Mùa na chín rộ thường sẽ vào tháng 10, nhưng đến hiện tại cuối tháng 7, đầu tháng 8 na đầu mùa đã được bày bán rất nhiều ở các chợ. Tỉnh Lạng Sơn được coi là một trong những "vựa na" lớn nhất cả nước. Và vùng núi đá vôi Kai Kinh ở hai huyện Hữu Lũng và Chi Lăng là vương quốc na nơi đây.
Na được bán nhiều với đủ loại kích cỡ, nhưng để chọn loại ngon, ít hạt cần có kiến thức. Dựa vào những đặc điểm sau đây, bạn hoàn toàn có thể chọn được na ngon.
Mẹo chọn na ngon, nhiều cùi, ít hạt.
Dựa vào dáng quả na
Ở ta thường có 2 loại na là na dai và na bở. Có người thích na dai thì cũng có người ưa na bở. Trước kia na bở thường chẳng được mấy người thích vì chúng nhạt và khó nhằn hạt, giá cũng rẻ, khó bảo quản hơn nhưng giờ đây, na bở lại ngày càng được chị em ưa chuộng. Thậm chí, nhiều nơi có giống na bở quả to đẹp, hương vị cũng xuất sắc hơn nhiều so với trước kia nên giá thành đắt đỏ.
Nên chọn mua những quả na còn cuống, điều đó giúp đảm bảo độ tươi và không bị kiến bọ, vi khuẩn xâm nhập.
Trước khi chọn được na ngon, nếu bạn chưa biết cách phân biệt na dai và na bở có thể lưu ý một chút.
Na bở thường lớp vỏ ngoài xanh non, mắt to và phồng, kẽ mắt trắng và cuống nhỏ. Khi chín na bở thường không nứt. Đồng thời, vỏ na bở cũng dày và sần hơn. Quả na bở chín sẽ mềm, dễ bở vỡ dáng quả, nên vận chuyển đi xa không tiện. Na bở trồng đất cằn cỗi vị không ngon, nhạt và cũng thường bị "xào xạo" trong miệng, đó gọi là hiện tượng bị cát.
Na dai vỏ màu xanh trắng, vỏ mỏng phẳng hơn. Mắt thường nở to hơn. Dù quả có kẽ nứt thì vẫn dính cuống. Những quả này thường chín cây, ăn hương vị sẽ ngon ngọt hơn. Na dai thường ít hạt, nhiều cùi hơn na bở, cùi na dai và không bị cát, dễ bóc vỏ. Còn na bở dễ nát, hạt khó lóc hỏi hạt hơn.
Khi chọn mua na, bạn nên chọn những quả có dáng tròn, kẽ mắt trắng, da xanh đẹp, cuống nhỏ, không bị nứt toác hoặc quá mềm nhũn. Loại na bị phun thuốc thường màu sắc không đồng đều, vỏ cứng khó bóc.
Tóm lại, nếu bạn thích loại na nhiều cùi, dễ nhằn hạt, ít bị cát thì hãy chọn mua na dai để thưởng thức.
Dựa vào mắt na
Nhìn chung, những quả na có mắt to, không bị thâm đen hay nứt nẻ thì nên mua. Những quả na bị nứt toác không phải do chín mà do vận chuyện và bảo quản không tốt có dấu hiệu chảy nước sẽ nhanh hỏng, hương vị cũng không còn ngon.
Ngoài ra, nếu bạn mua phải những quả na chín mềm, nhiều vết thâm bên ngoài, đậm mùi chua thì đó là na non bị ép chín bằng hóa chất không tốt cho sức khỏe.
Dựa vào mùi hương
Khi chọn mua na, bạn cũng nên để ý đến mùi của quả. Khi na còn xanh vị hăng sẽ nồng đậm, không nên mua những quả này. Na chín tự nhiên nhưng chưa đến độ, sẽ có hương thoang thoảng, không bị gắt, không bị mùi chua xộc vào mũi. Bạn nên chọn những quả này để mua về ăn.
Những ai không nên ăn na?
Người bệnh tiểu đường
Mặc dù trong quả na có hàm lượng dưỡng chất cao, nhưng những người bị bệnh tiểu đường tuyệt đối không nên ăn na, nhất là phụ nữ mang thai từng bị bệnh tiểu đường bởi ăn na có thể làm tăng hàm lượng đường trong cơ thể.
Người thừa cân béo phì
Na là loại quả chứa nhiều đường, cung cấp nhiều năng lượng nên người thừa cân béo phì không nên ăn nhiều. Nếu ăn một quả na loại 200 – 250g thì cũng tương đương với 1 bát cơm, cho nên nếu ăn nhiều các loại quả ngọt này thì việc tăng cân là chuyện đương nhiên.
Người suy thận
Người suy thận cũng không nên ăn nhiều na vì đây là thực phẩm giàu kali, không tốt cho người mắc bệnh cần ăn kiêng.
Ngoài ra, đối với người mắc tiểu đường, đặc biệt là phụ nữ mang thai có tiền sử bệnh tiểu đường thì cũng không nên ăn bởi na có hàm lượng đường tương đối cao.
Người bị mụn nhọt
Một số người có cơ địa hay bị mọc mụn nhọt, rôm sảy, hay bị chắp lẹo mắt thì cũng không nên ăn nhiều na vì hàm lượng đường cao trong quả sẽ làm tăng lượng đường trong máu, là môi trường thuận lợi cho các loại vi khuẩn phát triển, nhất là tụ cầu - nguyên nhân gây nên tình trạng mụn nhọt, chốc lở.