu hoạch rồi cất vào kho, nên lúa tươi rất khô. Nhưng lúa cũ để lâu sẽ hút hơi ẩm trong không khí, hay nói cách khác, gạo tương đối ẩm là gạo cũ.
Vậy làm thế nào để nhận biết gạo cũ hay không? Chúng ta hãy lấy khăn giấy thôi. Chỉ cần lấy một nắm gạo nhỏ đặt lên một chiếc khăn giấy, sau đó dùng tay giữ chặt trong hơn mười giây, sau đó đổ gạo đi và quan sát cặn trên khăn giấy. Nếu trên khăn giấy chỉ có vài vết gạo và vẫn còn rất khô thì đó là gạo mới. Nhưng nếu trên khăn giấy có nhiều hạt gạo không rơi ra, hoặc có một số vết nước, vết dầu thì đó là gạo cũ hoặc gạo bảo quản không đúng cách.