Từ thợ sửa xe đến “vua nấm”
Ông Cương, một người thợ sửa xe máy giản dị, vốn chỉ quen với việc dầu mỡ và tiếng động cơ, không ai có thể ngờ rằng ông lại có thể bén duyên với nông nghiệp công nghệ cao. Tình cờ biết đến nấm đông trùng hạ thảo qua internet, ông đã bị cuốn hút bởi những công dụng tuyệt vời mà loại nấm này mang lại. Đông trùng hạ thảo, một loại dược liệu quý hiếm có nguồn gốc là dạng ký sinh của nấm trên cơ thể ấu trùng bướm, được biết đến với khả năng hỗ trợ điều trị ung thư, các bệnh về thận, tăng cường hệ miễn dịch, điều tiết đường huyết, và hỗ trợ các bệnh về phổi. Không chỉ vậy, nó còn được sử dụng như một loại thuốc bổ cho người gầy yếu.
Trồng loại cây 'quý như vàng', người đàn ông thu về tiền tỷ
Tuy nhiên, việc nuôi cấy đông trùng hạ thảo không hề dễ dàng. Phải đến năm 2014, Việt Nam mới công bố thành công việc sản xuất nấm đông trùng hạ thảo nhờ vào những nghiên cứu của Viện Bảo vệ Thực vật. Điều này cho thấy quy trình nuôi cấy loại nấm này đòi hỏi kỹ thuật cao và sự kiên trì.
Hành trình gian nan tìm “bí kíp” trồng nấm
Những khó khăn ban đầu không làm nản chí ông Cương. Với quyết tâm cao độ, ông đã dành dụm tiền từ xưởng sửa xe máy để theo học các lớp nuôi trồng nấm ở nhiều tỉnh thành trên cả nước. “Tôi học ở nhiều nơi, cứ nghe ở đâu có người trồng nấm đông trùng hạ thảo là tôi tìm đến. Nhưng người ta giấu nghề lắm, đi học tốn tiền mà không học được bao nhiêu”, ông Cương chia sẻ.
Sau nhiều lần thất bại, tưởng chừng như đã bỏ cuộc, ông Cương đã may mắn gặp được những người bạn có chung đam mê. “Nhờ những người bạn đó, tôi đã có cơ hội thuê được thầy từ Thái Lan sang tận xưởng nấm của một người bạn ở Vĩnh Phúc để học hỏi trong hơn một tháng trời,” ông kể. Chi phí thuê thầy không hề nhỏ, mỗi người phải bỏ ra 500 triệu đồng, nhưng quyết tâm theo đuổi đam mê đã giúp ông vượt qua khó khăn.
Trở về Lai Châu, ông Cương bắt tay vào xây dựng cơ sở nuôi nấm. Với kinh nghiệm học được và sự mày mò, sáng tạo, ông đã tự chế tạo nhiều thiết bị cần thiết như nồi hấp, tủ cấy vi sinh, giúp tiết kiệm được hàng trăm triệu đồng so với việc mua sẵn. “Ban ngày tôi vẫn đi sơn xe máy, tối về tôi lại mày mò chế tạo giống nấm,” ông Cương kể về những ngày đầu khởi nghiệp. Những thất bại liên tiếp trong việc tạo giống đã khiến nhiều người bạn của ông nản lòng, nhưng ông Cương không bỏ cuộc. “Cứ nhìn thấy nấm lên tốt là tôi lại có động lực để làm tiếp,” ông nói.
Thành công đến từ sự kiên trì
Sau những nỗ lực không ngừng, ông Cương cuối cùng đã thành công trong việc nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo. Tuy nhiên, một khó khăn khác lại ập đến: đầu ra cho sản phẩm. Từ năm 2014 đến 2019, cơ sở sản xuất của ông hoạt động cầm chừng do chưa có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. “Thương hiệu chưa có, giấy tờ pháp lý cũng không, sản phẩm làm ra không bán được, năm nào cũng phải bù lỗ,” ông Cương nhớ lại. May mắn thay, thu nhập từ xưởng sơn xe máy đã giúp gia đình ông vượt qua giai đoạn khó khăn.
Bước ngoặt đến vào năm 2020, khi sản phẩm nấm đông trùng hạ thảo của gia đình ông được cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Từ đó, sản phẩm của ông dần được thị trường trong và ngoài tỉnh biết đến, mở ra một trang mới cho sự nghiệp của ông. Từ một phòng nuôi nhỏ chưa đầy 100m2, đến nay, cơ sở của ông đã có 6 phòng nuôi, trong đó có 5 phòng rộng từ 150-200m2.
Ông Cương chia sẻ rằng toàn bộ quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo của ông đều được thực hiện theo phương pháp hữu cơ. Nấm được nuôi trên giá thể là nhộng tằm cộng thêm một ít gạo tẻ râu. Các công đoạn từ tạo phôi đến nuôi trồng đều phải được thực hiện trong môi trường kiểm soát chặt chẽ về nhiệt độ, ánh sáng và độ ẩm. “Khử trùng, diệt khuẩn là khâu quan trọng nhất. Phải chọn giống tốt và kiểm soát vi khuẩn thật kỹ thì nấm mới phát triển được,” ông Cương tiết lộ.
Doanh thu hàng tỷ đồng và những đóng góp cho xã hội
Hiện tại, cơ sở sản xuất nấm của gia đình ông Cương có hơn 70 công nhân, mỗi ngày cho ra lò từ 2500 đến 8000 hộp nấm đông trùng hạ thảo tươi. Các sản phẩm của ông, bao gồm đông trùng hạ thảo nguyên con khô, bột hòa tan, sấy khô nguyên đế, ký chủ nhộng khô và sấy khô nguyên sợi, đều được UBND tỉnh Lai Châu công nhận là sản phẩm OCOP.
Mỗi năm, bán ra thị trường các sản phẩm nấm đông trùng hạ thảo với nhiều mức giá khác nhau, ông Cương thu về hơn 10 tỷ đồng. Sau khi trừ các chi phí, ông lãi từ 1 đến 1,5 tỷ đồng/năm. Không chỉ làm giàu cho gia đình, ông Cương còn tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho hơn 70 lao động tại địa phương.
Câu chuyện của ông Đào Huy Cương không chỉ là một minh chứng cho thấy sức mạnh của đam mê và sự kiên trì mà còn là nguồn cảm hứng cho những ai muốn khởi nghiệp từ nông nghiệp công nghệ cao. Từ một thợ sửa xe máy, ông đã trở thành một “tỷ phú nông dân” nhờ vào sự nỗ lực không ngừng nghỉ và lòng đam mê với loại nấm “quý như vàng” này. Hành trình “hóa vàng” của ông Cương đã khẳng định rằng, với sự quyết tâm và kiến thức, bất kỳ ai cũng có thể biến ước mơ thành hiện thực, mang lại lợi ích cho bản thân và xã hội.