1. Lòng tốt không có giới hạn, sẽ hại chính mình
Cổ nhân từng nói: "Lòng tốt vô hạn, sẽ hại chính mình". Lời khuyên này được minh chứng rõ ràng qua câu chuyện ngụ ngôn "Chim họa mi và bông hồng" của nhà văn Oscar Wilde.
Trong câu chuyện, chim họa mi hy sinh cả mạng sống để mang đến cho chàng sinh viên bông hồng đỏ. Tuy nhiên, chàng sinh viên lại không hề trân trọng món quà ấy, thay vào đó là đưa cho con gái một giáo sư, người không hề yêu thương chàng. Điều này cho thấy lòng tốt vô điều kiện có thể bị lợi dụng, thậm chí bị coi thường.
'Làm việc tốt quá, ắt gặp tai ương': Người quá tốt bụng sẽ không sống tốt (Ảnh minh hoạ)
Thực tế, chúng ta thường gặp những trường hợp tương tự. Có những người yêu một cách mù quáng, hi sinh tất cả vì người mình yêu nhưng không nhận được sự đáp lại. Có những bậc cha mẹ hết lòng vì con cái, nhưng lại bị con cái xem thường, không biết ơn. Thậm chí, lòng tốt của chúng ta còn bị những người bạn, người thân lợi dụng, trở nên ích kỷ và tham lam hơn.
Lòng tốt vô hạn, không có giới hạn, dễ dàng bị lợi dụng. Những người được giúp đỡ sẽ không vì thế mà vươn lên, mà sẽ trở nên tham lam và ích kỷ hơn. Họ sẽ cho rằng lòng tốt của bạn là điều đương nhiên, thậm chí còn trở nên ngạo mạn và lôi kéo bạn vào những rắc rối.
2. Lòng tốt phải đến từ hai phía, mới có giá trị
Oscar Wilde từng viết câu chuyện "Hoàng tử hạnh phúc" - một câu chuyện về lòng tốt và sự sẻ chia. Trong câu chuyện, bức tượng hoàng tử bằng đồng, được đính nhiều viên đá quý, đã trao đi những viên đá quý cho người nghèo với sự giúp đỡ của con én lạc đàn.
(Ảnh minh hoạ)
Con én đã hi sinh bản thân mình để giúp đỡ người khác, và cuối cùng, cả nó và bức tượng đều được hồi sinh, sống đời đời trong thiên đàng. Điều này cho thấy, lòng tốt không chỉ là hành động cho đi, mà còn là sự cảm nhận và đáp lại từ phía người nhận. Lòng tốt thực sự là một vòng tròn luân chuyển, mang đến hạnh phúc và giá trị cho cả người cho và người nhận.
Câu chuyện "Hoàng tử hạnh phúc" nhắc nhở chúng ta rằng, lòng tốt phải đến từ hai phía, mới có giá trị. Một chàng trai tặng cô gái một bông hoa và được cô đáp lại bằng tình yêu. Cha mẹ yêu thương con cái, con cái biết ơn và báo đáp công ơn cha mẹ. Người cho đi một ít hạt giống, được nhận lại những trái cây ngọt ngào.
3. Làm người tốt phải có giới hạn
Làm người tốt, cần phải có giới hạn. Nhìn vào cuộc đời nhà văn Oscar Wilde, chúng ta có thể rút ra bài học về sự cân bằng trong lòng tốt. Ông yêu con trai của Hầu tước Queensberry, một tình yêu trái đạo đức khiến ông bị mọi người ghê tởm. Hầu tước kiện Wilde tội "làm tổn thương thuần phong mỹ tục", khiến ông bị bỏ tù.
Vợ ông với sự lý trí, khiến bà quyết định ly thân, một mình nuôi con lớn khôn. Bà hiểu rằng, tình yêu không có giới hạn sẽ gây hại cho chính mình và con cái.
Dù yêu một người đến đâu, cũng nên giữ đạo đức, bảo vệ "tương lai" của chính mình. Khi bạn nhận ra mình quá tốt bụng, hãy học thêm về đạo đức và pháp luật, đặt ra những giới hạn tương ứng. Học cách từ chối những yêu cầu không hợp lý, dù đó là một người nghèo khổ. Giúp đỡ nên là cho họ khả năng tự cứu mình, chứ không phải bố thí.
(Ảnh minh hoạ)
Lòng tốt không phải là sự nhẫn nhịn vô điều kiện, hạ thấp bản thân. Lòng tốt đích thực có thể là quyết tâm khiến đối phương phải ăn năn, hoặc là tích cực bảo vệ quyền lợi của bản thân.
Khi bạn làm việc tốt mà bản thân còn lúng túng, đối phương lại càng ngạo mạn hơn, thì rõ ràng là bạn đã sai. Thiện ác là đối đầu chết chóc, sự thay đổi giữa thiện ác chỉ là một niệm. Chúng ta phải giữ bình tĩnh, đừng bị những thứ giả dối mê hoặc.
Trước khi làm việc tốt, hãy tự hỏi bản thân: "Có đáng để giúp đỡ không? Giúp bao nhiêu? Làm sao để giúp? Hậu quả như thế nào?". Lòng tốt có nguyên tắc, có vẻ hơi lạnh lùng, nhưng lại vừa vặn, không thiên vị.
Lòng tốt cần được thể hiện một cách khôn ngoan, biết đâu là giới hạn, đâu là sự cho đi phù hợp. Đừng để lòng tốt bị lợi dụng, gây hại cho chính bản thân và những người xung quanh. Hãy thể hiện lòng tốt một cách tích cực, mạnh mẽ, để nó mang lại giá trị thực sự cho cả người cho và người nhận.