Từ xưa cách thức chôn cất không chỉ liên quan đến người đã khuất mà còn liên quan mật thiết đến số phận của thế hệ tương lai. Vì vậy, trong quá trình chôn cất có nhiều đặc thù và điều cấm kỵ.
“Năm nơi không chôn mộ” trong câu tục ngữ ám chỉ những điều sau: không chôn nơi gồ ghề, không chôn nơi nước chảy xiết, không chôn nơi đầu rồng nhọn hoặc hổ báo, không chôn cất ở nơi có nước chảy xiết. Chôn thần trước và sau chùa, không chôn trẻ mồ côi, góa phụ. Đằng sau những điều cấm kỵ này là những nguyên tắc phong thủy sâu sắc và sự quan tâm nhân văn, vẫn sẽ có tác động nhất định với thế hệ tương lai. Bạn có tin điều đó không?
1. Một nơi gồ ghề và hiểm trở không bị chôn mộ
Truyền thống tang lễ xa xưa không chôn vùi cái thô tục không phải là vô nghĩa mà chứa đựng văn hóa và trí tuệ sâu sắc. Những nơi gồ ghề, đúng như tên gọi, là những vùng trũng có môi trường khắc nghiệt. Những nơi này thường bị bao phủ bởi sương mù và cây cối cằn cỗi, tạo cho con người cảm giác u ám, hoang vắng. Đối với người đã khuất, một môi trường như vậy rõ ràng không thể mang lại sự bình yên và tĩnh lặng, cũng không thể cho phép họ thực sự yên nghỉ.
Dưới góc độ phong thủy, những nơi gồ ghề, ác độc được coi là nơi tụ tập của tà khí. Trong phong thủy, địa hình có vai trò quyết định đến sự ảnh hưởng của hào quang. Do môi trường địa lý đặc biệt, những nơi hiểm trở, hiểm ác có xu hướng tụ tập những linh hồn tà ác, những năng lượng tiêu cực này sẽ tác động vô cùng tiêu cực đến vận mệnh của gia đình. Sống trong bầu không khí như vậy lâu ngày, các thành viên trong gia đình không những chán nản, bất an mà còn có thể phải gánh chịu đủ loại bất hạnh, tai họa.
Vì vậy, khi chọn nghĩa trang, người xưa thường tránh những nơi khắc nghiệt này và chọn những nơi có địa hình cao, môi trường đẹp. Nơi như vậy không chỉ có lợi cho người đã khuất mà còn mang lại may mắn, phước lành cho thế hệ tương lai. Đồng thời, sự lựa chọn này cũng thể hiện sự tôn trọng và tôn kính của người xưa đối với môi trường tự nhiên. Họ tin rằng con người và thiên nhiên cùng tồn tại hài hòa, chỉ khi tuân thủ các quy luật của tự nhiên, chúng ta mới có thể nhận được sự ưu ái và quà tặng của thiên nhiên.
Truyền thống không chôn mộ ở nơi gồ ghề không chỉ thể hiện sự tôn trọng, quan tâm đến người đã khuất mà còn là sự xem xét kỹ lưỡng đến số phận của gia đình. Trong xã hội hiện đại ngày nay, có thể chúng ta đã dần lãng quên những trí tuệ cổ xưa này nhưng giá trị của chúng vẫn tồn tại, đáng để chúng ta tìm hiểu sâu sắc và kế thừa.
2. Mồ mả không chôn nơi nước chảy ngược dòng
Trong truyền thống cổ đại, người ta cực kỳ chú trọng đến vị trí của các ngôi mộ. Trong số đó, mộ không được chôn ở nơi có nước chảy xiết. Quan niệm này đã ăn sâu vào tín ngưỡng của người dân. Nguyên nhân là vì những nơi có dòng chảy nhanh thường kèm theo tà khí mạnh mẽ. Linh hồn ma quỷ là một khái niệm quan trọng trong Phong Thủy. Nó tượng trưng cho một trường năng lượng không may mắn nếu đặt nghĩa trang gia đình ở đây sẽ bị linh hồn ma quỷ này xâm chiếm, ảnh hưởng đến sự bình yên, thịnh vượng của gia đình.
Nơi nước chảy xiết cạnh tranh với dòng chảy, dòng nước chảy xiết, sóng cuộn dữ dội, như hổ từ trên núi xuống, không thể ngăn cản được. Loại địa hình này không chỉ mang đến cho người ta cảm giác bất ổn mà còn vô hình tạo ra một cỗ tà khí mạnh mẽ. Linh hồn tà ác giống như một thanh kiếm sắc bén vô hình treo trên đầu gia đình, có thể mang đến bất hạnh, tai họa cho gia đình bất cứ lúc nào. Vì vậy, để tránh sự xâm nhập của linh hồn tà ác này, người ta có xu hướng tránh những nơi có dòng nước chảy xiết và chọn những nghĩa địa yên tĩnh, thanh bình hơn.
