Cách con cháu thể hiện lòng biết ơn và thành kính đối với tổ tiên là thực hiện các nghi thức cúng, giỗ đầy đủ. Lòng thành kính không phải là mâm cao cỗ đầy mà ở tấm lòng. Khi nấu mâm cơm tổ tiên có thể làm cỗ chay hoặc cỗ mặn. Trong món cỗ chay hay mặn thì đều có nước mắm chay hay nước mắm mặn.
Nhưng liệu dâng nước mắm lên bàn thờ tổ tiên có sợ nặng mùi không?
Trong mâm cỗ cúng thì có nên đặt nước mắm vào không?
Việc thờ cúng ông bà tổ tiên là tín ngưỡng của người Việt. Có nơi quan niệm trần sao âm vậy nên việc dâng cúng cũng tương tự như làm cơm mời ông bà tổ tiên khi còn sống. Theo quan niệm này thì khi đã làm cỗ cúng cần đầy đủ như cỗ ăn. Tuy nhiên trong đó vẫn có một vài kiêng kỵ để tránh sự phàm tục trên ban thờ.
Ví dụ như sẽ tránh các món có mùi hôi tanh, nặng mùi như trâu bò chó, gỏi sống, cá... Do đó việc đặt chén nước mắm vào mâm cơm cúng hay không còn tùy thuộc vào quan niệm của gia đình.
Theo góc nhìn phong thủy thờ cúng thì nơi thờ cúng cần giữ được sự trang trọng, thơm tho thanh sạch nhẹ nhàng. Bởi thế khi làm cỗ cúng, ông bà ta thường chọn những món rất truyền thống nhưng hầu hết có vị thanh thơm như bánh chưng, xôi, gà luộc, hoa quả thơm, canh măng, canh bóng, nem rán... bởi thế những thứ nặng mùi thì nên tránh.
Khi đặt chén nước mắm vào mâm cỗ cúng có thể thể hiện lòng thành chỉn chu đầy đủ trong ẩm thực nhưng cũng có thể gây ra mùi khó chịu trong không gian thờ cúng. Bởi vậy gia chủ cần chú ý nếu đặt nước mắm vào nên chọn nước mắm ngon nhưng mùi nhẹ nhàng, tránh nước mắm nặng mùi sẽ làm không gian thờ cúng nặng mùi. Hơn nữa mùi của nước mắm nồng nàn có thể gây cho người đứng lễ không tập trung, dễ bị phân tâm.
Mâm cúng ngày rằm, mùng một gồm những gì?
Mâm lễ cúng chay
Một số gia đình theo Phật giáo hoặc muốn hạn chế sát sanh thì sẽ làm mâm cúng chay (Ảnh minh họa).
Nguyên liệu chuẩn bị mâm cúng đơn giản gia chủ có thể tham khảo như sau:
Mâm ngũ quả
Hoa tươi
Nhang
Đèn cầy hoặc nến
Gạo trắng
Muối trắng
Trà – Rượu trắng
Nước trắng
Giấy tiền vàng
Bánh kẹo
Trầu cau
Chè trôi nước
Xôi gấc hoặc xôi đậu xanh
Cháo trắng
Bánh chưng
Chả lụa chay
Có thể chọn các món măng, xào hoặc canh chay.
Mâm cúng mặn
Cũng giống như mâm lễ chay cần chuẩn bị những món lễ vật đúng truyền thống. Ngoài ra thì có thể cúng thêm gà vịt, heo quay để mâm cúng thêm phần thịnh soạn (Ảnh minh họa).
Đĩa trái cây ngũ quả theo phong tục từng vùng miền
1 bó hoa tươi
Nhang đèn
Trà rượu
Gạo muối
Nước lọc
Bộ giấy tiền vàng cúng mùng 1
Bánh kẹo ngọt
Đĩa trầu cau
Chè trôi nước
Xôi gấc hoặc xôi đậu xanh
1 bát cháo trắng
Gà luộc nguyên con
Chả lụa
Để mâm lễ ấm cúng và gần gũi hơn thì gia chủ có thể chuẩn bị thêm mâm cơm mặn. Các món tham khảo như thịt kho, rau xào, canh ngọt,…. Tùy theo quan điểm gia đình mà có sự chuẩn bị khác nhau.
* Thông tin chỉ mang tính tham khảo