Ngoài ra, nơi nước chảy xiết không thuận lợi cho việc thờ cúng, tưởng nhớ thế hệ mai sau. Với địa hình như vậy, nghĩa trang thường khó bảo đảm an ninh và dễ bị xói mòn bởi dòng nước. Theo thời gian, nghĩa trang có thể trở nên không thể nhận ra hoặc thậm chí biến mất trong dòng nước mênh mông. Kết quả như vậy chắc chắn là thiếu tôn trọng tổ tiên, đồng thời còn khiến thế hệ tương lai cảm thấy bất lực khi thờ cúng, không tìm được nơi thích hợp để bày tỏ lòng khao khát, kính trọng tổ tiên.
Không nên chôn mộ ở nơi có dòng nước chảy xiết, không chỉ vì sự bình an, thịnh vượng của gia đình mà còn vì sự tôn kính, tưởng nhớ của thế hệ mai sau. Quan niệm truyền thống này không chỉ phản ánh sự hiểu biết sâu sắc của người xưa về Phong thủy mà còn thể hiện tình cảm sâu sắc của họ đối với sự kế thừa gia đình và hạnh phúc của thế hệ tương lai.
3. Không chôn điểm rồng, hổ trong mộ
Việc chôn điểm rồng hổ trong mộ không phải là một lựa chọn ngẫu nhiên mà là một cách tiếp cận nghiêm ngặt bắt nguồn từ trí tuệ phong thủy cổ xưa. Trong khoa học phong thủy sâu sắc, đầu nhọn của rồng, hổ thường ám chỉ những nơi có núi dốc, hình thù kỳ lạ, khí thế hùng vĩ. Mặc dù những nơi này thu hút sự chú ý của mọi người với khung cảnh thiên nhiên độc đáo nhưng xét từ góc độ Phong thủy, chúng thường không phải là địa điểm nghĩa trang lý tưởng.
Điều này là do những ngọn núi dốc được tượng trưng bởi đầu nhọn của rồng và hổ thường đi kèm với những dòng năng lượng đất mạnh mẽ. Mặc dù dòng năng lượng trái đất này có thể mang lại một cảnh tượng ngoạn mục nhất thời, nhưng nó cũng có thể gây ra sự tích tụ của các linh hồn tà ác. Năng lượng tà ác, trong Phong Thủy, ám chỉ năng lượng tiêu cực không có lợi cho cuộc sống và vận mệnh của con người. Nếu chọn nghĩa địa ở vị trí như vậy, lâu ngày không những bị tà ma quấy phá, không những ảnh hưởng đến sự bình yên của chủ nhân mà còn có thể gây ảnh hưởng xấu đến vận mệnh của gia chủ, cả gia đình.
Vì vậy, theo hướng dẫn của Phong Thủy, khi chọn nghĩa trang người ta thường tránh những nơi như Long Hổ Điểm, mà tìm những nơi có núi non thoai thoải, mặt đất yên bình, môi trường yên tĩnh. Một nơi như vậy không chỉ có lợi cho những người còn lại của chủ mộ mà còn đảm bảo cho vận mệnh gia tộc phát triển ổn định.
Không chôn đầu nhọn của rồng, hổ trong mộ là biểu hiện của sự khôn ngoan trong Phong Thủy. Nó cảnh báo chúng ta rằng khi chọn nghĩa trang nên thuận theo tự nhiên và tôn trọng dòng chảy của năng lượng thổ để đảm bảo hòa bình và thịnh vượng gia đình.
4. Không chôn trước và sau chùa
Tục lệ tang lễ xa xưa là không chôn thần trước mộ hay sau chùa thực chất che giấu lòng tôn kính của người dân đối với thần linh và sự quan tâm đến bình an của người đã khuất. Nơi phía trước và phía sau ngôi chùa là nơi cư trú của các vị thần, đồng thời là nơi linh thiêng, nơi mọi chúng sinh cầu nguyện sự phù hộ, bình an. Người ta thường tin rằng những nơi linh thiêng này tràn ngập hào quang và sự uy nghiêm của các vị thần và thật phi thường.
Chôn người đã khuất ở một nơi như vậy là không tôn trọng thần linh, có thể làm xáo trộn sự trong sạch của thần linh, thu hút sự bất mãn và trừng phạt từ thần linh; có thể gây ra hàng loạt sự việc đáng lo ngại thậm chí có thể ảnh hưởng đến vận may và phúc lành của thế hệ tương lai.
Ngoài ra, những nơi phía trước chùa và phía sau chùa thường là những nơi có lượng người qua lại rất đông, hương trầm thịnh vượng và dòng tín đồ không ngừng nghỉ. Việc chôn cất người đã khuất ở một nơi như vậy không những không có lợi cho việc an nghỉ của người đã khuất mà còn có thể làm xáo trộn sự bình yên của người đã khuất do người qua lại và tiếng ồn. Đồng thời, việc bày tỏ lòng kính trọng đối với người đã khuất ở một nơi như vậy thật bất tiện, khó tìm được thời gian, địa điểm thích hợp, khó bày tỏ lòng thương tiếc, tưởng nhớ người đã khuất.
Người ta tuân theo điều cấm kỵ cổ xưa này và chôn cất người đã khuất ở một nơi xa các vị thần và đền thờ. Điều này không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần mà còn thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến người đã khuất. Đồng thời, điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho thế hệ mai sau đến thờ cúng, tưởng nhớ người đã khuất và bày tỏ nỗi đau buồn trong một không gian yên tĩnh, trang nghiêm.
5. Không chôn nơi cô đơn, xa xôi hoang vắng
Cái gọi là nơi cô đơn thường ám chỉ những nơi xa xôi, hoang vắng và không thể tiếp cận được. Nơi như vậy thiếu sinh khí, sinh cơ, khó tụ tập người lại, huống chi là nuôi dưỡng vạn vật.
Dưới góc độ Phong Thủy, những nơi vắng vẻ thường không đủ năng lượng dương và thừa năng lượng âm, dễ dẫn đến bầu không khí cô đơn. Ác ma là một loại năng lượng tiêu cực, tiêu cực sẽ tác động không tốt đến vận khí của gia đình, cản trở sự thịnh vượng của gia đình. Việc chôn cất người đã khuất ở một nơi như vậy không những không giúp người quá cố được yên nghỉ mà còn có thể kéo tài vận của gia đình xuống dốc, gây khó khăn cho thế hệ tương lai phát đạt.
Từ góc độ chăm sóc nhân văn, những nơi cô đơn thiếu sự giao tiếp và gắn kết tình cảm giữa con người với nhau. Trong môi trường như vậy, người đã khuất sẽ cảm thấy bị cô lập, cô đơn, không thể tận hưởng sự tưởng nhớ, thờ cúng của con cháu. Đồng thời, đối với người sống, một nơi như vậy khó có thể gợi lên sự cộng hưởng cảm xúc, gợi lên sự tưởng nhớ, kính trọng sâu sắc đối với người đã khuất.
Vì vậy, khi lựa chọn nghĩa trang, mọi người có xu hướng tránh những nơi vắng vẻ và tìm kiếm những nơi có khung cảnh đẹp và nổi tiếng. Nơi như vậy không chỉ có lợi cho việc an nghỉ của người đã khuất mà còn mang lại may mắn, bình an cho gia đình. Đồng thời, còn có thể giúp người sống cảm nhận được sự gắn kết của gia đình và sự kế thừa tình cảm khi cúng bái, để linh hồn người đã khuất được tiếp tục và hướng về phía trước.
Không chôn mồ côi, góa bụa không chỉ là thể hiện sự tôn trọng, quan tâm đến người đã khuất mà còn là sự coi trọng vận mệnh của gia đình và sự thịnh vượng của thế hệ tương lai. Phong tục chôn cất cổ xưa này vẫn đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người dân.
Ngoài điều “năm không chôn”, còn rất nhiều điều khác cần chú ý khi chôn mộ. Ví dụ, khi chọn một nghĩa trang, bạn nên xem xét độ cao của địa hình, hướng núi và sông cũng như những điều nên tránh và những điều cấm kỵ của môi trường xung quanh. Khi chôn cất người đã khuất, phải tuân theo những nghi thức và thủ tục nhất định để thể hiện sự tôn kính và tưởng nhớ người đã khuất.
Những đặc thù và điều cấm kỵ xung quanh những ngôi mộ này có vẻ phức tạp nhưng đằng sau chúng ẩn chứa sự tôn kính cuộc sống và kỳ vọng vào sự thịnh vượng của gia đình. Trong quan niệm của người xưa, việc còn lại của người đã khuất có liên quan mật thiết đến số phận của thế hệ mai sau nên họ đặc biệt chú trọng đến việc mai táng.
Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, cùng với sự thay đổi trong quan niệm tư tưởng của con người và sự ảnh hưởng của tiến bộ khoa học công nghệ, một số phong tục tang lễ truyền thống đã dần bị pha loãng hoặc thay đổi. Nhưng dù có thế nào thì lòng kính trọng và tưởng nhớ tổ tiên cũng không thể thay đổi. Trên cơ sở tôn trọng truyền thống và kết hợp với tình hình thực tế của xã hội hiện đại, chúng ta nên sắp xếp việc tang lễ hợp lý để người đã khuất được yên nghỉ, để thế hệ mai sau cảm nhận được sự gắn kết của gia đình và sức mạnh kế thừa.
Tóm lại, tuy câu nói “Không chôn mộ năm nơi, con cháu sẽ hưng thịnh”, tuy nó mang một màu sắc mê tín nhất định nhưng nó hàm chứa sự tôn kính sự sống và sự mong chờ sự thịnh vượng của gia đình, đáng để chúng ta suy nghĩ sâu sắc. Khi chôn cất, chúng ta nên tuân theo những quy tắc và điều cấm kỵ nhất định để thể hiện sự thành kính và tưởng nhớ người đã khuất, đồng thời cầu nguyện cho sự thịnh vượng của gia đình và hạnh phúc của thế hệ tương lai.